Για να πάμε... διαβασμένοι στον "ΠΡΟΜΑΧΟ'

www.youtube.com

Μια γεύση από το "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ" του Ελύτη

Ελάτε στο μάθημα υποψιασμένοι. 

Διαβάστε και ακούστε!

Ήρθαν ντυμένοι “φίλοι”

αμέτρητες φορές οι εχθροί μου

το παμπάλαιο χώμα πατώντας.

Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα τους.

Έφεραν το Σοφό, τον Οικιστή και το Γεωμέτρη,

Βίβλους γραμμάτων και αριθμών,

την πάσα Υποταγή και Δύναμη,

το παμπάλαιο φως εξουσιάζοντας.

Και το φως δεν έδεσε ποτέ με τη σκέπη τους.

Ούτε μέλισσα καν δε γελάστηκε το χρυσό ν’ αρχινίσει παιχνίδι∙

ούτε ζέφυρος καν, τις λευκές να φουσκώσει ποδιές.

Έστησαν και θεμελίωσαν

στις κορφές, στις κοιλάδες, στα πόρτα

πύργους κραταιούς κι επαύλεις

ξύλα και άλλα πλεούμενα,

τους Νόμους, τους θεσπίζοντας τα καλά και συμφέροντα,

στο παμπάλαιο μέτρο εφαρμόζοντας.

Και το μέτρο δεν έδεσε ποτέ με τη σκέψη τους.

Ούτε καν ένα χνάρι θεού στην ψυχή τους σημάδι δεν άφησε∙

ούτε καν ένα βλέμμα ξωθιάς τη μιλιά τους δεν είπε να πάρει.

Έφτασαν ντυμένοι “φίλοι”αμέτρητες φορές οι εχθροί μου,

τα παμπάλαια δώρα προσφέροντας.

Και τα δώρα τους άλλα δεν ήτανε

παρά μόνο σίδερο και φωτιά.

Στ’ ανοιχτά που καρτέραγαν δάχτυλα

μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.

Μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.

Σχόλιο:εντελώς επίκαιρο/ η πλάγια γραφή:προσωπική επιλογή..........

Ανομίες εμίαναν τα χέρια μου, πως να τ' ανοίξω;

Κουστωδίες γεμίσανε τα μάτια μου, που να κοιτάξω;

Γιοι των ανθρώπων, τι να πω;

Τα φριχτά σηκώνει η γης κι η ψυχή τα φριχτότερα!

Εύγε πρώτη νεότης μου και αδάμαστο χείλι

που το βότσαλο δίδαξες της τρικυμίας

και στις μπόρες μέσα, της βροντής αντιμίλησες

Εύγε πρώτη νεότης μου!

Τόσο χώμα στις ρίζες μου έριξες, που κι η σκέψη μου χλόισε!

Τόσο φως μες στο αίμα, που κι η αγάπη μου πήρε

το κράτος και το νόημα τ' ουρανού.

Καθαρός είμαι απ' άκρη σ' άκρη

και στα χέρια του Θανάτου άχρηστο σκεύος

και στα νύχια των αγροίκων, λεία κακή.

Γιοι των ανθρώπων, να φοβούμαι τι;

Πάρετέ μου τα σπλάχνα, τραγούδησα!

Πάρετέ μου τη θάλασσα με τους άσπρους βοριάδες

το πλατύ το παράθυρο γεμάτο λεμονιές,

τα πολλά κελαηδίσματα, και το κορίτσι το ένα

που και μόνον αν άγγιξα η χαρά του μου άρκεσε

πάρετέ μου, τραγούδησα!

Πάρετέ μου τα όνειρα, πως να διαβάσετε;

Πάρετέ μου τη σκέψη, που να την πείτε;

Καθαρός είμαι απ' άκρη σ' άκρη.

Με το στόμα φιλώντας εχάρηκα το παρθένο κορμί.

Με το στόμα φυσώντας χρωμάτισα τη δορά του πελάγους.

Τις ιδέες μου όλες ενησιώτισα.

Στη συνείδησή μου έσταξα λεμόνι.

Mε αφορμή το ενησιώτισα στο μάθημα του περασμένου Σαββάτου (21-2-15)

ΟΙ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Χρονικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που προσδιορίζουν χρονικά το περιεχόμενο της προσδιοριζόμενης (κύριας συνήθως) πρότασης. Δέχονται άρνηση οὐ ή μή.
N.E.: Διάβαζε, ώσπου νύχτωσε.

Oι χρονικές προτάσεις δηλώνουν, όπως και στη Ν.Ε.:

1. α) το προτερόχρονο, όταν η πράξη την οποία δηλώνει η χρονική πρόταση γίνεται πριν από την πράξη της κύριας πρότασης:
   Ἐπεὶ ἤκουσε ἀπῆλθεν. [Πρώτα άκουσε και μετά έφυγε.]
2. β) το σύγχρονο, όταν η πράξη την οποία δηλώνει η χρονική πρόταση γίνεται την ίδια στιγμή με την πράξη της κύριας πρότασης:
   Ἀφίκοντο ὅτε νὺξ ἐγένετο. [Έφτασαν την ώρα που νύχτωσε.]
3. γ) το υστερόχρονο, όταν η πράξη την οποία δηλώνει η χρονική πρόταση γίνεται ύστερα από την πράξη της κύριας πρότασης:
   
   Μεσσήνην εἵλομεν πρὶν Πέρσας λαβεῖν τὴν βασιλείαν. [Η ανάληψη της βασιλείας από τους Πέρσες έγινε ύστερα από την άλωση της Μεσσήνης.]

1. Eισαγωγή

Oι χρονικές προτάσεις εισάγονται (συνηθέστερα):

1. α) Όταν δηλώνουν το προτερόχρονο:
   • Mε τους χρονικούς συνδέσμους ή τις χρονικές εκφράσεις ὡς (αφού, μόλις), ἐπεί, ἐπειδὴ (αφού, αφότου), ἐπεὶ(ἐπειδὴ) πρῶτον, ἐπεὶ (ἐπειδὴ) τάχιστα (αμέσως μόλις, όταν), πρὶν + έγκλιση (παρά αφού):
     Oἱ δὲ τριάκοντα ᾑρέθησαν ἐπεὶ τάχιστα τὰ μακρὰ τείχη καθῃρέθη. (γκρεμίστηκαν)
   • Mε τις εμπρόθετες αναφορικές εκφράσεις ἐξ οὗ, ἐξ ὅτου, ἀφ' οὗ, ἀφ' ὅτου (αφού, αφότου):
     Φίλιππος, ἀφ' οὗ τὴν εἰρήνην ἐποιήσατο, οὐ μόνον ὑμᾶς, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους ἀδικεῖ.
     N.E.: Εισάγονται με τα αφού, αφότου, καθώς, όταν, μόλις κ.ά.
2. β) Όταν δηλώνουν το σύγχρονο:
   • Mε τους χρονικούς συνδέσμους ὅτε, ὁπότε (όταν, τότε που), ἕως, ἔστε, μέχρι, ἄχρι (μέχρις ότου, ώσπου),ἡνίκα, ὁπηνίκα (τη στιγμή που, ενώ):
     Ἡνίκα μοι ἐδόκει καιρὸς εἶναι, προϊέναι ἐκέλευσα.
   • Με τα χρονικά επιρρήματα ὁσάκις, ὁποσάκις (κάθε φορά που):
     Tὸν Eὐφράτην, ὁσάκις κατέλαβεν αὐτοὺς ἀνάγκη, ἐγεφύρωσαν.
   • Με τις αναφορικές εκφράσεις ὅσον χρόνον, ἐν ᾧ, ἐν ὅσῳ (ενώ, καθώς, στο διάστημα που):
     Ἐν ὅσῳ ταῦτ' ἐπράττετο, Ἐπαμεινώνδας ἐξῄει. (εκστράτευε)
     N.E.: Εισάγονται με τα ενώ, καθώς, όταν, όσο κ.ά.
3. γ) Όταν δηλώνουν το υστερόχρονο:
   • Με τους χρονικούς συνδέσμους ἕως, ἔστε, ἄχρι, μέχρι, πρὶν + απαρέμφατο (προτού να):
     Mέχρι τούτου Λασθένης φίλος ὠνομάζετο, ἕως προὔδωκεν Ὄλυνθον.
   • Με τις εμπρόθετες αναφορικές εκφράσεις μέχρι οὗ, ἄχρι οὗ, μέχρι ὅτου, ἄχρι ὅτου (μέχρις ότου, έως ότου):
     Ἐκεῖ ἔμεινε μέχρι οὗ Kῦρος εἰς Σάρδεις ἀφίκετο.
     N.E.: Εισάγονται με τα μέχρι να, έως ότου να, ώσπου να, προτού να κ.ά.

Παρατηρήσεις

1. α) Tο ληκτικό φωνήεν του συνδέσμου ὅτε18 εκθλίβεται, όταν βρεθεί μπροστά από το αρχικό φωνήεν ή την αρχική δίφθογγο της λέξης που ακολουθεί. Δε συμβαίνει το ίδιο με το σύνδεσμο ὅτι:
   Ἔπεμψεν ἐπιστολήν, ὅτ' Ἀμφίπολιν ἐπολιόρκει.
2. β) Tα ἄχρι, μέχρι, ως καταχρηστικές προθέσεις με γενική, σχηματίζουν εμπρόθετους προσδιορισμούς τόπου ή χρόνου:
   μέχρι τοῦ ὁμαλοῦ – ἄχρι τῆς τήμερον ἡμέρας

2. Εκφορά

Oι χρονικές προτάσεις εκφέρονται με:

1. α) Oριστική, η οποία διατηρείται και ύστερα από ιστορικό χρόνο, όταν προσδιορίζουν χρονικά κάτι καθορισμένο και πραγματικό19:
   Ἐπειδὴ εἰσῆλθεν, ἐπορεύετο πρὸς τὴν ἀκρόπολιν. [προτερόχρονο]
2. β) Υποτακτική20, όταν δηλώνουν:
   • Το προσδοκώμενο:

     Χρονική πρόταση	Κύρια πρόταση	Ἐπειδὰν τάχιστα ἡ στρατεία λήξῃ, εὐθὺς ἀποπέμψει αὐτόν. (μόλις)
     χρονικός υποθετικός σύνδεσμος + υποτακτική	οριστική μέλλοντα

   • Aόριστη επανάληψη στο παρόν ή στο μέλλον:

     Χρονική πρόταση	Κύρια πρόταση	Ὅταν βούλωνται, εὑρίσκουσιν.
     χρονικός υποθετικός σύνδεσμος + υποτακτική	οριστική ενεστώτα

3. γ) Ευκτική, όταν δηλώνουν:
   • Aπλή σκέψη του λέγοντος:

     Χρονική πρόταση	Κύρια πρόταση	Ὁ ἑκὼν πεινῶν φάγοι ἄν, ὁπότε βούλοιτο. (Aυτός που πεινά με τη θέλησή του μπορεί να φάει όποτε θέλει.)
     χρονικός σύνδεσμος + ευκτική	δυνητική ευκτική

   • Aόριστη επανάληψη στο παρελθόν:

     Χρονική πρόταση	Κύρια πρόταση	Ὁπότε θύοι Κρίτων, ἐκάλει Ἀρχέδημον. (κάθε φορά που θυσίαζε)
     χρονικός σύνδεσμος + ευκτική (επαναληπτική)	οριστική παρατατικού ή δυνητική οριστική αορίστου

H χρονική πρόταση που εκφέρεται με
υποτακτική ή ευκτική είναι χρονική υποθετική.

3. Συντακτικός ρόλος

Oι χρονικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη Ν.Ε., ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρόνου.

4. Iσοδύναμες συντακτικές μορφές

Χρόνο δηλώνουν επίσης (βλ. και πίνακα Δ): α) η χρονική μετοχή· β) η γενική του χρόνου· γ) η δοτική του χρόνου· δ)η αιτιατική του χρόνου· ε) τα χρονικά επιρρήματα· στ) οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί του χρόνου· ζ) το επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου.

Η σύνταξη του συνδέσμου πρὶν

Ο σύνδεσμος πρὶν συντάσσεται:

1. α) Mε έγκλιση, συνήθως ύστερα από αρνητική πρόταση, και δηλώνει το προτερόχρονο:
   • Οριστική ιστορικού χρόνου, όταν δηλώνει το πραγματικό· μτφρ.: «παρά αφού», «έως ότου» + οριστική:
     Οὐ πρότερον ἠθέλησεν ἀπελθεῖν, πρὶν αὐτὸν ἐξήλασαν. (παρά αφού τον εξόρισαν)
   • Υποτακτική + ἂν αοριστολογικό. Η πρόταση είναι χρονική υποθετική και δηλώνει το προσδοκώμενο ή το αόριστα επαναλαμβανόμενο στο παρόν ή στο μέλλον· μτφρ.: «προτού να», «πριν να» + υποτακτική:
     Μὴ ἀπέλθητε, πρὶν ἂν ἀκούσητε. [προσδοκώμενο]
     Oὐ πρότερον παύονται, πρὶν ἂν πείσωσιν οὓς ἠδίκησαν. [αόριστη επανάληψη στο παρόν – μέλλον]
   • Eυκτική του πλάγιου λόγου (αντί υποτακτικής + ἂν) ύστερα από ιστορικό χρόνο:
     Oὐκ ἀφίεσαν πρὶν παραθεῖεν αὐτοῖς ἄριστον. (Δεν τους άφηναν να φύγουν, πριν τους παραθέσουν πρόγευμα.)
2. β) Με απαρέμφατο, συνήθως ύστερα από καταφατική πρόταση, και δηλώνει γεγονός ενδεχόμενο, υστερόχρονοως προς την πράξη της κύριας πρότασης· μτφρ.: «προτού να», «πριν να» + υποτακτική:
   Οὗτοι οὖν διέβησαν, πρὶν τοὺς ἄλλους ἀποκρίνασθαι.

---

18. O ὅτε δεν εισάγει χρονική πρόταση, όταν βρίσκεται σε στερεότυπες εκφράσεις με επιρρηματική σημασία, όπως: ἔστιν ὅτε (κάποτε, μερικές φορές), ὁτὲ μὲν - ὁτὲ δὲ (άλλοτε μεν - άλλοτε δε), οὐκ ἔστιν ὅτε (ποτέ), οὐκ ἔστιν ὅτε οὐ (πάντοτε), ὅτε μὴ (εκτός εάν),ἐνίοτε (κάποτε) κ.ά.:
    Γίγνονται δὲ ἐξ αὐτῶν ἔστιν ὅτε καὶ τύραννοι.
19. Μερικές φορές σε χρονικές προτάσεις που εκφέρονται με οριστική περιέχεται και υπόθεση. Στην περίπτωση αυτή ο υποθετικός λόγος μπορεί να δηλώνει:
    1. α) Tο πραγματικό (Υπ.: χρονικός σύνδεσμος + οριστική → Απ.: κάθε έγκλιση):
       Ὅτ' εὐτυχεῖς [εἰ εὐτυχεῖς], μὴ μέγα φρόνει.
    2. β) Το αντίθετο του πραγματικού (Υπ.: χρονικός σύνδεσμος + οριστική ιστορικού χρόνου → Απ.: δυνητική οριστική):
       Ὁπότε [εἴ ποτε] ἐκεῖνο ἔγνωμεν, ἱκανῶς ἂν εἶχεν ἡμῖν. (το πρόβλημά μας θα λυνόταν)
20. Ύστερα από ιστορικό χρόνο εκφέρονται με ευκτική του πλάγιου λόγου αντί της υποτακτικής:
    Ἤλπιζε ὑπὸ τῶν ἑαυτοῦ παίδων, ἐπειδὴ τελευτήσαι τὸν βίον, ταφήσεσθαι. [ἐπειδὰν τελευτήσω – ταφήσομαι]

πηγή :http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL102/521/3405,13753/

ΗΘΙΚΑ - ενότητα 10η

«O ορισμός της αρετής»

ΤΟ ΚΑΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ·

ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΚΑΙ ΟΡΘΟ ΜΕ ΕΝΑΝ

Το «ἔτι» αποκτά εδώ μεταβατική και προσθετική σημασία.

Με τη χρήση του υποδηλώνεται ότι ο Αριστοτέλης, στην προσπάθειά του να διερευνήσει περαιτέρω τη φύση της αρετής και να καταλήξει στον πλήρη ορισμό της, θα δώσει μερικά ακόμα στοιχεία σχετικά με την υπερβολή, την έλλειψη και το μέσον.

Ο συλλογισμός του Αριστοτέλη

Η αποτυχία, το σφάλμα, είναι κάτι το εύκολο («ράδιον μέν τό άποτυχεϊν τοϋ σκοπού»), ενώ η επιτυχία κάτι το δύσκολο («χαλεπόν δέ τό επιτυχείν»).

• Η υπερβολή και η έλλειψη, που και οι δύο συμπίπτουν με το σφάλμα και την αποτυχία, επισύρουν τον ψόγο.

• Η με­σότητα, η οποία ταυτίζεται με την ορθότητα και την επιτυχία, επαινείται.
• Κατά συνέπεια, στο σφάλμα και στην αποτυχία φτάνει κανείς με πολλούς τρό­πους («τό μέν άμαρτάνειν πολλαχώς εστίν»), ενώ στην επιτυχία μόνο με έ­ναν («τό δέ κατορθοϋν μοναχώς») και δύσκολα («χαλεπὸν»).
• Άρα, η υπερβολή και η έλλειψη συνδέονται με το λάθος και επομένως με την κακία και τους κακούς και  η μεσότητα  με την αρετή και τους καλούς.

Ο φιλόσοφος χρησιμοποιεί πληθώρα αντιθέσεων για να αποδείξει ότι η υπερβολή και η έλλειψη είναι γνωρίσματα της κακίας, ενώ η μεσότητα είναι γνώρισμα της αρετής.

Να σημειώσουμε σ’ αυτό το σημείο ότι οι έννοιες που βρίσκονται στο πρώτο σκέλος των αντιθέσεων, μαζί με τα «τῷ ἐλλείπειν» και «(τῷ) ὑπερβάλλειν» που αναφέρονται στο τέλος του κειμένου, αναφέρονται στο «ἁμαρτάνειν». Αντίθετα, οι έννοιες που βρίσκονται στο δεύτερο σκέλος των αντιθέσεων, μαζί με τα «εὑρίσκειν» και «αἱρεῖσθαι» που επίσης αναφέρονται στο τέλος του κειμένου, αναφέρονται στο «κατορθοῦν».

Επίκληση στην αυθεντία των Πυθαγορείων και της ποίησης.

Ο Αριστοτέλης προκειμένου να ενισχύσει την άποψή του επικαλείται τη διδασκαλία των Πυθαγορείων σχετικά με τη θεωρία των «ἐναντίων». Σύμφωνα με αυτή, οι αρχές των όντων είναι το πέρας που αντιστοιχεί στην οριοθέτηση και την τάξη και το άπειρο, που αντιστοιχεί στον αέρα, στο κενό και στο συνεχή χώρο. Χάρη στην επενέργεια του πέρατος στο άπειρο εναρμονίζονται οι δυο αυτές αρχές και παράγονται τα γεωμετρικά σχήματα.

Ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί δύο από αυτά τα ζεύγη, το «πέρας - ἄπειρον» και το «ἀγαθὸν – κακόν». Συνδυάζοντάς τα συμπεραίνει ότι το αγαθό, δηλαδή οι καλές πράξεις, έχουν καθορισμένα όρια, είναι σύμμετρες και τέλειες, γιατί αυτό που έχει πέρας θεωρείται τελειότερο από το άπειρο και άμορφο.

Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί και ο παροιμιακός στίχος που παρατίθεται («ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί»), του οποίου δεν γνωρίζουμε την προέλευση.

πέρας περιττὸν ἓν δεξιὸν ἄρρεν ἠρεμοῦν εὐθὺ φῶς ἀγαθὸν τετράγωνον

ἄπειρον ἄρτιον πλῆθος ἀριστερὸν θῆλυ κινούμενον καμπύλον σκότος κακὸν ἑτερόμηκες

Ο ΠΛΗΡΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ: μόνιμη και θετική κατάσταση που εκδηλώνεται ως ελεύθερη επιλογή

Η αρετή είναι μια ιδιότητα που αποδίδεται όχι μόνο στον άνθρωπο, αλλά και στα ζώα και στα πράγματα. Δεν είναι, επομένως, αποκλειστικά και μόνο μια ηθική ιδιότητα που απορρέει από την επανάληψη ηθικών ενεργειών, αλλά επίσης η ικανότητα, το προτέρημα των έμψυχων ή των άψυχων, που τους δίνει τη δυνατότητα να βρίσκονται στην τέλεια κατάστασή τους και να επιτελούν με σωστό τρόπο το έργο για το οποίο είναι προορισμένα από τη φύση.

 «ἕξις»: ο όρος προέρχεται από το θέμα του μέλλοντα («ἕξω») του ρήματος «ἔχω». Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η «ἕξις» είναι το προσεχές γένος της αρετής και η ικανότητα επιτέλεσης ενός ενεργήματος. Δίνει στον όρο ηθικό περιεχόμενο: είναι το μόνιμο στοιχείο του χαρακτήρα που προκύπτει από συνήθεια ή επαναλαμβανόμενη άσκηση.

«προαιρετική»: είναι η ελεύθερη και έλλογη εκλογή και βούληση (Ηθικά Νικομάχεια, 1111b-1112a), που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για να κάνει ο άνθρωπος σωστή επιλογή ενεργειών και να κατακτήσει το μέτρο αποφεύγοντας τις ακρότητες, δηλαδή την υπερβολή και την έλλειψη. Άρα τρεις  επιμέρους έννοιες λανθάνουν στο επίθετο προαιρετική. Ο διαλογισμός, που σταθμίζει τα δεδομένα και καταλήγει σε μια απόφαση, η συνειδητή και σκόπιμη επιλογή αυτής της απόφασης και η αταλάντευτη και αμετακίνητη προσήλωση στην προσπάθεια με σκοπό την πραγμάτωσή της.

 «ἐν μεσότητι οὖσα»: η μετοχή συνάπτεται στον όρο «ἕξις» και προσθέτει την ειδοποιό διαφορά στον ορισμό της αρετής. Δεν πρόκειται για οποιαδήποτε έξη, αλλά για έξη που την χαρακτηρίζει η μεσότητα και μάλιστα η «πρὸς ἡμᾶς».Το μέσον αυτό δεν είναι ούτε πάρα πολύ ούτε πολύ λίγο ούτε είναι ένα για όλους. Είναι σχετικό και ο προσδιορισμός του εξαρτάται από τον ίδιο τον άνθρωπο, ο οποίος με τη χρήση της λογικής μπορεί να συνεκτιμά διάφορους αστάθμητους και μεταβλητούς παράγοντες, όπως τις ιδιαίτερες ανάγκες του, τις περιστάσεις, την εποχή, τον τόπο, τα κοινωνικά πρότυπα κ.τ.λ.

 «ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν»: το μετοχικό αυτό σύνολο συνάπτεται στον όρο «ἐν μεσότητι» και δίνει τα κριτήρια προσδιορισμού της υποκειμενικής μεσότητας που είναι η ανθρώπινη λογική, ο ορθός λόγος. Προχωρεί μάλιστα με ακόμη αυστηρότερο τρόπο στον καθορισμό του αντικειμενικού αυτού κριτηρίου: δεν μετράει γι’ αυτόν τόσο η κοινή ανθρώπινη λογική όσο η λογική του φρόνιμου ανθρώπου, του ανθρώπου που «βουλεύεται εὖ» (Ηθικά Νικομάχεια 1141 b 10)

Το χρόνο, τον τρόπο, την αιτία και τα πρόσωπα και πράγματα που σχετίζονται με την αναζήτηση της αρετής τα σταθμίζει ο ηθικός κανόνας που διαμορφώνεται από τον ορθό λόγο και που εκπροσωπείται από το φρόνιμο , το συνετό άνθρωπο που κατέχει την πρακτική σοφία.

Η αρετή και βρίσκει τη  μεσότητα και την προτιμά

Η μεσότητα λοιπόν βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κακίες, από τις οποίες η μία βρίσκεται στην πλευρά της υπερβολής, ενώ η άλλη στην πλευρά της έλλειψης. Άλλες από αυτές τις κακίες παρουσιάζονται ελλιπείς και άλλες είναι υπερβολικές σε σχέση με αυτό που πρέπει, το οποίο είναι το μέσον και το σωστό. Αυτές τις κακίες τις συναντάμε στα συναισθήματα και στις πράξεις, ενώ αντίθετα η αρετή βρίσκει και επιλέγει αυτό που πρέπει, δηλαδή τη μεσότητα.

Η αρετή πρέπει να νοηθεί με τη διπλή ιδιότητα της έξης και της διαδικασίας επίλυσης ηθικών προβλημάτων. Ως έξη τείνει προς το ηθικά αγαθό, ενώ στη δεύτερη περίπτωση αναζητά το δέον που μας αφορά, το «πρὸς ἡμᾶς».

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ  (ΨΕΒ) 

Σχήμα από κοινού
«τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν … τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (ἔστιν)»
«ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν (τοῦ σκοποῦ)»
Χιαστό σχήμα
«ἐσθλοὶ - ἁπλῶς, παντοδαπῶς - κακοὶ»
Αντιθέσεις
«τὸ ἁμαρτάνειν» ≠ «τὸ κατορθοῦν»
«πολλαχῶς» ≠ «μοναχῶς»
«τὸ κακὸν» ≠ «τὸ ἀγαθὸν»
«τὸ ἄπειρον» ≠ «τὸ πεπερασμένον»
«ῥᾴδιον» ≠ «χαλεπὸν»
«τὸ ἀποτυχεῖν» ≠ «τὸ ἐπιτυχεῖν»
«κακία» ≠ «ἀρετὴ»
«ὑπερβολὴ-ἔλλειψις» ≠ «μεσότης»
Έλξη και βραχυλογία
«ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ (αντί «τῷ λόγῳ, ὃν») ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν»
Πολυσύνδετο σχήμα

 τονίζει το στόχο της αρετής να βρίσκει και να επιλέγει το σωστό και να αποφεύγει το λάθος «καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι»

Για τη Νίκη της Σαμοθράκης

Για όσους μου ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες για το άγαλμα

Σύντομο ιστορικό: Η Νίκη της Σαμοθράκης είναι ένα ελληνιστικό γλυπτό του 2ου π.Χ. αιώνα σκαλισμένο σε παριανό μάρμαρο, που παριστάνει τη θεά Νίκη. Το γλυπτό βρέθηκε στη Σαμοθράκη το 1863, σπασμένο σε πολλά κομμάτια, και μεταφέρθηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Το κεφάλι και το αριστερό χέρι της Νίκης δε βρέθηκαν ποτέ. Το άγαλμα ήταν στημένο πάνω σε μια βάση με μορφή πλώρης πλοίου, βασικά κομμάτια της οποίας έχουν βρεθεί.Το ύψος της φτάνει τα 2,75 μέτρα Το ιερό της Σαμοθράκης ήταν αφιερωμένο στους Καβείρους, θεότητες της γονιμότητας, οι οποίοι προστάτευαν τους ναυτικούς και έδιναν δύναμη σε όσους πολεμούσαν. Η τοποθέτηση του αγάλματος της Νίκης σε ένα ακρόπλωρο αποτελούσε θρησκευτική πράξη απόδοσης φόρου τιμής σ’ αυτές τις θεότητες για τη βοήθεια που προσέφεραν στους νικητές-αναθέτες. Ο καλλιτέχνης που δημιούργησε το γλυπτό δεν είναι γνωστός με βεβαιότητα, αν και ένα απόσπασμα από την επιγραφή στη βάση του γλυπτού περιλαμβάνει τη λέξη «Ρόδιος». Πιστεύεται ότι το έργο ήταν ανάθημα της Ρόδου, της πιο μεγάλης ναυτικής δύναμης εκείνης της εποχής στο Αιγαίο, προς ανάμνηση μιας συγκεκριμένης νίκης σε ναυμαχία. Το χρώμα του μαρμάρου και ο τύπος του πλοίου που αποτελεί τη βάση του γλυπτού παραπέμπουν σε έργο που πιθανόν να προέρχεται από τη Ρόδο. Σύμφωνα με άλλες πηγές, το γλυπτό ήταν αφιέρωμα του Μακεδόνα στρατηγού Δημητρίου του Πολιορκητή έπειτα από μια νικηφόρα ναυμαχία στην Κύπρο. Παρουσίαση του έργου: Η Νίκη της Σαμοθράκης θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης. Η θεά Νίκη παρουσιάζεται με τη μορφή μιας φτερωτής γυναίκας η οποία κατέβηκε από τον ουρανό, για να αναγγείλει τη νίκη στον στόλο που κέρδισε τη μάχη. Αναπαριστάνεται η στιγμή ακριβώς της προσγείωσης της θεάς, λίγο πριν αυτή σταθεί τελικά στην πλώρη του πλοίου, ενάντια στον δυνατό άνεμο που κάνει τα ενδύματά της να κυματίζουν. Το άγαλμα σμιλεύτηκε σε παριανό μάρμαρο, σε μέγεθος μεγαλύτερο από το φυσικό. Στο δεξί χέρι της κρατούσε μάλλον μια σάλπιγγα, που θα την έφερε κοντά στα χείλη, ενώ στο αριστερό κρατούσε ίσως κάποιο λάφυρο ή τρόπαιο από τη μάχη. Το πτυχωτό ένδυμα κολλά πάνω στο σώμα της σαν να είναι βρεγμένο. Το ένδυμα, που γλιστρά από τους ώμους της, κυματίζει πίσω της και τυλίγεται γύρω από τα πόδια της. Τα δυνατά φτερά της θεάς μοιάζουν έτοιμα να την απογειώσουν ξανά. Παρά τους αιώνες που έχουν περάσει διατηρούν ακόμη και σήμερα μια αξιοθαύμαστη αναπαραστατική ακρίβεια. Η κίνηση του έργου είναι σπειροειδής και η σύνθεσή του δίνει την εντύπωση ότι ανοίγεται οπτικά προς διάφορες κατευθύνσεις. Αυτό το πετυχαίνει ο καλλιτέχνης με τις οξείες γωνίες των φτερών, την προβολή του αριστερού ποδιού και την έμφαση που δίνει στο ένδυμα το οποίο κυματίζει ανάμεσα στα πόδια της θεότητας. Ο γλύπτης, από τον τρόπο με τον οποίο σκαλίζει το μάρμαρο, αποκαλύπτει το γυναικείο σώμα με μεγάλη δεξιοτεχνία και δίνει με έξοχο τρόπο την εντύπωση του λεπτού και βρεγμένου υφάσματος, που άλλοτε κολλάει στο σώμα και άλλοτε κυματίζει στον άνεμο. Το μεγάλο αυτό έργο, το οποίο πιθανόν να χρησιμοποιούνταν ως βωμός, ήταν τοποθετημένο σε ανοιχτό και ψηλό χώρο κοντά στο ιερό. Σ’ αυτή τη θέση ίσως να υπήρχε μια μικρή τεχνητή λίμνη, μέσα στην οποία το πλοίο έμοιαζε να πλέει. www.pi-schools.gr/lessons/aesthetics/eikastika/

Η μάχη του Μαραθώνα

Η εργασία του Θανάση με πολλές πληροφορίες από ιστορικές πηγές.

Μαραθώνας (Kουτσοσπύρος) from angitan

H ναυμαχία της Σαλαμίνας

Στα πλαίσια της εκπόνησης σύντομων εργασιών για τις μεγάλες μάχες των Ελλήνων κατά την κλασική εποχή (ιστορία α' λυκείου) αρκετοί μαθητές μου ανταποκρίθηκαν. Τηρώντας λοιπόν την υπόσχεσή μου δημοσιεύω τις εργασίες τους, αρχής γενομένης από αυτή της Μαρίνας και της Αγγελικής. Έπεται και συνέχεια..

σαλαμινα (παπαστεφάνου παπαδ αγγελ) (2) from angitan