ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΣΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Γιώργης Παυλόπουλος

Τά Ἀντικλείδια

Ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή.

Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς νά βλέπουν

τίποτα καί προσπερνοῦνε. Ὅμως μερικοί

κάτι βλέπουν, τό μάτι τους ἁρπάζει κάτι

καί μαγεμένοι πηγαίνουνε νά μποῦν.

Ἡ πόρτα τότε κλείνει. Χτυπᾶνε μά κανείς

δέν τούς ἀνοίγει. Ψάχνουνε γιά τό κλειδί.

Κανείς δέν ξέρει ποιός τό ἔχει. Ἀκόμη

καί τή ζωή τους κάποτε χαλᾶνε μάταια

γυρεύοντας τό μυστικό νά τήν ἀνοίξουν.

Φτιάχνουν ἀντικλείδια. Προσπαθοῦν.

Ἡ πόρτα δέν ἀνοίγει πιά. Δέν ἄνοιξε ποτέ

γιά ὅσους μπόρεσαν νά ἰδοῦν στό βάθος.

Ἴσως τά ποιήματα πού γράφτηκαν

ἀπό τότε πού ὑπάρχει ὁ κόσμος

εἶναι μιά ἀτέλειωτη ἀρμαθιά ἀντικλείδια

γιά ν’ ἀνοίξουμε τήν πόρτα τῆς Ποίησης.

Μά ἡ Ποίηση εἶναι μιά πόρτα ἀνοιχτή.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α1. Κύρια γνωρίσματα της ποίησης του Γιώργη Παυλόπουλου είναι η χρήση καθημερινού λεξιλογίου, ο παρατακτικός λόγος και η συμβολιστική γραφή. Για καθένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά να γράψετε ένα αντίστοιχο παράδειγμα από το ποίημα που σας δόθηκε.

                                                                                                                                       Μονάδες 15

Β1. Σύμφωνα με την Τασούλα Καραγεωργίου: «Tο ποίημα του Παυλόπουλου τελειώνει όπως άρχισε. Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοικτή˙ η πρόσκληση ανανεώνεται˙ η περιπέτεια δεν έχει τέλος». Σε ποιο σχήμα λόγου αναφέρεται η Τ. Καραγεωργίου; (μονάδες 5)

Να σχολιάσετε τη συγκεκριμένη επιλογή του σχήματος αυτού από τον ποιητή.                   (μονάδες 15)

                                                                                                                               Μονάδες 20

 

Β2.α) Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο ποιητής χρησιμοποιεί στα «Ἀντικλείδια» το α΄ και γ΄ πληθυντικό πρόσωπο για την εξιστόρηση και ερμηνεία του ποιητικού του μύθου; (μονάδες 10)

β) Να περιγράψετε δύο εικόνες με τις οποίες ο ποιητής δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μυστηριακή. (μονάδες 10)

                                                                                                                               Μονάδες 20

 

Γ1. Να σχολιάσετε τους παρακάτω στίχους:

α) Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς νά βλέπουν

τίποτα καί προσπερνοῦνε.

β) Ἀκόμη καί τή ζωή τους κάποτε χαλᾶνε μάταια

γυρεύοντας τό μυστικό νά τήν ἀνοίξουν.

 Φτιάχνουν ἀντικλείδια.

                                                                                                          Μονάδες 25

 

 

Δ1.ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ

     «Η ποίηση»

Η ποίηση είναι ένα ποτήρι αδειανό

που το γεμίζουμε με το αίμα μας.

Ύστερα το προσφέρουμε στους άλλους

ή δεν το προσφέρουμε αλλά μας το παίρνουν

και το μυρίζουν και το δοκιμάζουν

και μιλούνε για το χρώμα του

και αναλύουνε στο μικροσκόπιο τη σύνθεση του

και το ταξινομούνε σε ομάδες

και βρίσκουνε συχνά μικρόβια

και μας καταδικάζουν.

Η σημασία βέβαια είν αλλού

η αιμορραγία να συντελείται

κι ό,τι θέλει ας λέει η επιστήμη τους.

0 ποιητής δεν είναι αστρονόμος

μα αστρολόγος"

τ άστρα τον ενδιαφέρουν μόνο

για τη δύναμη τους πάνω στη ζωή

τον έρωτα ή το θάνατο·

κινείται μες στη μαγγανεία

 

Τι είναι η ποίηση για τον Χιόνη, πως συντελείται η μύηση στην ποιητική πραγματικότητα; Ποια τα σημεία της ποιητικής του «συν-ομιλίας» (ομοιότητες και διαφορές) με τα «Αντικλείδια» του Παυλόπουλου;

 

Μονάδες 20

 

                                                                                                         

ΠΟΛΙΤΙΚΑ- ενότητα 17η

ΕΝΟΤΗΤΑ 17^η (από μετάφραση)

«ΤΑ ΟΡΘΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΕΙΣ ΤΟΥΣ»

Ο Αριστοτέλης έχει ήδη κάνει νύξη για την ύπαρξη περισσότερων από ένα πολιτεύματα, καθώς και για το θέμα των μορφών της εξουσίας και του σκοπού της πόλης. Γι΄αυτό θα προβεί σε κατηγοριοποίηση των πολιτευ­μάτων, παρουσιάζοντας  τα ορθά πολιτεύματα και τις πα­ρεκκλίσεις από αυτά.

Υ­πάρχουν δύο κριτήρια για την κατάταξη των πολιτευμάτων:

       ·       ο αριθμός των φορέων της εξουσίας
Αριθμητικό κριτήριο: η εξουσία μπορεί να ασκείται είτε από ένα πρόσωπο –βασιλιάς, τύραννος– είτε από λίγους –αριστοκράτες, ολιγαρχικούς– είτε από το λαό –πολιτεία, δημοκρατία.

        ·       ο σκοπός για τον οποίο την ασκούν.

Ποιοτικό κριτήριο: το κριτήριο που διαφοροποιεί αξιολογικά τα πολιτεύματα και τα διακρίνει σε ορθά και σε παρεκκλίσεις («παρεκβάσεις») από τα ορθά είναι ο στόχος, το συμφέρον το οποίο υπηρετούν. Έτσι, βλέπουμε ότι στα ορθά πολιτεύματα –βασιλεία, αριστοκρατία, πολιτεία– οι φορείς της εξουσίας αποβλέπουν στο συμφέρον του συνόλου των πολιτών, την ευδαιμονία και, συνεπώς, στην ύψιστη αυτάρκεια. Αντιθέτως, στις παρεκκλίσεις αυτών οι φορείς της εξουσίας αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση του δικού τους συμφέροντος. Πιο συγκεκριμένα, ο τύραννος επιδιώκει να διατηρήσει την εξουσία με άνομο τρόπο και να αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη από αυτή. Η ολιγαρχία αποβλέπει στο πολιτικό και οικονομικό συμφέρον των λίγων, των πλουσίων, οι οποίοι ελέγχουν την εξουσία ακυρώνοντας το συμφέρον των πολιτών, και η «δημοκρατία», στην οποία την εξουσία ασκεί με ιδιοτέλεια το πλήθος των απόρων, επιδιώκει να εξυπηρετεί το συμφέρον των πολλών αδιαφορώντας όμως για το κοινό καλό, το συμφέρον όλων ανεξαιρέτως των πολιτών. (ΨΕΒ)

 

ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ  ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΩΝ
Φορείς της         εξουσίας	Σκοπός της διακυβέρνησης
	Για το κοινό συμφέρον	Για προσωπικό όφελος
Ένας	Βασιλεία	Τυραννία
Λίγοι	Αριστοκρατία	Ολιγαρχία
Πλήθος	Πολιτεία	Δημοκρατία

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: -Στην περίπτωση της ολιγαρχίας και της «δημοκρατίας» το κριτήριο διάκρισής τους δεν είναι μόνο ποιοτικό, αλλά και οικονομικό-ταξικό, καθώς  υπηρετείται το συμφέρον των πλουσίων και των απόρων.

 -Η διάκριση των πολιτευμάτων σε τρία ορθά και τρεις αντίστοιχες παρεκκλίσεις είναι πλατωνική (Πολιτικός, 291d). Η διαφορά με τον Αριστοτέλη έγκειται στο κριτήριο διάκρισής τους, το οποίο, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, είναι ο νόμος, τον οποίο άλλα από τα πολιτεύματα ακολουθούν και άλλα όχι.

-Η διακυβέρνηση προς το συμφέρον του συνόλου είναι κάτι το αυτονόητο και γι' αυτό αποτελεί το βασικό παράγοντα ποιοτικής δια­φοροποίησης των πολιτευμάτων.

Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ (ΨΕΒ)

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η βασιλεία, το πρώτο ορθό πολίτευμα, είναι η μοναρχία, η εξουσία του ενός, που έχει ως στόχο της την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του λαού. Στη βασιλεία η εξουσία βρίσκεται στα χέρια ενός άνδρα που ξεχωρίζει σε αρετή από όλους τους άλλους και το ορθό είναι να αναγνωριστεί απ’ όλους τους πολίτες ως μόνιμος φορέας της πολιτικής εξουσίας (Κ. Τσάτσος).

Η τυραννία, παρέκκλιση της βασιλείας, είναι το πολίτευμα στο οποίο την εξουσία ασκεί ο τύραννος, είναι η μοναρχική ισχύς του ενός, ο οποίος αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του προσωπικού του συμφέροντος καταπατώντας κάθε έννοια δικαίου. Στο πολίτευμα της τυραννίας η εξουσία ασκείται δεσποτικά, αυθαίρετα και αθέμιτα, καταλύεται η αρχή της νομιμότητας και το δημόσιο συμφέρον παραβλέπεται.

 Σχετικά με τη λέξη «τύραννος» διαπιστώνεται σημασιολογική απόκλιση στο πέρασμα των χρόνων. Αρχικά, ιδιαίτερα στα χρόνια πριν από τον Τρωικό πόλεμο, η λέξη δεν είχε αρνητική σημασία και δήλωνε αυτόν που με τη βοήθεια του δήμου καταλάμβανε την εξουσία. Με αυτή τη σημασία χρησιμοποιείται ο όρος και στον τίτλο της τραγωδίας του Σοφοκλή «Οιδίπους τύραννος» και στον Αισχύλο (Προμηθέας Δεσμώτης, στίχος 736), όπου ο Δίας αποκαλείται «τῶν θεῶν τύραννος». Επειδή όμως η απόλυτη και ανεξέλεγκτη εξουσία διαφθείρει, τελικά ο όρος κατέληξε να δηλώνει αυτόν που καταπιέζει τους υπηκόους του  Βέβαια, δεν έλειψαν και οι τύραννοι που άσκησαν την εξουσία με σωστό τρόπο (βλέπε σχολικό εγχειρίδιο  ερώτηση 2).

 

Η ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ (ΨΕΒ)

Στην αριστοκρατία, το δεύτερο ορθό πολίτευμα, τη διοίκηση της πολιτείας την ασκούν οι «ἄριστοι». Κατά τον Αριστοτέλη, οι άριστοι ορίζονται με βάση την παιδεία, τη μόρφωση που έχουν, η οποία είναι σύμφωνη με τον νόμο . Επομένως, η αριστοκρατία στηρίζεται στην «κατ’ ἀρετὴν» υπεροχή  περισσοτέρων. Σύμφωνα με την πολιτική σκέψη του Αριστοτέλη η αριστοκρατία περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες πολιτών: τους εύπορους, τους άπορους και τους «κατ’ ἀρετὴν διαφέροντες». Όταν υπερέχει το τελευταίο στοιχείο, τότε η αριστοκρατία πλησιάζει στην ιδανική πολιτεία και στόχος της είναι το κοινό καλό (Πολιτικά 1293b και 1307a 9).

Η ολιγαρχία είναι η παρέκκλιση της αριστοκρατίας. Είναι η κυριαρχία μιας μειοψηφίας που αποτελείται από πλουσίους και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων. Το πολίτευμα της ολιγαρχίας αδιαφορεί για το γενικό συμφέρον, επομένως και για την ευδαιμονία των πολιτών. Και ο Πλάτωνας, άλλωστε, στην «Πολιτεία» του κατατάσσει την ολιγαρχία στα φαύλα πολιτεύματα, καθώς οι εκπρόσωποί της λατρεύουν το χρήμα, περιφρονούν την παιδεία και αδιαφορούν για την τιμή και την υπεράσπιση της πατρίδας τους

 

Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (ΨΕΒ)

Η «πολιτεία» είναι το τρίτο αξιολογικά ορθό πολίτευμα, ένα πολίτευμα-μεσότητα, το οποίο αποβλέπει στο συμφέρον του συνόλου των πολιτών και όχι μονομερώς στο συμφέρον μιας τάξης. Στο πολίτευμα αυτό κυβερνούν οι πολίτες της μέσης κοινωνικά και οικονομικά τάξης, οι οποίοι υπακούουν εύκολα στη λογική, γι’ αυτό δεν είναι ούτε δεσποτικοί ούτε ιδιοτελείς στην άσκηση της εξουσίας. Ο φιλόσοφος αποδίδει στο πολίτευμα αυτό το όνομα «πολιτεία», ένα όνομα κοινό για όλες τις μορφές πολιτευμάτων.

Η «δημοκρατία» αποτελεί, κατά τον φιλόσοφο, παρέκκλιση της «πολιτείας» και εξυπηρετεί τα συμφέροντα όχι όλων ανεξαιρέτως των πολιτών, αλλά μιας τάξης, μιας πλειοψηφίας που την αποτελούν οι άποροι. Έτσι, ούτε αυτό το πολίτευμα μπορεί να εξασφαλίσει την ευημερία της πόλης, εφόσον επιφέρει κοινωνικές αδικίες και συγκρούσεις. Και ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» του θεωρεί τη δημοκρατία ανάπηρο πολίτευμα, όπου όλα επιτρέπονται και ο καθένας μιλά, πράττει και ζει ανεξέλεγκτα.

 

Η ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Πολιτεία είναι στην κυριολεξία «το πο­λίτευμα των πολιτών».Και επειδή σε ένα τέτοιου είδους πολίτευμα: α) Την εξουσία την ασκούν οι πολίτες. β)Την ασκούν με σκοπό την εξυπη­ρέτηση των συμφερόντων ολόκληρης της κοινωνίας, η «πολιτεία» είναι το κατ' εξοχήν πολίτευμα, το πολίτευμα των πολιτευμάτων, το οποίο συγκε­ντρώνει και την προτίμηση του Αριστοτέλη.

Ωστόσο, αν στην κατάταξη των πολιτευμάτων  η στάση του Αριστοτέλη απέναντι στην δημοκρατία δε φαίνεται θετική δεν πρέπει να μας διαφεύγει το ότι ο φιλόσοφος: α) Σε πολλές άλλες πε­ριπτώσεις προβάλλει τις αρετές του δημοκρατικού πολιτεύματος και διατυπώνει ευνοϊκές κρίσεις γι' αυτό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα εί­ναι τα σχετικά με τον ορισμό του πολίτη. β) Αναγνωρίζει ότι η δημοκρατία μπορεί να κατοχυρώσει την ελευθερία και την ισότητα μεταξύ των πολιτών, εφόσον όλοι oι πολίτες μετέχουν στην άσκηση της εξουσίας, οπότε τα δύο άκρα, οι υπερβολικά φτωχοί και οι υπερβολικά πλούσιοι, αλληλοεξουδετερώνονται και δε βλάπτουν το σύνολο. Ένα τέτοιο πολίτευμα πλησιάζει πολύ την «πολιτεία», η ο­ποία ενσαρκώνει την τελειό­τητα. Εννοείται ότι, για να πραγματωθεί το ιδεώδες αυτό, είναι απαραί­τητη η κατάλληλη παιδεία, που  θα διαμορφώσει στους νέους το κατάλληλο δημοκρατικό ήθος, γ) Το πολίτευμα με το οποίο υποκαθιστά τη δημοκρατία, δηλαδή η πολιτεία, είναι και αυτό στην ουσία μια μορφή δημοκρατίας, λιγότερο ακραίας και περισσότερο μετριοπαθούς, στην οποία δεν κυριαρ­χούν πλέον ούτε οι υπερβολικά πλούσιοι ούτε οι υπερβολικά φτωχοί αλ­λά οι μέσοι από οικονομική και ηθική άποψη πολίτες, με αποτέλεσμα την εξουδετέρωση της ροπής προς τα άκρα και την επίτευξη της κοινω­νικής ευστάθειας.(ΚΑΤΣΙΜΑΝΗΣ)

 

Τα μαθηματικά ... υδρεύουν τη Σάμο

Ένα ενδιαφέρον βίντεο που δείχνει πως αξιοποιήθηκαν οι μαθηματικές γνώσεις, για να πάει νερό στην αρχαία Σάμο (σημερινό Πυθαγόρειο) από τους Αγιάδες σε μια απόσταση δυο περίπου χιλιομέτρων. Οι αρχαίοι πρόγονοί μας συνεχώς μας εκπλήσσουν!!!

ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ενότητα 16η

ΕΝΟΤΗΤΑ 16^η

«Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ

ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ»

Μετάφραση

Ο πολίτης δεν είναι πολίτης γιατί είναι εγκαταστημένος σε έναν συγκεκριμένο τόπο (γιατί και οι μέτοικοι και οι δούλοι μοιράζονται έναν κοινό τόπο) ούτε πάλι είναι πολίτες αυτοί που έχουν μόνο το δικαίωμα να εμφανίζονται στα δικαστήρια και ως εναγόμενοι και ως ενάγοντες (γιατί αυτό υπάρχει και σ’ αυτούς που έχουν το δικαίωμα αυτό χάρη σε ειδικές συμφωνίες)· ...Με το πιο αυστηρό νόημα της λέξης τίποτε άλλο δεν ορίζει τόσο τον πολίτη όσο η συμμετοχή στις δικαστικές λειτουργίες και στα αξιώματα. ...Από όλα αυτά γίνεται λοιπόν φανερό τι είναι ο πολίτης· αυτός δηλαδή που έχει τη δυνατότητα να μετέχει στην πολιτική και δικαστική εξουσία λέμε πια ότι είναι πολίτης της συγκεκριμένης πόλης,  ενώ πόλη είναι, για να το πούμε με τον πιο γενικό τρόπο, το σύνολο τέτοιων ατόμων, αρκετό ώστε να εξασφαλίζεται η αυτάρκεια στη ζωή τους.

 

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Ο Αριστοτέλης διερευνά την έννοια του «πολίτη» με τη χρήση του σχήματος «άρσης - θέσης». Έτσι, πρώτα θα μας δώσει τα στοιχεία εκείνα που δεν αποδεικνύουν ότι κάποιος είναι πολίτης και στη συνέχεια θα παρουσιάσει το επαρκές στοιχείο για τον προσδιορισμό του.

Τα στοιχεία, λοιπόν, που δεν είναι ικανοποιητικά για τον χαρακτηρισμό κάποιου ως πολίτη είναι:

α) Ο τόπος κατοικίας και διαβίωσης(«οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν»): δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κάποιος πολίτης ανάλογα με το πού κατοικεί, γιατί στον ίδιο τόπο μπορούσαν να κατοικούν και μέτοικοι και δούλοι, οι οποίοι όμως δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα και συνεπώς δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολίτες.

 

Σημείωση: Οι μέτοικοι ήταν ξένοι που είχαν εγκατασταθεί στην Αθήνα πλήρωναν ετησίως έναν φόρο, το «μετοίκιον». Δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, δεν μπορούσαν να συμμετέχουν στη διοίκηση του κράτους, ούτε να έχουν στην κατοχή τους κτήματα. Ασχολούνταν με το εμπόριο και τη βιοτεχνία και στήριζαν την οικονομία της Αθήνας. Οι Αθηναίοι τους χρησιμοποιούσαν στον στρατό και στον στόλο. Κάθε μέτοικος ήταν υποχρεωμένος να ορίσει έναν γνήσιο Αθηναίο πολίτη ως εγγυητή ή προστάτη του, ο οποίος συναλλασσόταν για λογαριασμό του με το κράτος και εγγυόταν για τη διαγωγή του. Για τις υπηρεσίες του προς το κράτος ο μέτοικος μπορούσε να γίνει «ισοτελής», δηλαδή ίσος με τους γνήσιους Αθηναίους πολίτες σε ό,τι αφορούσε τους φόρους, σπάνια όμως μπορούσε να γίνει πολίτης και σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να αναλάβει δημόσια αξιώματα. Οι δούλοι θεωρούνταν μορφή ιδιοκτησίας («res») και, φυσικά, δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα.

 

β) Το δικαίωμα εμφάνισης κάποιου στο δικαστήριο με την ιδιότητα του ενάγοντος ή του εναγόμενου («οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες … καὶ δικάζεσθαι»): δεν μπορεί να θεωρηθεί κάποιος πολίτης, μόνο επειδή έχει το δικαίωμα να εμφανίζεται στο δικαστήριο ως ενάγων ή ως εναγόμενος. Κι αυτό, γιατί με βάση τις συμφωνίες που έχουν συνάψει ορισμένες πόλεις σχετικά με τις διαφορές στις μεταξύ τους ανταλλαγές - κυρίως εμπορι­κές -, μπορεί ο πολίτης μιας ξένης πόλης να παρουσιαστεί στα δικαστήρια της πόλης διεκδικώντας την απονομή δικαιοσύνης.

Δεν έπρεπε να ορίζονται πολίτες τα παιδιά και όσοι νέοι δεν είχαν ακόμη εγγραφεί στα μητρώα των πολιτών, όσοι γέροντες δεν εκπλήρωναν πια τα πολιτικά τους δικαιώματα και τέλος, όσοι με δικαστική απόφαση είχαν χάσει τα δικαιώματα του πολίτη, καθώς και οι εξόριστοι.

 

Τα επαρκή κριτήρια του ορισμού του πολίτη

α)  πολίτης είναι μόνο αυτός που μετέχει στις δικαστικές λειτουργίες και στα όργανα, τα οποία λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις

β) πολίτης είναι όποιος  μετέχει σε μια διττή εξουσία: στην εξουσία να δικάζει και στην εξουσία να αποφασίζει με την ψήφο του - ως μέλος της βουλής  και ως μέλος της εκκλησίας του δήμου, να συμμετέχει δηλαδή στην πολιτική εξουσία, αφενός στη διοίκηση του κράτους εκλέγοντας τους ηγέτες της πόλης του και αφετέρου μετέχοντας στα όργανα που λαμβάνουν τις πολιτικές αποφάσεις και νομοθετούν

Όποιος νομοθετεί, όποιος δικάζει και όποιος αποφασίζει σε θέματα πολιτικά, δηλαδή όποιος συμμετέχει άμεσα και ουσιαστικά στις διαδικασίες που επηρεάζουν την υπόστασή του ως ατόμου και κοινωνικού όντος, αυτός και μόνο θεωρείται πολίτης. (ΚΑΤΣΙΜΑΝΗΣ)

 

Ο νέος ορισμός της πόλης σε σχέση με τον πολίτη

Η πόλη, επομένως, είναι:
α) το σύνολο των πολιτών που έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στην πολιτική και δικαστική εξουσία

β) το σύνολο των πολιτών που είναι αρκετοί στον αριθμό και ικανοί στην αξιοσύνη και στην αρετή, για  να εξασφαλίζουν αυτάρκεια στην πόλη.

Με δεδομένο ότι πόλη είναι ένα σύνολο πολιτών, που διαθέτει εξουσίες, διατηρείται ως ενιαία ολότητα που υπηρετεί τον τελικό της σκοπό, την ευδαιμονία, η οποία όμως προϋποθέτει αυτάρκεια, γιατί η αυτάρκεια που επιτυγχάνεται στην πόλη, όταν ικανοποιούνται όλες οι ανάγκες ζωής, είναι συνώνυμη με την ευτυχία, το «εὖ ζῆν» . Οι άνθρωποι, ως άτομα και σύνολα, επειδή είναι ελλιπή όντα, είναι δυνατόν να είναι ευτυχείς, μόνο αν είναι σε θέση να έχουν επάρκεια, την οποία βρίσκουν μέσα στην πόλη και από την πόλη. Η πολιτική κοινωνία ως πλήρης ύπαρξη, που δεν της λείπει τίποτε και μπορεί να εγγυηθεί το «εὖ ζῆν», είναι αποτέλεσμα της συνειδητής πολιτικής πράξης των πολιτών.

 

               Ορισμοί της "πόλεως"

• Κοινότητα ανώτερη, επιδιώκει το ανώτερο αγαθό(11η).
• Κοινωνική οντότητα "τέλεια", αυτάρκης, εκ φύσεως, εξασφαλίζει το "εὖ ζῆν" (ευδαιμονία) (12η).
• Η πόλη προηγείται της οικογένειας, των ατόμων, είναι "όλον" (13η).
• Είναι πολιτική κοινωνία με συστατικό της τη δικαιοσύνη που εξασφαλίζει την τάξη και την ευρυθμία (14η).
• Είναι σύνολο πολιτών (15η).
• Σύνολο ικανοποιητικό (αριθμητικά) ενεργών πολιτών για την αυτάρκεια (16η).

"150 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΒΑΦΗΣ" μαθητικό συνέδριο στο Ζωγράφειο Λύκειο

Mε αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Αλεξανδρινού ποιητή Κ.Π.Καβάφη το Ζωγράφειο Λύκειο Κων/λης και τα εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη συνδιοργανώνουν ένα μαθητικό συνέδριο που πραγματοποιείται από 11-14 Απριλίου 2013   στην Πόλη. Συμμετέχουν διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, λογοτέχνες. ηθοποιοί, δημοσιογράφοι και ομάδες μαθητών από σχολεία της Ελλάδας, που θα παρουσιάσουν το πολύπτυχο έργο του Καβάφη. Την εκδήλωση τιμά με την παρουσία του και ο πατριάρχης Βαρθολομαίος, που το πρωί κήρυξε την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου. Το πρόγραμμα του συνεδρίου μπορείτε να το δείτε εδώ.

 

Για όσους δε θα έχουμε την τύχη να το παρακολουθήσουμε από κοντά, έχει δημιουργηθεί διαδικτυακός τόπος και μπορούμε το δουμε online

 

ΑΥΤΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΑΥΤΑΡΧΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 Αποφασίσαμε με τους μαθητές μου να κάνουμε έναν αγώνα επιχειρηματολογίας στα πλαίσια της έκφρασης έκθεσης της Β' Λυκείου με θέμα την αυταρχική και αντιαυταρχική εκπαίδευση.
                                                                                                                                                                   

οδηγίες για το Β1 και το Β4

Ένα ευχάριστο κείμενο για το σχολείο του χτες και του σήμερα μπορείτε να δείτε εδώ

 

Για όσους έχουν διάθεση να διαβάσουν κάτι(;) περισσότερο μπορούν να ανατρέξουν στο άρθρο του Αθανάσιου Παπά "Η εκπαίδευση στο μεταίχμιο της αυταρχικής και αντιαυταρχικής αγωγής"

 

Σας περιμένω μάχιμους στο αυριανό debate. Καλή μελέτη!!!

"O ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ" Ένα ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο

Ένα καινούργιο ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τις τέχνες λειτουργεί στο Διαδίκτυο, με τίτλο «Ο Αναγνώστης». Η Ζυράννα Ζατέλη, η Ρέα Γαλανάκη και ο Γιώργος Ξενάριος γράφουν για τη δυσκολία του να είναι κανείς σήμερα συγγραφέας ενώ αναρτάται μελέτη της Εταιρείας Συγγραφέων για το ποιος είναι συγγραφέας όπως και για το σε τι ακριβώς συνίσταται το οικονομικό του πρόβλημα.

Το περιοδικό αναρτά και μια αποκλειστικότητα, για το ποιοι συγγραφείς έχουν προταθεί να συνταξιοδοτηθούν. Υπάρχουν επίσης πυκνά σχόλια για την εκδοτική επικαιρότητα και πολλές ειδικές στήλες: «Memoirs» του Στρατή Χαβιαρά, «Ο ημιμαθής», στήλη χιούμορ της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη, «Βιβλίο και κινηματογράφος» του Γιώργου Παναγιωτάκη, «Βιβλίο και μουσική» του Αλέξανδρου Χαρκιολάκη, «Διαβάζουμε;» στήλη για την ανάγνωση της Βενετίας Αποστολίδου, «Περιοδικώς», στήλη για τα περιοδικά του Σπύρου Κακουριώτη, «Κόμικ» της Λήδας Τσενέ, «Σπίτια Συγγραφέων» της Λίλας Κονομάρα, «Φουαγέ», θεατρικά παραλειπόμενα της Όλγας Σελλά κ.ά. Φιλοξενούνται ακόμα επίκαιρα σχόλια των Όλγας Σελλά, Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, Κατερίνας Σχινά, Κώστα Μποτόπουλου και Γιώργου Ξενάριου. Επιπλέον, ο Θανάσης Μήνας συναντά τον Ίαν Ράνκιν στο Εδιμβούργο και συνομιλεί μαζί του, ο Κώστας Καλτσάς αρθρογραφεί για τις πολλές ταυτότητες του Πέρσιβαλ Έβερετ» και ο Ανδρέας Ρικάκης για την «Άννα Καρένινα» του Τολστόι. Μετά το κλείσιμο του ιστορικού περιοδικού «Διαβάζω» οι συνεργάτες του αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κάτι καινούργιο, που να εμπεριέχει τις καλύτερες παραδόσεις του «Διαβάζω» αλλά και τις απαραίτητες αλλαγές που επιτάσσει η νέα εποχή. Το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο Αναγνώστης» ανανεώνεται καθημερινά και έχει στόχο να παρουσιάζει το καλό βιβλίο, τη σχέση του με τις άλλες τέχνες, όπως και να καλλιεργεί τον διάλογο και την κριτική σκέψη. Το περιοδικό θα προχωρήσει και στη διεξαγωγή των Βραβείων του «Αναγνώστη» για τα βιβλία που εκδόθηκαν το 2012. Οι δύο επιτροπές που είχαν συσταθεί στο πλαίσιο της λειτουργίας του «Διαβάζω» συνεχίζουν για τον «Αναγνώστη». Αρχές Μαΐου θα ανακοινωθούν οι λίστες των υποψηφίων βιβλίων για τα βραβεία και αρχές Ιουνίου θα γίνει η τελετή ανάδειξης των καλύτερων στους κήπους του Μεγάρου Μουσικής. Συντακτική Επιτροπή του Αναγνώστη είναι οι Λίλα Κονομάρα, Γιάννης Ν. Μπασκόζος, Μαρίζα Ντεκάστρο, Όλγα Σελλά, Κατερίνα Σχινά, Στρατής Χαβιαράς, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου και Έλενα Χουζούρη. Τακτικοί συνεργάτες: Αγγελική Αθανασοπούλου, Βενετία Αποστολίδου, Ευριπίδης Γαραντούδης, Κατερίνα Γούλα, Αλέξης Ζήρας, Σπύρος Κακουριώτης, Λευτέρης Καλοσπύρος, Τζίνα Καλογήρου, Κώστας Καλτσάς, Γιώργος Μαραγκός, Θανάσης Μήνας, Κώστας Μποτόπουλος, Γιώργος Ξενάριος, Γιώργος Παναγιωτάκης, Μάκης Προβατάς, Ανδρέας Ρικάκης, Αλεξάνδρα Σαμοθράκη, Ελένη Σβορώνου, Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, Λήδα Τσενέ, Αλέξανδρος Χαρκιολάκης. Βασικός συντελεστής του «Αναγνώστη» είναι ο Νίκος Βασιλάκος, χωρίς τις τεχνολογικές γνώσεις και το πάθος του το εγχείρημα δεν θα είχε πραγματοποιηθεί. kathimerini.gr

Mαρινέλλα Βλαχάκη:όταν οι στιγμές της ζωής γίνονται ποίηση

Τη Μαρινέλλα Βλαχάκη τη γνώριζα μόνο ως Ελπίδα Κοντομάρη από το ρόλο της γυναίκας του προέδρου στη σειρά του ΜΕGΑ "Το Νησί". Μόλις πριν μια εβδομάδα ανακάλυψα ότι είναι και μια καταπληκτική ποιήτρια και διηγηματογράφος. Σήμερα τη φιλοξενήσαμε στο σχολείο μας και δράττομαι της ευκαιρίας να σας δώσω μια γεύση από την ποιητική της δημιουργία μέσα από ένα σύντομο πρόλογο που έκανα στην εκδήλωση με τη μορφή ενός καλωσορίσματος

Πάντα με γοήτευε η ποίηση!!!

Είναι μια  πόρτα ανοιχτή, όπως λέει και ο Γιώργης Παυλόπουλος. Είναι ένα ξέφωτο για ν’ ακουμπήσεις την ψυχή σου. Πάει καιρός που κι εγώ μουτζούρωνα κάτι φθαρμένες σελίδες. Τώρα πια καταφέρνω - ευτυχώς ακόμα - μόνο να συγκινούμαι ,καθώς σκαλίζω καμιά φορά τις ψυχές των ποιητών.

Η  λογοτεχνική «συνομιλία» μου με τα ποιήματα της Μαρινέλλας Βλαχάκη ήταν μόλις πριν μια εβδομάδα, αφού σαν καλή φιλόλογος  έπρεπε να έρθω «διαβασμένη» στη σημερινή μας συνάντηση. Μπήκα λοιπόν στο blog της και διάβασα τις δυο ποιητικές της συλλογές  «ΚΑΘ΄ΟΔΟΝ» και «ΤΑ ΠΟΛΥΤΙΜΑ», τις οποίες μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο.

Μικρά σπαράγματα τα ποιήματά της, επιγράμματα της μνήμης και αποστάγματα της εμπειρίας, ηχούν τα πιο πολλά ως γνωμικά, που εύκολα αποτυπώνονται στη μνήμη και στην καρδιά .Ύφος κουβεντιαστό, ανεπητίδευτο, λέξεις μεστές, καθημερινές δεν παλεύουν να πουν τίποτα περισσότερο από αυτό που δείχνουν, τις στιγμές της ζωής που τόσο γρήγορα, τόσο αβασάνιστα προσπερνάμε στην ταλαίπωρη καθημερινότητά μας.

Τίτλοι μονολεκτικοί και συχνά άναρθροι  παλεύουν να συμπυκνώσουν σε μια λέξη το νόημα και την ουσία του ποιητικού μηνύματος. Η γενέθλια γη της , η Κρήτη, προσφέρει στην ποιητική της παλέτα πλούσιο υλικό για επεξεργασία: τη θάλασσα, το γαλάζιο, τα κοχύλια, την άμμο, τα πλοία, τον Ψηλορείτη, το θυμάρι…

ΕΞΑΠΑΤΗΣΗ

Σ’ όλη τη ζωή του

ζωγράφιζε τη θάλασσα γαλάζια.

Μα χθες καθώς ανακάτευε το μπλε με τ’ άσπρο

ξαφνικά, ένας φόβος το κυρίευσε.

Άφησε την παλέτα και έτρεξε στην παραλία.

Γέμισε τις χούφτες του θάλασσα

και τις κοίταξε γεμάτος αγωνία.

Κανένα χρώμα.

Κι όλα αυτά τροφοδοτούν την ποιητική της έμπνευση και μετουσιώνουν σε ποίηση μικρές, απλές καθημερινές  στιγμές, «μακρινά» αγαπημένα πρόσωπα δεμένα με νοσταλγικές στιγμές του παρελθόντος.

ΦΥΛΑΚΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ

«Τριάντα χρόνια.

Τριάντα χρόνια στου κρεβατιού την άκρη

σε μια ατέλειωτη χειρονομία

η νεκρή μητέρα μου

με σκεπάζει»

 Κι ο έρωτας:  ήλιος, φως, αρμονία κορμιών και ψυχών, θύμηση γλυκιά τις πιο πολλές φορές.

ΕΡΩΤΑΣ

«Ήταν ένας ήλιος

Κι άπλωσα τα χέρια μου

και τον αγκάλιασα… η απερίσκεπτη»

 

ΥΠΕΡΒΑΣΗ

«Στην κάθε κορύφωση του έρωτά μας

Ένας ήλιος ξεχύνεται μέσα μου

σ’ όλες τις άφωτες γωνιές της ύπαρξής μου

ξημερώνει.»

 

ΑΝΕΞΙΤΗΛΗ ΜΝΗΜΗ

«Τον θυμάμαι συχνά

Μου γνώρισε το κορμί μου»

Τα συναισθήματα γίνονται ποιητικά αποτυπώματα, ουλές που αιμορραγούν μετά από χρόνια.

ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ

«Ξαναβρέθηκαν ύστερα από χρόνια

και ψηλάφισαν εκείνες  τις   βαθιές ουλές

Άμα σηκώθηκαν, στα χέρια τους φρέσκες σταγόνες αίμα»

ΒΩΜΟΣ

«Στο όνομα του αυτονόητου στερηθήκαμε

και στερήσαμε λόγια και στιγμές πολύτιμες»

 Σε άλλα πάλι με τις απροσδόκητες συζεύξεις λέξεων, που μου θυμίζουν την αγαπημένη μου Κική Δημουλά,  και από το γοητευτικό πάντρεμα των αταίριαστων, προκύπτουν  γνωμικά που θαρρείς και συμπυκνώνουν σε δυο γραμμές απόσταγμα ζωής και γνώσης.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

«Με παρηγορεί που ο χρόνος είναι αειθαλής

κι ας είναι η ζωή μας φυλλοβόλα»

 ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΗ

«Τη σιωπή της συγκατάβασής μου

συγκατάνευση την ερμήνευσαν

Και από τότε

Όλα στο… «εν γένει» κύλησαν»

 

ΣΥΝΗΘΕΣ

«Από το ποίημα της ζωής της

έμειναν μονάχα κάτι κοινές λέξεις.

Οι  χρειαζούμενες

για τις συνήθεις καθημερινές της ανάγκες»

στο http://vlachaki.blogspot.gr/ μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό

ΠΟΛΙΤΙΚΑ - ενότητα 15η

ΕΝΟΤΗΤΑ 15η

«Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ»

Μετάφραση

 Όποιος ασχολείται με τον τρόπο διακυβέρνησης μιας πόλης και ψάχνει να βρει ποια είναι η ουσία και ποια τα χαρακτηριστικά του κάθε επιμέ­ρους τρόπου διακυβέρνησης, το πρώτο που πρέπει να εξετάσει είναι να δει τι είναι άραγε μια πόλη. Γιατί σήμερα υπάρχουν διαφορετικές γνώμες πάνω σ' αυτό το θέμα, άλλοι που λένε πως την τάδε συγκεκριμένη πράξη την έκανε η πόλη, άλλοι όμως λένε ότι δεν την έκανε η πόλη, αλλά η τάδε συγκεκρι­μένη ολιγαρχική "κυβέρνηση" ή ο τάδε συγκεκριμένος τύραννος. Έπειτα βλέ­πουμε ότι όλη η δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη σχετίζεται με την πόλη, και το πολίτευμα είναι ένας τρόπος οργάνωσης αυτών που ζουν στη συγκεκριμένη πόλη. Επειδή όμως η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων όπως  όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα όλον, αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πριν από οτιδήποτε άλλο πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης, αφού η πόλη είναι ένα πλήθος πολιτών. Επομένως πρέπει να σκεφτούμε ποιον πρέπει να ονομάζουμε πολίτη και ποιος είναι ο πολίτης. Διατυπώνονται δηλ. πολλές διαφορετικές απόψεις για τη λέξη πολίτης, γιατί δεν υπάρχει  ομοφωνία για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης,  υπάρχει δηλ. κάποιος που ενώ είναι πολίτης σ’ ένα δημοκρατικό πολίτευμα, συχνά δεν είναι πολί­της σ’ ένα ολιγαρχικό πολίτευμα.

 Εισαγωγή

Στο Γ’ βιβλίο των Πολιτικών ο Αριστοτέλης θα ασχοληθεί και με τη διερεύνηση της έννοιας «πολιτεία», δηλαδή με  τον τρόπο διακυβέρνησης της πόλης. Συγκεκριμένα, θα εξετάσει την ουσία κάθε είδους πολιτεύματος και τα χαρακτηριστικά του.

Όποιος λοιπόν θα επιχειρήσει να εξετάσει: α) Το πολίτευμα γε­νικά, β) Τη φύση του κάθε πολιτεύματος («τις εκάστη»). Και γ) Τα ιδιαί­τερα χαρακτηριστικά του («ποία τις»), είναι υποχρεωμένος να εξετάσει προηγουμένως τι είναι η πόλη

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ;

ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΟΝ ΕΚ ΝΕΟΥ ΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.

Για το ποιος είναι ο φορέας και ο δημιουργός της πολιτικής πράξης ο Αριστοτέλης  δίνει τρεις εξηγήσεις . Είναι απαραίτητο λοιπόν να καταλάβουμε τι είναι πόλη, γιατί:

α) Υπάρχει διχογνωμία ως προς το περιεχόμενο του όρου (ἀμφισβητοῦσιν ... οἱ φάσκοντες την πόλιν ... τύραννον) και ειδικότερα για το ποιος έχει την ευθύνη για τη λήψη και την τέλεση μιας πολιτικής πράξης. Πόλη: 1) Απρόσωπη και ενιαία πολιτική οντότητα, δε διαχωρίζεται από τους άρχοντές της. Άρχοντες  και πολίτες δρουν ως ενιαίο σύνολο και κατά τον ίδιο τρόπο αξιολογούνται οι πράξεις τους και τους αποδίδονται οι ευθύνες. 2) Η πόλη διαχωρίζεται από την κυβέρνηση – εξουσία. Οι πράξεις και οι αποφάσεις μιας ολιγαρχικής ή τυραννικής κυβέρνησης βαρύνουν μόνο τα πρόσωπα που συμμετέχουν σ’ αυτήν.

Η σύγχρονη όμως πολιτική επιστήμη και πρακτική δέχονται τις αρχές του ενιαίου κράτους και της ασφαλείας του δικαίου. Σύμφωνα με αυτές τις αρχές οι πράξεις ενός κράτους είναι έγκυρες ανεξάρτητα από το εκάστοτε καθεστώς και την πολιτική ή πολιτειακή εκπροσώπηση.

 β) Εάν καταλάβουμε τι είναι πόλη, θα έχουμε και τη δυνατότητα να κατανοήσουμε και να αξιολογήσουμε τη δράση των νομοθετών και των πολιτικών (τοῦ δε πολιτικοῦ ... περί πόλιν). Στην 3η ενότητα των Ηθικών Νικομαχείων, ο Αριστοτέλης ισχυρίστηκε ότι η πρόθεση όλων των νομοθετών  και πολιτικών είναι να κάνουν τους πολίτες ενάρετους (μέσω του εθισμού σε ηθικές πράξεις), προς όφελος ολόκληρης της πόλης. Ανάλογα με τους στόχους της πόλης διαμορφώνεται και η "δραστηριότητα" των πολιτικών.  Η δραστηριότητα τους στοχεύει ή πρέπει να στοχεύει στο κοινό συμφέρον (όχι μόνο μιας μερίδας). Αυτό σημαίνει πως εργάζονται για το καλό όλων των πολιτών και πως θεω­ρούν πηγή του αξιώματος τους τη θέληση των πολιτών. Εξάλλου πολιτικοί και νομοθέτες είναι εκπρόσωποι του λαού και η δράση τους αποτελεί ένα είδος ανταπόδοσης στην εμπιστοσύνη που τους έδειξαν οι πολίτες.

γ) Το σύστημα διακυβέρνησης είναι ένας τρόπος οργάνωσης αυτών που ζουν στην πόλη. Εφόσον το πολίτευμα δεν είναι παρά ένα σύστημα οργάνωσης, το οποίο ρυθμίζει τις σχέσεις όλων, όσων ζουν σε μία πόλη, αλλά και την κατανομή της πολιτικής δύναμης μεταξύ τους, θα πρέπει να διευκρινιστεί πρώτα το περιεχόμενο της πόλης, προκειμένου να καθοριστεί η έννοια του πολιτεύματος και πώς αυτό λειτουργεί : τι δικαιώματα, τι υποχρεώσεις έχουν οι πολίτες, τι εξουσίες έχουν οι άρχοντες. Πολιτεία λοιπόν είναι το πολίτευμα  κάθε πόλης, που μπορεί να διαφοροποιείται  από τα πολιτεύματα άλλων πόλεων. Πρόκειται για ένα σύστημα οργάνωσης που οριοθετεί τις εξουσίες των αρχόντων και ορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών. Εξαρτάται από το είδος του πολιτεύματος αν τα παραπάνω είναι προϊόν συναίνεσης ή επιβολής.

Ακόμη ο Αριστοτέλης συνδέει τη δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη με το πολίτευμα, αφού το πολίτευμα ανάλογα με τη μορφή που έχει υπαγορεύει και το περιεχόμενο της δραστηριότητάς τους. Βέβαια η σχέση μπορεί να εννοηθεί και αντίστροφα ως ένα σημείο, δηλαδή η δραστηριότητα του πολιτικού και του νομοθέτη να είναι ρυθμιστικός παράγοντας του πολιτεύματος. (ΨΕΒ)

 ΠΟΙΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΗΣ;

Δεδομένου ότι η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, επειδή αποτελείται από μέρη και αυτά είναι οι πολίτες, για να κατανοήσουμε τι είναι πόλη, σύμφωνα με την αναλυτική μέθοδο που ακολουθεί εδώ ο Αριστοτέλης πρέπει να εξετάσουμε το κύτταρο της πόλης, δηλαδή τον πολίτη.

Η πόλη, λέει, είναι κάτι το σύνθετο, ένα σύνολο, που όμως αποτελείται από πολλά μέρη («καθάπερ άλλο τι των όλων μεν συνεστώτων δ' έκ πολλών μορίων»). Αλλά το σύνολο αυτό δεν είναι ακριβώς το άθροισμα των συστατικών μερών του. Είναι κάτι που βασίζεται σε αυτά, αλλά τα υπερβαίνει, αποτελώντας κάτι επιπλέον και κάτι διαφορετικό.

Άρα η πόλη είναι η «ουσία» των συστατικών μερών της (των πολιτών, των οικογενειών και των κωμών). Ταυτόχρονα, είναι ο παράγοντας που τα οδηγεί στην τελείωσή τους, δηλαδή στην αυτάρκεια και την ευδαιμονία, μετά την ολοκλήρωση της εξελικτικής διαδικασίας προς την κατεύθυνση του προσδιορισμένου από τη «φύση» σκοπού. (ΚΑΤΣΙΜΑΝΗΣ)

 

Η ταυτότητα της πόλης

• Στοιχεία φυσικά (τόπος και άνθρωποι)
• Στοιχεία πολιτικά (συνταγματική τάξη και πολιτειακή οργάνωση)

Το ερώτημα για τον πολίτη είναι διμελές

• Ποιον πρέπει να ονομάσουμε πολίτη («τίνα χρή καλεϊν πολίτην)
• Ποια είναι η φύση του πολίτη («τίς ό πολίτης έστι σκεπτέον»).            

 Ο Αριστοτέλης προσανατολίζει την εξέταση

α) στον προσδιορισμό εκείνων που πρέπει να αναγνωριστούν ως πολίτες σε μια πόλη με κριτήρια την ηλικία, το φύλο, την κοινωνική θέση κ.ά. (τίνα χρή καλεῖν πολίτην).
β) στη συγκέντρωση των χαρακτηριστικών που συνιστούν την έννοια του πολίτη (τίς ὁ πολίτης)

Πρέπει λοιπόν να διερευνηθεί η έννοια «πολίτης», όχι μόνο για να γίνει κατανοητή η έννοια της πόλης, αλλά και για να διασαφηνιστεί το περιεχόμενο της έννοιας «πολίτης», για το οποίο δεν υπάρχει ομοφωνία. Έτσι, διαπιστώνουμε ότι διαφορετικά νοείται ο πολίτης σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα και διαφορετικά σε ένα ολιγαρχικό.

ΠΟΛΙΤΗΣ  είναι αυτός που μετέχει στην άσκηση κάποιας εξουσίας.

Επειδή όμως υπάρχουν διαφορετικά πολιτεύματα με διαφορετικά ποιοτικά γνωρίσματα, ο πολίτης ορίζεται ανάλογα με τα διαφορετικά γνωρίσματα του πολιτεύματος της πόλης του. Έτσι, μπορεί κανείς να είναι πολίτης σε δημοκρατικό πολίτευμα, όχι όμως και σε ολιγαρχικό ή τυραννικό. Επομένως η ποιότητα του πολιτεύματος καθορίζει τα δικαιώματα του πολίτη.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΠΟΛΗΣ-ΠΟΛΙΤΗ-ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

 

Ορισμός του πολίτη → ορισμός της πόλης → ορισμός του πολιτεύματος →

κατηγοριοποίηση των πολιτευμάτων

Οι διαφορετικές απόψεις σχετικά με τον ορισμό της πόλης οφείλονται στις ανάγκες διαχείρισης των υποχρεώσεων και των ευθυνών που συνεπάγεται η άσκηση της εξουσίας ενώ όσο αφορά στον πολίτη στους διαφορετικούς τύπους πολιτευμάτων, που ανάλογα με τη μορφή τους προωθούν τα συμφέροντα μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας