Το e-book από το σεμινάριο δημιουργικής γραφής για ενήλικες στη ΔΒ Ελευθερίου-Κορδελιού Θεσ/κης

Αν και με μεγάλη καθυστέρηση, λόγω του coronavirus, σας παρουσιάζω δείγματα γραπτών των αγαπημένων μαθητριών -και φίλων μου πια- από το πρόγραμμα/σεμινάριο δημιουργικής γραφής για ενήλικες που πραγματοποιήθηκε από τον Νοέμβρη του 2019 έως και τον Γενάρη του 2020 στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Ελευθερίου-Κορδελιού Θεσσαλονίκης, την οποία ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

E book δημιουργική γραφή (βιβλιοθήκη) from angitan

Απόδραση από μια φρενήρη "κανονικότητα"

 ΟΛΓΚΑ ΤΟΚΑΡΤΣΟΥΚ

 «Μήπως  αυτός είναι τελικά ο φυσιολογικός ρυθμός της ζωής;»

Η κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας Όλγκα Τοκάρτσουκ βλέπει από το παράθυρό της τη νέα πραγματικότητα που μας περιμένει στη γωνία και γράφει αυτό το βαθύ, σπάνιο κείμενο.

https://www.tovima.gr/wp-content/uploads/2019/10/10/1-8.jpg

Είχα την αίσθηση από πάντα σχεδόν ότι ο κόσμος είναι υπερβολικά πολύς, υπερβολικά γρήγορος, υπερβολικά έντονος, υπερβολικά θορυβώδης. Συνεπώς δεν βιώνω κάποιο «τραύμα απομόνωσης» και δεν μου είναι καθόλου δύσκολο να μη συναντώ άλλους ανθρώπους. Δεν λυπάμαι που έκλεισαν τα σινεμά. Μου είναι εντελώς αδιάφορο που τα εμπορικά κέντρα έβαλαν προσωρινό λουκέτο.

Ανησυχώ και στενοχωριέμαι, φυσικά, όταν σκέφτομαι όλους τους ανθρώπους που χάνουν τις δουλειές τους. Όταν όμως έμαθα για την επερχόμενη καραντίνα, ένιωσα κάτι σαν ανακούφιση. Ξέρω ότι πολλοί άνθρωποι ένιωσαν το ίδιο, ακόμα κι αν ένιωθαν επίσης και κάποια ντροπή γι' αυτό. Η εσωστρέφειά μου, τόσα χρόνια στραγγαλισμένη και κακοποιημένη από τους υπερδραστήριους εξωστρεφείς, τίναξε τη σκόνη από πάνω της και βγήκε από την ντουλάπα...

 Η ζωή συνεχίζεται, όπως συνεχίζεται, αλλά με έναν εντελώς διαφορετικό ρυθμό. Τακτοποίησα επιτέλους την ντουλάπα μου και μάζεψα πλήθος διαβασμένες εφημερίδες για να τις πάω στον κάδο ανακύκλωσης. Πήρα το ποδήλατό μου από το μαγαζί που το είχα παρατήσει για επισκευή. Άρχισα να απολαμβάνω πιο πολύ το μαγείρεμα.

 Μου έρχονται διαρκώς στο μυαλό εικόνες από τα παιδικά μου χρόνια. Υπήρχε τόσο πολύ περισσότερος χρόνος τότε, και μπορούσες να τον «χαραμίσεις» και να τον «σκοτώσεις», ξοδεύοντας ώρες με το να χαζεύεις απλά έξω από το παράθυρο, να παρατηρείς τα μυρμήγκια, να κρύβεσαι κάτω από το τραπέζι και να φαντάζεσαι ότι είσαι σε κιβωτό ή απλά να ξεφυλλίζεις την εγκυκλοπαίδεια.

Μήπως τελικά έχουμε επιστρέψει στον φυσιολογικό ρυθμό της ζωής; Μήπως ο ιός δεν αποτελεί διατάραξη της κανονικότητας, αλλά ακριβώς το αντίθετο – μήπως δηλαδή αφύσικος ήταν ο φρενήρης κόσμος πριν από τον ιό;

Στο κάτω-κάτω ο ιός ήταν αυτός που μας υπενθύμισε αυτό το οποίο αρνιόμασταν με τόσο πάθος: ότι είμαστε ευάλωτα πλάσματα φτιαγμένα από το πιο λεπτό υλικό. Ότι πεθαίνουμε – ότι είμαστε θνητοί. Ότι δεν μας διαχωρίζει από τον υπόλοιπο πλανήτη η «ανθρωπιά» ή η εξαιρετικότητά μας. Ότι ο κόσμος είναι ένα είδος μεγάλου δικτύου στο οποίο εμπλεκόμαστε ποικιλοτρόπως, συνδεδεμένοι με τα υπόλοιπα όντα με αόρατα νήματα επιρροής και εξάρτησης. Ότι ασχέτως της απόστασης που χωρίζει τις πατρίδες μας ή τις γλώσσες που μιλάμε, ή το χρώμα του δέρματός μας, υποκύπτουμε στις ίδιες ασθένειες, μοιραζόμαστε τους ίδιους φόβους, πεθαίνουμε με τον ίδιο θάνατο.

Ο ιός μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι όσο αδύναμοι και ευάλωτοι κι αν νιώθουμε μπροστά στον κίνδυνο, περιτριγυριζόμαστε επίσης από ανθρώπους που είναι πιο ευάλωτοι, και για τους οποίους η βοήθειά μας είναι απαραίτητη. Μας υπενθύμισε πόσο ευπαθείς είναι οι ηλικιωμένοι γονείς μας και πόσο έχουν ανάγκη την φροντίδα μας. Μας υπέδειξε ότι οι φρενήρεις ρυθμοί που κινούμαστε θέτουν σε κίνδυνο τον κόσμο μας. Και ανέδειξε ένα ερώτημα το οποίο σπανίως έχουμε το κουράγιο να κάνουμε στον εαυτό μας: Τι είναι ακριβώς αυτό για την αναζήτηση του οποίου συνεχίζουμε να αναλωνόμαστε;

Ο φόβος μήπως μολυνθούμε μας υπενθύμισε τις φωλιές όπου μεγαλώσαμε και όπου νιώθουμε ασφαλείς. Σε μια τέτοια περίσταση, ακόμα και οι πιο επιμελείς και ακούραστοι ταξιδιώτες θα αναζητήσουν κάποιο είδος σπιτιού. Την ίδια ώρα, μας αποκαλύφθηκαν θλιβερές αλήθειες – όπως ότι σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή κινδύνου, οι σκέψεις μας υποχώρησαν για άλλη μια φορά στο περιορισμένο και αποκλειστικό πεδίο των εθνών και των συνόρων.

 Σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς, έχουμε δει όλοι μας πόσο αδύναμη είναι στην πράξη η ιδέα μιας ευρωπαϊκής κοινότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εγκαταλείψει τον αγώνα, αναθέτοντας αποφάσεις ύψιστης κρισιμότητας στα εθνικά κράτη. Οι παλιοί σωβινισμοί έχουν επιστρέψει, φέροντας μαζί τους τον διαχωρισμό ανάμεσα σε «εμάς» και στους «ξένους» – με άλλα λόγια όλα αυτά εναντία στα οποία πολεμήσαμε τόσες δεκαετίες με την ελπίδα ότι δεν θα διαμορφώσουν ποτέ ξανά τη σκέψη μας. Ο φόβος του ιού μεταφέρει την αταβιστική πεποίθηση ότι πρέπει το φταίξιμο να πέσει στους ξένους, ότι αυτοί εισήγαγαν την απειλή. Στην Ευρώπη, ο ιός είναι «από αλλού». Εδώ στην Πολωνία, όποιος επιστρέφει από το εξωτερικό, θεωρείται ύποπτος. Ο ιός μας υπενθυμίζει ότι τα σύνορα ζουν και βασιλεύουν.

 Πολύ φοβάμαι επίσης ότι ο ιός θα μας θυμίσει έντονα μια άλλη παλιά αλήθεια: πόσο δεν είμαστε καθόλου ίσοι. Κάποιοι από μας θα πετάξουν με ιδιωτικά αεροπλάνα σε μακρινά νησιά ή σε πολυτελή καταφύγια στα βουνά, την ώρα που οι περισσότεροι θα παραμείνουν στις πόλεις, κάποιοι θα πρέπει να φροντίζουν για τη λειτουργία των σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας, κάποιοι θα πρέπει να δουλεύουν στα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης ή στα νοσοκομεία, ρισκάροντας τη ζωή τους. Κάποιοι θα βγάλουν χρήματα από την πανδημία και κάποιοι άλλοι θα χάσουν τα πάντα.

 Πιστεύουμε ότι μένουμε σπίτι και διαβάζουμε βιβλία ή βλέπουμε τηλεόραση, αλλά στην ουσία, καθώς σιγά-σιγά συνειδητοποιούμε ότι τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο, προετοιμάζουμε τον εαυτό μας για τη μάχη που θα δοθεί με διακύβευμα μια νέα πραγματικότητα την οποία δεν μπορούμε καν να φανταστούμε...

Μπροστά στα μάτια μας εξατμίζεται ο καπνός από το πολιτισμικό παράδειγμα που μας διαμόρφωσε τα τελευταία διακόσια χρόνια: ότι είμαστε οι πρωτομάστορες της δημιουργίας, ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, ότι ο κόσμος μας ανήκει. Μια νέα εποχή πλησιάζει.

Από το κείμενο της Όλγκα Τοκάρτσουκ που δημοσιεύτηκε στο New Yorker με τίτλο "A New World Through My Window" Απόδοση: Δ. Πολιτάκης

 Πηγή: www.lifo.gr

Μεσσιανισμός (κείμενα με ασκήσεις για επανάληψη της θεωρίας)

Περιμένοντας τον Έλληνα Μεσσία

«Δυστυχισμένος ο λαός που έχει ανάγκη από ήρωες» έγραφε ο Χέγκελ περίπου 200 χρόνια πριν. Η θέση αυτή υποδηλώνει ότι ένας λαός έχει ανάγκη από ήρωες όταν βρίσκεται σε κρίσιμη φάση και δεν διαθέτει σε συλλογικό επίπεδο τις ηθικές δυνάμεις που θα του επέτρεπαν να ξεπεράσει την κρίση. Έχει λοιπόν ανάγκη από εξαιρετικές προσωπικότητες, πάνω από τον μέσον όρο της κοινωνίας, που θα αναλάβουν- ενδεχομένως και με την υπέρτατη θυσία- τη συλλογική μοίρα.

Η ίδια θέση θα μπορούσε να έχει εξάλλου ένα επιπλέον νόημα: η λατρεία των ηρώων δηλώνει ότι η αξία του παρόντος υποτιμάται και περιφρονείται και ο λαός που αναζητεί στο παρελθόν τους παραδειγματικούς εκπροσώπους της ταυτότητάς του. Η εποχή της γενικευμένης κρίσης και κυρίως της ηθικής κρίσης και της κρίσης των αξιών οδηγεί εύκολα σε αναζήτηση μεσσιανικών λύσεων, στην αναζήτηση ενός μεσσία που με τις εξαιρετικές του ικανότητες θα οδηγήσει την κοινωνία σε ένα καλύτερο μέλλον. Τις περισσότερες φορές εξάλλου ο μεσσίας προσφέρει απλώς την ανακούφιση της ελπίδας.

Η επικαιρότητα αυτών των σκέψεων επιβεβαιώνεται από την ψηφοφορία που διεξάγεται αυτόν τον καιρό για την ανάδειξη των μεγάλων Ελλήνων και, εν τέλει, του μεγαλύτερου Έλληνα όλων των εποχών. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για να στοχαστούμε γιατί σήμερα έχουμε ανάγκη από ήρωες, από ποια κατηγορία ηρώων έχουμε ανάγκη και με ποια κριτήρια στη συγκεκριμένη συγκυρία γίνεται η επιλογή. Κάθε ιστορικός γνωρίζει ότι οι ήρωες δεν είναι πάντα οι ίδιοι και ότι το ποιος χαρακτηρίζεται «ήρωας» ή «μεγάλος άνδρας» (γιατί περί ανδρών πρόκειται κυρίως) συνδέεται με το εκάστοτε πολιτικό και κοινωνικό παρόν. Για να δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, είναι προφανές ότι ένας ποδοσφαιριστής (εν προκειμένω, ο Θοδωρής Ζαγοράκης) ή ένας ηθοποιός (π.χ. ο Θανάσης Βέγγος) δεν θα συγκαταλέγονταν σε καμία περίπτωση μεταξύ των «μεγάλων ανδρών» λίγες δεκαετίες νωρίτερα. Αλλά και ποιος θα τολμούσε να επιλέξει τον Ιωάννη Μεταξά ή τον Γεώργιο Παπαδόπουλο τη δεκαετία του ΄80; Ο χαρακτηρισμός, συνεπώς, ενός προσώπου ως «μεγάλου» αλλάζει ανάλογα με τα κυρίαρχα πρότυπα μιας κοινωνίας. Άλλωστε ο «ήρωας», η εξαιρετική προσωπικότητα, συνήθως απομονώνεται από τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του, ορίζεται αόριστα και στερεοτυπικά, ώστε να αποτελέσει πρότυπο και να εξυπηρετήσει μια παιδαγωγική στρατηγική. Γιατί μία από τις βασικές λειτουργίες των ηρωικών προτύπων είναι ακριβώς να «διδάξουν». Συνεπώς, εκείνος που χαρακτηρίζει ως «μεγάλο άνδρα» έναν δικτάτορα υιοθετεί ένα συγκεκριμένο πολιτικό πρότυπο και θα ήθελε να επιβάλει στην κοινωνία συγκεκριμένες μεθόδους διακυβέρνησης. Το ηρωικό πρότυπο αποκτά έτσι και μία επιπλέον κανονιστική λειτουργία, «διδάσκοντας» την κοινωνία ποια πορεία πρέπει να ακολουθήσει.

Η επιλογή των ηρώων μπορεί επίσης να αποτυπώσει τους διχασμούς μιας κοινωνίας, την ποικιλία των πολιτικών και κοινωνικών ομάδων και τις κυρίαρχες ιδεολογικοπολιτικές τάσεις. Για μια κοινωνία όπως η ελληνική, που έζησε έναν Διχασμό και έναν Εμφύλιο Πόλεμο μέσα στον περασμένο αιώνα, αλλά και τη δραματική εμπειρία της εισροής των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, είναι αναμενόμενο ότι τα ηρωικά πρότυπα θα αντικατοπτρίσουν τη διχασμένη μνήμη όπως έχει μεταγραφεί σε Ιστορία- και όχι μόνο. Το «πάνθεον» θα περιλαμβάνει επομένως, αναπόφευκτα, και τον Άρη Βελουχιώτη και τον Όθωνα, και τον Γρηγόρη Λαμπράκη και τον Ν. Πλαστήρα. Γιατί στους «μεγάλους άνδρες» αναζητούν ταύτιση και αναγνώριση όλα τα μέλη της κοινωνίας. Ο ιστορικός ρόλος που έχει διαδραματίσει ο «μεγάλος άνδρας» προσφέρει εμμέσως θέση στη Μεγάλη Ιστορία σε όλους τους ανώνυμους πρωταγωνιστές της Μικρής Ιστορίας.

Ο καθορισμός των προσώπων που εν τέλει θα κατοικήσουν στο εθνικό πάνθεον γίνεται μέσα από ποικίλους μηχανισμούς, οι οποίοι μπορούν να συνοψιστούν απλουστευτικά σε δύο: πρώτον, την επιλογή «από κάτω» και, δεύτερον, την «άνωθεν» επιβολή. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν αυτοί που θα χαρακτηρίζαμε «λαϊκοί ήρωες» (όπως ο Καζαντζίδης), ενώ στη δεύτερη η επιλογή γίνεται μέσω του κρατικού μηχανισμού και επιβάλλεται με το εκπαιδευτικό σύστημα και τις δημόσιες τελετές. Είναι προφανές ότι η πρώτη κατηγορία έχει μικρότερη συνοχή και μεγαλύτερη ποικιλία, ενώ η δεύτερη αποτυπώνει κατά το μάλλον ή ήττον τον εθνικό κανόνα και απαιτεί μεγαλύτερη συναίνεση.

Σε κάθε περίπτωση, η σύνδεση έθνους και ηρώων είναι στενή. Η πρόσληψη της εθνικής ταυτότητας είναι εκείνη που καθορίζει ποια πρόσωπα ενσαρκώνουν τις ιδιότητές της. Για το ελληνικό έθνος επιβεβαιώνεται συνεχώς το εξαιρετικό βάρος της Αρχαιότητας. Η δυσανάλογη παρουσία των αρχαίων στο εθνικό πάνθεον δηλώνει την υποτίμηση της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας και των Νεοελλήνων συλλήβδην. Θα έλεγα ωστόσο ότι υπάρχει και μία άλλη διάσταση σε αυτή την ανισορροπία: η παγκόσμια εμβέλεια των «εθνικών ηρώων». Ο χαρακτηρισμός κάποιων ιστορικών προσωπικοτήτων ως «μεγάλων» εξαρτάται, σε έναν βαθμό, και από την υπερ-εθνική, παγκόσμια ακτινοβολία τους. Σε αυτόν τον τομέα, μάλλον οι αρχαίοι θεωρούνται εκτός συναγωνισμού. Άλλωστε από την ίδρυση του ελληνικού κράτους η τυπολατρική προσήλωση στην Αρχαιότητα (το γλωσσικό ζήτημα αποτελεί το πιο εύγλωττο παράδειγμα) απετέλεσε σταθερά της ελληνικής πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής.

Η παγκοσμιότητα των εθνικών ηρώων στην ελληνική περίπτωση αποκτά επίσης μια νομιμοποιητική και αποδεικτική λειτουργία. Η νεότερη Ελλάδα συμπεριφέρθηκε, όπως έχει δείξει η Έλλη Σκοπετέα, σαν να είχε συνεχώς επάνω της το βλέμμα της Δυτικής Ευρώπης- μιας Ευρώπης δύσπιστης, έτοιμης να κρίνει και να καταδικάσει, έτοιμης επίσης να αμφισβητήσει την ίδια την ελληνική εθνική ταυτότητα. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσεται η μαζική ψήφος προς τον Μέγα Αλέξανδρο. Είναι ψήφος απολογητική και αποδεικτική. Είναι ψήφος «για τα μάτια των άλλων». Είναι προφανές ότι πριν από τη δεκαετία του ΄90 ο Αλέξανδρος δεν θα είχε την ίδια θέση στο εθνικό πάνθεον, ενώ μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι, αν σε λίγα χρόνια δημιουργηθεί θεωρητικά μια κρίση με τη Βουλγαρία, θα τον ξεπεράσει ο Βουλγαροκτόνος.

Χριστίνα Κουλούρη , εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» 08/03/2009

1. Το κείµενο που διαβάσατε ανήκει στο είδος της επιφυλλίδας. Να καταγράψετε  τρία χαρακτηριστικά του κειμενικού αυτού είδους κάνοντας σχετικές αναφορές στο κείμενο.

2. «Η παγκοσµιότητα των εθνικών ηρώων …ο Βουλγαροκτόνος.»: Με ποιους τρόπους και μέσα προσπαθεί η συντάκτρια του κειμένου να μας πείσει για την αλήθεια των λεγομένων της; Τα καταφέρνει αποτελεσματικά; 

3. συλλογικό, συγκυρία, θα αντικατοπτρίσουν, εµβέλεια, προσήλωση: Να γράψετε μια πρόταση για καθεµιά από τις παραπάνω λέξεις του κειµένου χρησιμοποιώντας στη θέση τους μια συνώνυµη.

4. εξάλλου, γιατί, συνεπώς, για παράδειγµα, εν τέλει, ωστόσο, άλλωστε : Ποιος είναι ο ρόλος των παραπάνω διαρθρωτικών λέξεων στη νοηματική σύνδεση του κειμένου; 

Η απελπισία γεννά τους Μεσσίες (Μεσσιανισμός)

1.Τα χρόνια τα παλιά ο νομοθέτης είχε φροντίσει να ποινικοποιήσει τις δραστηριότητες των θαυματοποιών. Σε παλαιότερο νόμο για τη γητεία, ο  νομοθέτης  έκρινε  σκόπιμη  ακόμα  και  τη  στέρηση  της  ελευθερίας  όσων  καταφεύγουν σε μαγεία, σημειομαντεία, ονειροκρισία, προφητεία  κ.ά. (βλ. άρθρα 661-665 του Π.Ν. 1832). Οι μάγοι, όμως, επιμένουν.

2.Στην πραγματικότητα, δεν έπαψαν ποτέ να δελεάζουν και να κεντρίζουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κοινού. Θα έλεγε κανείς ότι στις μέρες μας η ύπαρξή τους θα προσέβαλε τη νοημοσύνη μας, λόγω της κατακτημένης (;) πίστης στον ορθό λόγο, κι έτσι θα γίνονταν περιττοί, πλεονάζοντες, πειστικοί μόνο σε μικρά παιδιά ή σε ολιγοφρενείς. Είναι όμως έτσι; Κάθε τόσο ένα σωρό «μεσσίες» με διάφορες εκδοχές, εντολές και ενδυμασίες δραπετεύουν από το σκοταδιστικό χθες και εγκαθίστανται στο σκοτεινό σήμερα. Η πελατεία στους «μαγικούς οίκους» των ενδυματολόγων της ελπίδας σημειώνει μια θεαματική άνοδο. Είτε αμείβονται επισήμως για τις υπηρεσίες τους είτε δηλώνουν ότι δρουν στο όνομα της υπερβατικής αλήθειας είτε είναι «γνήσιοι» προφήτες (!) είτε είναι ακόμα γνησιότεροι απατεώνες, οι θαυματοποιοί της εποχής μας κάνουν χρυσές δουλειές.

3.Δεν είναι να απορείς. Όταν ο ορθολογισμός έχει εξαντλήσει τα όρια και τις δυνατότητές του, όταν η κοινωνία παράγει περισσότερους απελπισμένους και απεγνωσμένους απ’ όσους μπορεί να αντέξει το ιδεολόγημα της προόδου, όταν τα υπολείμματα του Διαφωτισμού καλύπτονται από ένα αδιαφανές σκότος, όταν, με λίγα λόγια, η υπόθεση της ζωής μεταμορφώνεται σε δυσβάσταχτο έργο, είναι προφανές ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα προστρέξουν και πάλι στους μάντεις, στους αστρολόγους και στους μεσσίες. Οι απαρηγόρητοι θα  αναζητήσουν  παρηγοριά  στην  αγκαλιά  των  εμπόρων  της  ελπίδας. 

4.Ψώνια;  Τσαρλατάνοι;  Διαταραγμένες  προσωπικότητες;  Αυθεντικοί ονειροπόλοι; Δεν έχει και τόση σημασία. Η θανάσιμη παγίδα παραμονεύει. Οι πιο επικίνδυνοι είναι εκείνοι που υπόσχονται όχι τη σωτηρία της ψυχής, αλλά του πάσχοντος οργανισμού. Αυτοί που προβάλλουν σαν γιατροί, θεραπευτές του πόνου και της αρρώστιας. Εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν, καθώς η ίδια η ζωή μπαίνει σε κίνδυνο. Στον άπελπιν (απελπισμένο) άρρωστο συντελείται το μοιραίο σφάλμα. Ο ιός της αμφιβολίας κερδίζει έδαφος: «Κι αν ένα στα χίλια έχει δίκιο;». «Κι αν πράγματι είναι σωτήρας; Εγώ που δεν έχω τίποτα να χάσω, εγώ που είμαι έτσι κι αλλιώς χαμένος, γιατί να μην δοκιμάσω να τον πιστέψω;». Αν ο ασθενής πασχίζει να σωθεί π.χ. από έναν καρκίνο και αφεθεί στα χέρια του μεσσία, εγκαταλείποντας ενδεχομένως τις ιατρικές αγωγές, καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα μπορεί να έχουν εγκληματικές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα της ζωής που του απομένει να ζήσει. Η απελπισία πάντα ευνοεί την παλινδρόμηση του μυαλού μας σε αρχαϊκές μορφές σκέψης: στη μαγική σκέψη των παιδιών και των πρωτογόνων. «Αρκεί να το θελήσω, αρκεί να το επιθυμήσω, αρκεί να το σκεφτώ, και θα το κάνω να γίνει».

5.Φοβούμαι ότι στην εποχή της διάχυτης καχυποψίας και της ατομικής ανημποριάς, στην εποχή όπου κυριαρχεί η αίσθηση ότι ο καθένας μόνος του έχει να αντιμετωπίσει τα δεινά του βίου του, και όπου το εχθρικό παρόν συγκρούεται με ένα σκοτεινό μέλλον, οι κάθε λογής μεσσίες θα βρίσκουν ολοένα και περισσότερο τόπο και λόγο ύπαρξης. Όμως, πώς να το κάνουμε; Ο ορθός λόγος μέσα από τα αδιέξοδα, τις αντινομίες, τα σκοτάδια του θα παραμένει ένα αντίδοτο στην απελπισία. Ένα αντίδοτο που οι μεσσίες πάνε να υφαρπάξουν. Αν τους αφήσουμε...

[Φ. Τσαλίκογλου, εφημερίδα Τα Νέα, 27.2.2009]

1. Στην παράγραφο 2 χρησιμοποιούνται αρκετά σχολιαστικά σημεία στίξης. Να τα εντοπίσετε και να καταγράψετε το λειτουργικό τους ρόλο σε κάθε περίπτωση.

2. «Δεν είναι να απορείς… Οι απαρηγόρητοι θα αναζητήσουν παρηγοριά στην αγκαλιά των εμπόρων της ελπίδας»: Να παρακολουθήσετε τη συλλογιστική πορεία του επιχειρήματος που παρουσιάζεται στην παράγραφο και να αξιολογήσετε την πειστικότητά του.

3. Να επαναδιατυπώσετε τις ακόλουθες προτάσεις αποδίδοντας κυριολεκτικά τις μεταφορικές εκφράσεις που περιλαμβάνονται σε αυτές:

i. Η πελατεία στους «μαγικούς οίκους» των ενδυματολόγων της ελπίδας σημειώνει μια θεαματική άνοδο.

ii. Η θανάσιμη παγίδα παραμονεύει.

iii. Ο ιός της αμφιβολίας κερδίζει έδαφος.

4. Στην τέταρτη παράγραφο η συγγραφέας χρησιμοποιεί ευθύ λόγο. Να εντοπίσετε τα σχετικά χωρία και να εξηγήσετε τι πετυχαίνει με αυτή την επιλογή;