ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΟΥΤΙΕΡΕΣ*
Για μια
παγκοσμιοποίηση χωρίς αποκλεισμούς
«ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»16.06.2018
Πριν από τρία
χρόνια, οι παγκόσμιοι ηγέτες ενέκριναν ομόφωνα την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη
Ανάπτυξη. Για τη διαπραγμάτευση του πλαισίου για ένα καλύτερο μέλλον, και των
17 στόχων για την αειφόρο ανάπτυξη, χρειάστηκαν τρία χρόνια, εκατοντάδες
συναντήσεις, χιλιάδες έγγραφα και εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτό ήταν το εύκολο
κομμάτι. Το δύσκολο κομμάτι βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη: πρέπει να κάνουμε αυτό
το σχέδιο πραγματικότητα. Οι στόχοι εγκρίθηκαν με δικαιολογημένο ενθουσιασμό.
Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα, από την ενέργεια έως την εκπαίδευση και από την
αστικοποίηση έως την καινοτομία, προσφέρουν έναν ολιστικό χάρτη πορείας για την
αντιμετώπιση των προκλήσεων του κόσμου. Στο τρίτο πλέον έτος της εφαρμογής
τους, η δυναμική βρίσκεται ακόμη με το μέρος μας. Πολλές χώρες ευθυγραμμίζουν
τις πολιτικές και τους προϋπολογισμούς τους με τους στόχους. Όλο και
περισσότερες επιχειρήσεις επενδύουν σε νέες τεχνολογίες, ανοίγοντας νέες αγορές
και οικοδομώντας μια βιώσιμη οικονομία του 21ου αιώνα, χωρίς αποκλεισμούς. Οι
οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών βασίζονται στους παγκόσμιους στόχους για
να προωθήσουν σημαντικές τοπικές αλλαγές.
Ταυτόχρονα,
ωστόσο, η πρόοδος είναι πολύ αργή για την επίτευξη των στόχων μέχρι το 2030. Οι
ένοπλες συγκρούσεις και οι ανθρωπιστικές κρίσεις του κόσμου μάς
αποπροσανατολίζουν. Η δράση σε τρεις συγκεκριμένους τομείς είναι ιδιαίτερα
επείγουσα.
Ο πρώτος είναι
η κλιματική αλλαγή. Τα εννέα πιο θερμά χρόνια της υφηλίου έχουν όλα
σημειωθεί από το 2005 και έπειτα. Πέρυσι, το ποσό των καταστροφών που
σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή έφτασε το νέο ρεκόρ των 320 δισ. δολ.
Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη φιλοδοξία στις δράσεις μας, συμπεριλαμβανομένης και της
μείωσης των εκπομπών ρύπανσης κατά 25% μέχρι το 2020.
Δεύτερον, όπως
και οι παγκόσμιες θερμοκρασίες, έτσι και η ανισότητα συνεχίζει να
αυξάνεται. Η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα – αυξημένο
πλούτο, μια ισχυρή παγκόσμια μεσαία τάξη, σημαντική μείωση της φτώχειας.
Ωστόσο, πάνω από 800 εκατ. άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε συνθήκες ακραίας
φτώχειας. Και πολλοί άνθρωποι, τομείς και περιφέρειες αισθάνονται ότι μένουν
πίσω, ανίκανοι να συμμετάσχουν στην ορατή ευημερία της παγκοσμιοποίησης. Αυτό,
με τη σειρά του, υπονομεύει την κοινωνική συνοχή και αυξάνει την ελκυστικότητα
των λαϊκιστών και των ξενόφοβων.
Τρίτον, δεν θα
καταπολεμήσουμε την ανισότητα και την κλιματική αλλαγή, ούτε θα επιτύχουμε
κανέναν από τους κοινούς στόχους μας, χωρίς να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες
και τα κορίτσια του κόσμου. Οι διακρίσεις λόγω φύλου επιμένουν. Η
αντιπροσώπευση στην πολιτική ζωή και στον επιχειρηματικό κόσμο αυξάνεται, αλλά
με αργό ρυθμό. Μέσα στα ίδια τους τα νοικοκυριά, οι γυναικείες φωνές συχνά
καταπνίγονται.
Σήμερα κιόλας,
πρέπει να εξετάσουμε μακροσκοπικά τα θέματα που μας αφορούν. Η τεχνολογική
καινοτομία παρέχει απαντήσεις σε πολλές πιεστικές προκλήσεις. Ωστόσο, οι
εξελίξεις που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη, τη γενετική μηχανική και τον
κυβερνοχώρο έχουν και σκοτεινές πλευρές. Θα οδηγήσουν σε αναταραχές στις αγορές
εργασίας, στην παγκόσμια ασφάλεια και στην ευρύτερη κοινωνία. Πρέπει να
εργαστούμε σε διάφορους τομείς και να εξασφαλίσουμε πως τα οφέλη της Τέταρτης
Βιομηχανικής Επανάστασης τα απολαμβάνουν όλοι.
Οι στόχοι για
τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε ένα κόσμο δικαιότερο,
πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι επίσης μια
πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από
το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων. Είμαι αποφασισμένος να διασφαλίσω πως
ένας αποτελεσματικός και μεταρρυθμισμένος ΟΗΕ θα καταφέρει να επιτρέψει στους
ανθρώπους παντού, του σήμερα και του αύριο, να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους
και να υλοποιήσουν τις προσδοκίες τους.
* Ο κ. Αντόνιο
Γκουτιέρες είναι γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
ΕΥΡΩΠΗ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ H'... ΤΑΧΙΣΤΑ ΕΥΡΩΠΗ ΑΡΧΩΝ;
Στέλλα Πριοβόλου-Γεωργαλά
Μάιος 2017
…Σχετικά
με τις ταχύτητες της Ευρώπης, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Κ.
Γιουνκέρ ισχυρίστηκε ότι ήδη η κρίση χώρισε την Ευρώπη στα δύο, Ευρώπη του
Βορρά και του Νότου, όπως και το μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα την
χώρισε σε Ευρώπη της δυτικής πλευράς και της πρώην ανατολικής. Εξάλλου, ο
Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Γαλλίας Μ. Σαπέν μίλησε για μια Ευρώπη
πολλών ταχυτήτων, καθώς η ταχύτητα των κρατών είναι θέμα βούλησης και επιλογής.
Όμως, ο «χωρισμός» της Ευρώπης, με
οποιαδήποτε μορφή, δεν γεννά αισιοδοξία και καθημερινά
αποδεικνύεται ότι η εμμονή σε λανθασμένες τακτικές δεν ωφελεί συνολικά την
Ευρώπη. Το όραμα της
ενιαίας Ευρώπης δεν μπορεί να υλοποιηθεί με μια στενά νομισματική ένωση, που
αδιαφορεί προκλητικά για τις πολιτισμικές της καταβολές.
Ο
Ινδός νομπελίστας οικονομολόγος, Amartya
Sen θεωρεί ότι «το ευρώ στάθηκε μια εσφαλμένη πολιτική κίνηση,
γιατί ελευθερία
νομισματική χωρίς
ενδεδειγμένη πολιτική στρατηγική είναι συνταγή, που οδηγεί με βεβαιότητα στην καταστροφή.
Οι πολίτες υποβάλλονται σε οδυνηρές θυσίες για να μην παραβιαστεί η ακεραιότητα
του ευρώ. Στην Ευρώπη, όμως, θα έπρεπε να πρωταγωνιστεί η πολιτική, όπως
ακριβώς την εννοούσαν οι πατέρες της και όχι η προσαρμογή και υποταγή στους
κανόνες της αγοράς και των χρηματιστηρίων».
Η
Ενωμένη Ευρώπη, αν θέλει πράγματι να συνεχίσει να είναι «ενωμένη», θα πρέπει να
βρει τον τρόπο σύνδεσης των δικών της δυνάμεων σε ένα πολιτειακό οικοδόμημα,
στηριγμένο στις αρχές και τις αξίες των οραματιστών της. Οι ταχύτητες δεν θεραπεύουν
την κρίση, αντίθετα την ...επιταχύνουν.
Και
εμείς, ως ευρωπαίοι πολίτες, θα πρέπει να αναζητήσουμε έναν «νέο Ουμανισμό», ανεκτικό
στην πολυπολιτισμικότητα και προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα των κοινωνιών, για
να φτιάξουμε την Ευρώπη των πολιτών, των θεσμών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων…
Ερωτήσεις-αφορμή
για συζήτηση και προβληματισμό
1.Ποια είναι τα τρία σημεία
στα οποία υποστηρίζει ο Γ.Γ του ΟΗΕ στο κείμενο 1 ότι πρέπει να εστιάσουμε τη
δράση μας για να επέλθουν οι προσδοκώμενες αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική
σκηνή; Είναι πειστικός ο τρόπος με τον οποίο τεκμηριώνει την προτεραιότητά
τους;
2 Ποιο φόβο εκφράζει ο
Γκουτιέρες και ποιο θεωρεί βασικό καθήκον του για το μέλλον της
παγκοσμιοποίησης; Ποιες γλωσσικές και εκφραστικές επιλογές υιοθετεί για να τα
παρουσιάσει; Είναι αποτελεσματικές;
3. Ο τίτλος του 2ου
κειμένου παίρνει απάντηση από το περιεχόμενο του αποσπάσματος; Που στηρίζεται η
Ευρώπη των ταχυτήτων και που των αρχών;
4.Ποια είναι κατά τη γνώμη σας
τα χαρακτηριστικά του «Νέου Ουμανισμού» στα οποία πρέπει να στηριχθεί η Ενωμένη
Ευρώπη για να επιβιώσει; Αναπτύξτε τις απόψεις σας σε μια παράγραφο 120 περίπου
λέξεων
