Τετάρτη 20 Ιουλίου 2016

Δ.Ν.Μαρωνίτης:ένας ακάματος εργάτης της φιλολογίας

Πριν λίγες μέρες ο Δημήτρης Μαρωνίτης έφυγε στα 87 του χρόνια. Είχα την τύχη και τη ευτυχία να τον ακούσω στα αμφιθέατρα και στις πανεπιστημιακές αίθουσες. Να είναι δάσκαλός μου! Έγραφε μεστά και ουσιαστικά αλλά το σπουδαιότερο μιλούσε το ίδιο σαγηνευτικά και καθήλωνε το ακροατήριό του. Ήταν οξύς και καυστικός εκεί που χρειαζόταν. Απαιτητικός και δύσκολος, αμείλικτος κάποιες φορές και ειρωνικός στην αδιαφορία και την ημιμάθεια. Όσοι είχαν την υπομονή και την επιμονή να τον αντιμετωπίσουν αποζημιώνονταν με το παραπάνω. Το κενό που αφήνει μάλλον δυσαναπλήρωτο. Το "ουδείς αναντικατάστατος" δεν ισχύει στην περίπτωσή του.

Νομίζω ότι το ακόλουθο αποχαιρετιστήριο σημείωμα του Θόδωρου Παπαγγελή με προφυλάσσει από τη διολίσθηση σε περιττές φλυαρίες και με εκφράζει απόλυτα.

ένθ’ εμέ μεν γλυκύς ύπνος επήλυθε κεκμηώτα

Του Θ.Δ. ΠΑΠΑΓΓΕΛΗ

Είναι καιρός που σε ιδιωτικές συζητήσεις αλλά και στον δημόσιο λόγο του ο Δημήτρης Μαρωνίτης μελετούσε το λυκόφως. Και το έκανε άλλοτε με την υφέρπουσα «ιδιοτέλεια» του πρεσβύτη άλλοτε με τη μεστή σύνεση του στοχαστή. Μόνο που και λαβωμένος τον τελευταίο καιρό, αδυσώπητος απέναντι στο σιωπηρό ενδεχόμενο, ανάβλυζε ακόρεστο πάθος για όλα εκείνα τα αγωνίσματα όπου για χρόνια και χρόνια άφησε βαθύ και απαράγραπτο το αποτύπωμα του στοχασμού του. Και λαβωμένος κατάφερνε να ενσαρκώνει, όπως πάντα, μια εκδοχή του οξύμωρου: άφωνος σχεδόν, ακουγόταν στεντόρειος στο μέσα αυτί μας.


Δεν ήταν η επιτομή της καλόβολης προσήνειας και, κάποτε, απόκρημνος στο πείσμα του στένευε τον διάλογο απαιτώντας σεβαστική υποταγή. Το ένιωσα συχνά, νιώθοντας όμως την ίδια στιγμή ότι κλείνοντας την πόρτα πίσω μου θα έφευγα σοφότερος. Ποτέ δεν τον είχα τυπικά δάσκαλο, αλλά κανένας δεν άφησε μέσα μου τόσο καταλυτική επίγευση διδαχής. Το μυστικό, θαρρώ, ήταν να τον «συναντήσεις» στις πιο μύχιες διαδρομές του βιωματικού αναστοχασμού του, εκεί όπου βρίσκονταν οι καίριες προϋποθέσεις της ερμηνευτικής και μεταφραστικής του αριστείας. Και σε τέτοιες προνομιακές συναντήσεις-στιγμές, ο «δύσκολος» Μαρωνίτης σου χάριζε αφειδώλευτα την οικειότητα, τη φιλία και την φιλοπαίγμονα αγάπη του.
Τρομάζω στη σκέψη ότι σήμερα θα μπορούσα να διολισθήσω σε νεκρολογικές κοινοτοπίες. Δεν θα μου το συγχωρούσε. Κι από την άλλη πλευρά, ξέρω ότι, μη διαθέτοντας κίβδηλη μετριοφροσύνη, ορεγόταν συχνά να ακούσει τους «άθλους» του από έμπιστους και αγαπημένους. Ωστόσο, το μέγεθος και ο όγκος της πνευματικής και πολιτικής παρουσίας του δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Και όσοι τον ζήσαμε ακμαίο και μεστό εκ του σύνεγγις ξέρουμε καλά ότι, πέρα από τις καθιερωμένες φόρμουλες, από σήμερα υπάρχει πράγματι ένα κενό που δεν αναπληρώνεται εύκολα.

O κ. Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής είναι ακαδημαϊκός, καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου