ΜΜΕ-τηλεόραση,βία (κριτήριο αξιολόγησης)

Τηλεόραση και διαπαιδαγώγηση των παιδιών

 Μπορεί κανείς να δει το θέμα τηλεόραση σήμερα από δύο πλευρές. Η χρήση και η κατάχρηση της  μπορούν από τη μια πλευρά να θεωρηθούν σαν συμπτώματα άλλων σύγχρονων ασθενειών, όπως η αποξένωση, η απανθρωπιά, η απάθεια, το ηθικό κενό. Και από την άλλη, να θεωρήσει κανείς αυτή την ίδια την τηλεόραση παθογόνο αίτιο, πηγή δηλαδή όλων αυτών των συμπτωμάτων. Η απελπισία που κρύβεται στις εκφράσεις: «μπήκε πια στη ζωή μας», «έγινε ένα με μας», «δεν μπορούμε τώρα πια να κάνουμε τίποτα», δείχνει ότι υπερέχει η πρώτη πλευρά.

 Υπάρχουν οικογένειες όπου το παιδί που παρακολουθεί τηλεόραση δεν θα μπορούσε να πάρει τίποτα καλύτερο από τους γονείς του. Όσο περισσότερο αδιάφοροι γονείς είστε για τα παιδιά σας, τόσο πιο χρήσιμο όργανο αγωγής γίνεται η τηλεόραση. Αυτός όμως ο τρόπος σκέψης μοιάζει λίγο μ’ αυτό που λέμε «ροβινσωνισμό», δηλαδή την τάση να εφαρμοστεί μια υπόθεση γενικής απομόνωσης-όπως η απομόνωση του Ροβινσώνα Κρούσου στο νησί του- σε μια κατάσταση όπου στην πραγματικότητα δεν υπάρχει απομόνωση. Είναι ροβινσωνισμός να λες «είναι καλύτερη μια πετυχημένη φωτογραφία από ένα κακό πορτραίτο» ή «είναι καλύτερη μια ελκυστική φαντασίωση παρά μια άσχημη πραγματικότητα», γιατί έτσι έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε δυο εναλλακτικές λύσεις, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν και άλλες λύσεις.

 Το επιχείρημα ότι το κακό που κάνει η τηλεόραση το δεχόμαστε γιατί αντικαθιστά το χειρότερο, είναι απατηλό, γιατί σημαίνει ότι δεν υπάρχει στη ζωή μας κάτι καλύτερο. Αλλά πάντα υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις για ένα παιδί στην περίπτωση μιας άτυχης οικογενειακής κατάστασης ή στην περίπτωση παιδιού με αδιάφορους γονείς. Η παρουσία της τηλεόρασης σ’ αυτές τις περιπτώσεις και η εξάρτηση του παιδιού απ’ αυτή μπορούν μόνο να αυξήσουν την αδιαφορία των γονιών και να διαιωνίσουν τις παθολογικές καταστάσεις στην οικογένεια.

 Η Dorothy Cohen, καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο και ίσως η μόνη από τους υπευθύνους που μίλησε χωρίς διφορούμενα για τον καταστρεπτικό ρόλο της τηλεόρασης στη ζωή των παιδιών, λέει: «Κυριολεκτικά ληστεύει τις φυσιολογικές ευκαιρίες τους να μιλήσουν, να παίξουν, να δράσουν. Μειώνει πολύ τις φυσικές ευκαιρίες για το σωστό μεγάλωμα τους. Τεράστιο θέμα για μένα είναι να προστατευτούν τα παιδιά την εποχή που κινδυνεύουν να ζημιωθούν ανεπανόρθωτα. Πιστεύω ότι τα παιδιά κάτω από 5 χρόνων δεν πρέπει να βλέπουν τηλεόραση καθόλου. Φοβάμαι πως κανείς δεν πρόκειται να προσέξει κάτι τέτοιο. Το λέω όσο πιο δυνατά μπορώ δραματοποιώντας το περισσότερο, μήπως μερικοί το προσέξουν και κάνουν κάποιους συμβιβασμούς. Θα ήταν ιδανικό τα μικρά παιδιά να μην βλέπουν καθόλου τηλεόραση, αλλά φοβάμαι ότι αυτό θα μείνει απραγματοποίητο».

 Μια ενημέρωση για την έντονα καταστρεπτική επίδραση της τηλεόρασης στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των μικρών παιδιών, είναι πιθανό να οδηγήσει τους γονείς σε κάποια αναθεώρηση των απόψεων τους σχετικά με την τηλεόραση και τη θέση της στη ζωή των παιδιών τους. Μπορεί να μεταθέσουν το κέντρο προσοχής τους από το τι βλέπουν στο γιατί και πόσο βλέπουν και τι χάνουν όταν βλέπουν. Αν οι γονείς καταλάβουν πόσες αλλαγές στην ανατροφή των παιδιών τους έφερε η τηλεόραση, ίσως παραδεχτούν ότι οι δυσκολίες τους στην αγωγή έχουν αυξηθεί υπέρμετρα αντί να ελαττωθούν, επειδή εκείνοι χρησιμοποίησαν την τηλεόραση σαν πηγή ανακούφισης, Τελικά, αν συνειδητοποιήσουν οι γονείς πόσο η τηλεοπτική εισβολή άλλαξε την οικογενειακή ζωή, επηρέασε τα γεύματα, τις συζητήσεις, το παιχνίδι, τις διάφορες συνήθειες στο σπίτι, ίσως πειστούν ότι η τιμή για την υποτιθέμενη ανακούφιση από την τηλεόραση είναι υπερβολικά υψηλή.

 Αν και είμαστε αδύναμοι μπροστά στην απρόσωπη μηχανή που λέγεται σύγχρονη κοινωνία, μπορούμε ακόμα να επιβάλλουμε τη θέληση μας σ’ αυτή την ευαίσθητη μηχανή που μπήκε στο σπίτι μας. Πρέπει να μάθουμε να την ελέγχουμε για να μην ελέγχει αυτή εμάς.

Μαρί Γουίν, Τηλεόραση: Ένας ξένος στο σπίτι, εκδόσεις Ακρίτας, δεύτερη έκδοση, 1991(διασκευασμένο κείμενο)

Α1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100 – 120 λέξεις.                            

 μονάδες 25

Β.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1. «Μπορεί κανείς… η πρώτη πλευρά»: Να εντοπίσετε τον  τρόπο ανάπτυξης της 1^ης παραγράφου.                                                                                                                        

 μονάδες 4

Β2. «Μειώνει πολύ τις φυσικές ευκαιρίες για το σωστό μεγάλωμά τους»

      «Τεράστιο θέμα για μένα είναι να προστατευτούν τα παιδιά»

Να αναγνωρίσετε και να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική και το αντίστροφο στις παραπάνω φράσεις.                                                                                

μονάδες 5

Β3. «Τελικά, αν συνειδητοποιήσουν… υπερβολικά υψηλή»: Να αναπτύξετε την παραπάνω άποψη στα πλαίσια μιας παραγράφου 80 περίπου λέξεων.                                               

μονάδες 10

Β4.α)Να γράψετε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων: διαιωνίσουν, απομόνωση, επηρέασε

Β4.β)Να γράψετε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: καταστρεπτικό, απελπισία, χρήσιμο

μονάδες 6

Β5.Να εξηγήσετε το λόγο  της  χρήσης  των εισαγωγικών και της διπλής παύλας στη 2^η παράγραφο του κειμένου.

μονάδες 6

Β6.Να καταγράψετε από το κείμενο δυο (2)  παραδείγματα μεταφορικής χρήσης της γλώσσας.

μονάδες 4

Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Στη σύγχρονη τηλεόραση παρελαύνουν καθημερινά σκηνές βίας και εγκληματικότητας. Σε μια ομιλία  σε σχετική εκδήλωση του σχολείου σας  να αναφερθείτε στους λόγους για τους οποίους η τηλεόραση αποθεώνει τη βία και στις συνέπειες που έχει στα παιδιά και στους εφήβους τόσο η έκθεσή τους στην τηλεοπτική βία, όσο και η πολύωρη παρακολούθηση της τηλεόρασης.     (400 λέξεις)

μονάδες 40