"Η ΕΥΘΡΑΥΣΤΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ"

Aναζητώντας επιπλέον υλικό για τα ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ του Παυλόπουλου "έπεσα" πάνω σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις που έδωσε
ο Χάρης Βλαβιανός στο περιοδικό "intellectum",με αφορμή το βιβλίο του
"Ποιον αφορά η ποίηση.Σκέψεις για μια τέχνη περιττή" όπου μιλά για τα διαχρονικά και πάντοτε επίκαιρα θέματα της παιδείας, των εκδόσεων, των τεχνών γενικά και φυσικά της ποίησης,καθώς και για τα "αντικλείδια".

Παραθέτω ακολούθως μερικά αποσπάσματα.

Ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος αυτής της περιττής τέχνης σε δύσκολους καιρούς, ποιον μπορεί ή πρέπει να αφορά η ποίηση σε τέτοιους καιρούς; Μήπως τελικά οι τέχνες είναι μια πολυτέλεια που μπορεί να έχει ο άνθρωπος μόνο σε στιγμές γαλήνης;

Κάθε εποχή έχει να επιλύσει τα δικά της τραγικά προβλήματα, δεν νομίζω δηλαδή ότι η καταστροφή των δασών ή ο πόλεμος του Ιράκ είναι γεγονότα πιο δραματικά από τον Πρώτο ή τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ή το Ολοκαύτωμα. Θέλω να πω ότιστο παρελθόν συγγραφείς είχαν κληθεί να γράψουν σε στιγμές ακόμη πιο δύσκολες και ακραίες από τη
δική μας. Τη λέξη περιττός τη διατυπώνω με μια μικρή δόση ειρωνείας, αλλά και αλαζονείας. Όντως,η τέχνη γενικώς αφορά πάντα λίγους ανθρώπους,όσους δηλαδή την αγαπάνε και ασχολούνται μ’αυτή. Αλλά αυτό δεν θα πρέπει να μας πτοεί. Όταν δηλαδή με ρωτάνε ποιον αφορά η ποίηση, πάντα δίνω την ίδια απάντηση, δανειζόμενος μια αποστροφή του Χιμένεθ: αφορά μια απέραντη μειοψηφία. Αυτή η φράση περιέχει φυσικά ένα οξύμωρο.Μπορεί να είναι απέραντη η μειοψηφία; Ωστόσο,πώς υπολογίζεται το ειδικό βάρος των αναγνωστώνπου διαβάζουν ποίηση ή φιλοσοφία;
........................................................................................................................................................................


Λογοτεχνία σημαίνει να μην μπορείς να προχωρήσεις εύκολα. Να σταματάς σε μια φράση και να τη διαβάσεις ξανά και ξανά, θαυμάζοντας και απολαμβάνοντας την τέλεια
αρχιτεκτονική της. Ό,τι διαβάζεις απνευστί δεν αξίζει το χαρτί πάνω στο οποίο είναι γραμμένο.

........................................................................................................................................................................

Στο τρένο είχα την ευκαιρία να διαβάσω ξανά το ομώνυμο ποίημα του Γιώργου Παυλόπουλου, από την ποιητική συλλογή Τα Αντικλείδια (1988). Στο εν λόγω ποίημα ο ποιητής αναφέρεται στη ματαιόπονη κατά τη γνώμη του προσπάθεια να κατακτήσει
κανείς την τέχνη της ποίησης, μολονότι «η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή», αφού μόλις πάει κανείς να τη διαβεί η πόρτα κλείνει. Και διατυπώνει την άποψη ότι ίσως όλα τα ποιήματα που έχουν μέχρι σήμερα γραφτεί, είναι «μια ατέλειωτη αρμαθιά αντι-
κλείδια για ν’ ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης», αλλά τελικά κανένα από αυτά δεν την ανοίγει. Εσείς ενστερνίζεστε την άποψη ότι η ποίηση είναι μια τέχνη, η οποία δεν κατακτιέται τελικά ποτέ;

Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους του κυρίου Παυλόπουλου που αγαπώ και τιμώ ως ποιητή και με τον οποίο μάλιστα έχουμε διαβάσει μαζί πριν από μερικά χρόνια σ’ ένα Διεθνές Φεστιβάλ ποίησης στο Ρότερνταμ. Δεν ξέρω αν εκείνος θεωρεί ότι τα δικά του αντικλείδια δεν ξεκλειδώνουν την πόρτα της ποίησης. Αλλά σίγουρα ένας άνθρωπος σαν τον Παυλόπουλο δεν θα είχε αφοσιωθεί στην ποίηση για εξήντα χρόνια, αν τη θεωρούσε μια περιττή ή αναίτια υπόθεση. Πιστεύω λοιπόν ότι η ποίηση ξεκλειδώνει κάτι μέσα στον καθένα μας. Πόσο σπουδαίο είναι αυτό το ξέρει μόνο ο ίδιος, πόσο σπουδαίο
είναι αυτό που ξεκλειδώνεται για λογαριασμό της λογοτεχνίας το γνωρίζει μονάχα η λογοτεχνία και φανερώνεται μέσα στο χρόνο. Άρα δε μπορώ να πω ότι δεν έχεις αίσθηση ή συνείδηση την ώρα που γράφεις ή διαβάζεις ποίηση ότι δεν «ξεκλειδώνεται»
κάτι μέσα σου. Αλλιώς, αν δεν συμβαίνει αυτό, για ποιο λόγο να το κοινωνήσεις; Κοινωνείς κάτι, επειδή θεωρείς ότι είναι σημαντικό. Κοινωνείς ιδέες, και συναισθήματα, όταν θες να τα μοιραστείς με κάποιον, επειδή πιστεύεις ότι αξίζουν κάτι...............................................................................
Επομένως, αφού κι εγώ και ο Παυλόπουλος εκδίδουμε βιβλία, σημαίνει ότι επιζητούμε στοιχειωδώς μια επικοινωνία, απλώνουμε δηλαδή το χέρι μας σε κάποιον άγνωστο αναγνώστη. Πιστεύω λοιπόν ότι το συγκεκριμένο ποίημα εκφράζει τη θλίψη ενός ανθρώπου που πλησιάζει στο τέρμα της διαδρομής και αποτιμά τα κέρδη αυτής της μακρόχρονης προσπάθειας. Εγώ, πάντως, θεωρώ ότι ο συγκεκριμένος ποιητής και πρόσφερεκαι κέρδισε πολλά από την ποίηση και με το έργο του έδειξε στους νεότερους πώς να φτιάχνει ο καθένας το δικό του αντικλείδι, αυτό που ανοίγει την
πόρτα της ποίησης που θέλει να γράψει.

Ολόκληρη τη συνέντευξη μπορείτε να δείτε εδώ