GREEKLISH: λόγος και αντίλογος

           Η χρήση της ψηφιακής γλώσσας από τους χρήστες του διαδικτύου και της κινητής τηλεφωνίας σε επίπεδο γραπτών μηνυμάτων έχει προκαλέσει ευρύτατες συζητήσεις αναφορικά με τη σκοπιμότητά της και τους κινδύνους που ενδεχομένως εγκυμονεί. Τα κυριότερα επιχειρήματα υπέρ και κατά της ψηφιακής γλώσσας:

Α. Επιχειρήματα υπέρ της ψηφιακής γλώσσας

•  Η ψηφιακή γλώσσα είναι συστατικό γνώρισμα της προόδου στο χώρο της ηλεκτρονικής και διαδικτυακής επικοινωνίας και έχει καθιερωθεί στη συνείδηση εκατομμυρίων ατόμων σε ολόκληρο τον κόσμο, χάρη στην ευκολία, τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητά της.

• Η χρήση των greeklish είναι υποχρεωτική, όταν δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ελληνικές γραμματοσειρές

• Τα λογισμικά προγράμματα που χρησιμοποιούνται διεθνώς είναι «γραμμένα» στην αγγλική γλώσσα. Η αρνητική κριτική κατά των greeklish, επομένως, ισοδυναμεί κατά βάθος με πράξη τεχνοφοβίας

• Η ψηφιακή γλώσσα θα μπορούσε να θεωρηθεί – με την ευρεία έννοια – μια κοινωνική γλωσσική ποικιλία που διαθέτει μία ιδιαίτερη μορφολογία και ομιλείται σε συγκεκριμένο περιβάλλον (το ψηφιακό/ διαδικτυακό), σε «ειδικές συνθήκες χρήσης», Έτσι, καταρρίπτεται και το επιχείρημα που θέλει τους χρήστες των greeklish να μην είναι εξίσου ικανοί χειριστές της (επίσημης) ελληνικής γλώσσας.

Β. Επιχειρήματα κατά της ψηφιακής γλώσσας

•  Η ψηφιακή γλώσσα αποτελεί ένα διαβρωτικό για την ελληνική γλώσσα μηχανισμό, γιατί πλήττει άμεσα ένα κεφαλαιώδες συστατικό στοιχείο της, το αλφάβητο. Η αντικατάσταση των ελληνικών χαρακτήρων με λατινικούς συνιστά μία μορφή άλωσης της ελληνικής γλώσσας από την αγγλική.

•  Η ελληνική γλώσσα είναι ένα θεμελιώδες κεφάλαιο του εθνικού μας πολιτισμού. Η ψηφιακή γλώσσα αποτελεί ένα είδος πολιτισμικού ιμπεριαλισμού των χρηστών της αγγλικής γλώσσας, με στόχο την αποδυνάμωση της «εθνογλωσσικής συνείδησης» και της ισοπέδωσης των πολιτιστικών διαφορών των λαών.

• Η επικοινωνία στο διαδίκτυο και στην κινητή τηλεφωνία μπορεί να γίνεται με ελληνικούς χαρακτήρες, αφού οι εταιρείες από την αρχή σχεδόν της εμφάνισης αυτών των τεχνολογικών επιτευγμάτων μερίμνησαν γι’ αυτό. Η εμμονή, επομένως, πολλών χρηστών να χρησιμοποιούν φανερώνει ότι χρησιμοποιούν τους τεχνικούς περιορισμούς ως πρόφαση.

• Η χρήση των greeklish επηρεάζει και την ορθή εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Έχει διαπιστωθεί από έρευνες ότι πολλοί μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των greeklish πραγματοποιούν σωρεία λαθών στην ορθογραφία.

Έτσι, η ψηφιακή γλώσσα γίνεται το όχημα για πλημμελή εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.

•  Τα greeklish δεν μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερη γλωσσική ποικιλία. Είναι περισσότερο ένα ιδίωμα του οποίου η διαφορά με τα υπόλοιπα είναι πως πρόκειται για τεχνητή επινόηση και όχι προϊόν «φυσικής γλωσσικής επιλογής.

διασκευή από το http://11kai.blogspot.gr/2012/09/greeklish.html

Η ανάγκη διδασκαλίας της λογοτεχνίας στο Λύκειο

Συγγραφείς και φιλόλογοι μιλούν

Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, συγγραφέας

Ο Μέγας Παιδαγωγός σκέφτεται

Είπε ο Μέγας Παιδαγωγός εν τη καρδία αυτού: «Η Παιδεία δεν ελέγχεται από το Μνημόνιο. Σε θέματα Παιδείας δεν εμπλέκονται οι Θεσμοί. Η Παιδεία δεν χρειάζεται χρήματα, δεν σχετίζεται με εργασιακά, ασφαλιστικά, διαρθρωτικά ζητήματα. Η Παιδεία δεν πληρώνει ΦΠΑ. Η Παιδεία ανήκει αποκλειστικά στο Νέο Κόμμα. Το Νέο Κόμμα χρειάζεται να επιβάλει τη Νέα Σκέψη. Τη Νέα Γλώσσα. Τη Νέα Πολιτική. Πώς θα γίνει αυτό;» διανοήθηκε ο Μέγας Παιδαγωγός. «Με την Παιδεία. Είναι φτηνή, δεν χρειάζεται επενδύσεις. Εχουμε συντρόφους που έχουν γαλουχηθεί στις ιδέες του Νέου Κόμματος. Εχουμε δικούς μας δασκάλους. Εντάξει, δεν είναι και οι καλύτεροι αλλά είναι δικοί μας: αυτούς θα βάλουμε μπροστά. Θα προβάλουμε τη Νέα Ηθική, τη Νέα Πολιτική. Τη Νέα Ορθή Σκέψη. Οργανά μας, Απόστολοί μας, οι ενταγμένοι στο Νέο Κόμμα. Πόσους Αποστόλους χρειαζόμαστε;» ρώτησε τους Επιτελείς. «Δεκατρείς» είπαν αυτοί. «Ωραία» είπε αυτός. «Να βρεθούν οι 13 Απόστολοι. Οι πιο φανατικοί. Οι πιο επιθετικοί. Προσόν τους, ένα: η πίστη στο Νέο Κόμμα. Εντάξει;». «Εντάξει» είπαν οι Επιτελείς.

Υστερα ο Μέγας Παιδαγωγός είπε: «Βλέπω στο πρόγραμμα διδασκαλίας των παλαιοκομματικών ότι διδάσκεται και λογοτεχνία! Λογοτεχνία; Δηλαδή, αναρχία της σκέψης. Κάθε ποιητής και άποψη. Κάθε πεζογράφος και ιδέα. Οχι! Να καταργηθεί η λογοτεχνία. Στη θέση της να μπει το ιδεολογικό Εγχειρίδιο του Νέου Κόμματος. Σαφές;». «Ναι» είπαν οι Επιτελείς. «Δεν έχουμε όμως έτοιμο το παιδαγωγικό Εγχειρίδιο του Νέου Κόμματος». «Τότε να γραφεί αμέσως». «Εντάξει» είπαν αυτοί.

Εκεί που ο Μέγας Παιδαγωγός είχε ηρεμήσει και κουρασμένος από τον καθημερινό μόχθο στο υπουργείο κάθησε να πιει ένα ποτό, κάποιος Επιτελής, φανατικός του Νέου Κόμματος και εραστής της Νέας Σκέψης, είπε: «Σύντροφε Μεγάλε Παιδαγωγέ, κοιτάζοντας το πρόγραμμα της παλαιάς διδασκαλίας είδα ότι διδάσκεται ο λόγος κάποιου παλαιοδημοκράτη πολιτικού ονόματι Περικλής». «Τι; Ο λόγος του Περικλή; Μη μου πεις ότι διδάσκεται οΕπιτάφιος;» ρώτησε οργισμένος ο Μέγας Παιδαγωγός. «Μα ο Περικλής ήταν σκέτος φασίστας. Κατέλαβε την εξουσία πραξικοπηματικά. Υστερα έκανε κάτι μικροέργα για να δικαιολογεί τις μίζες. Μη μου πεις ότι διδάσκουν στα παιδιά αυτό το αντιλαϊκό, αντιδημοκρατικό κείμενο, τον Επιτάφιο;». «Ακριβώς!» απάντησε ο Επιτελής. «Αυτό διδάσκουν. Κουτσά, στραβά. Αλλά υπάρχει στο πρόγραμμα». «Να αφαιρεθεί» είπε ο Μέγας Παιδαγωγός. «Και τι θα βάλουμε στη θέση του;» ρώτησε ο άλλος. «Θα σκεφτώ» είπε εκείνος. «Εχουμε τόσους και τόσους δικούς μας διανοητές και ποιητές. Κάτι θα σκεφτώ. Τώρα θέλω να ξεκουραστώ».

Θανάσης Βαλτινός, Συγγραφέας, ακαδημαϊκός

Φρέσκος αέρας και χασάπικες μέθοδοι

Τελικά ο θείος μου ο Λιας είχε δίκιο όταν με λοιδορούσε: «Τι θα πει, ρε, λογοτεχνία; Φρέσκος αέρας. Να σκάψεις μπορείς; Να θερίσεις μπορείς;». Πού να το φανταστεί ο καημένος ότι κυριολεκτούσε. Φρέσκος αέρας.

Τα χέρια του, αργασμένα στις δουλειές της υπαίθρου, το ηλιοκαμένο του πρόσωπο καθαρό - όσο καθαρές ήταν και οι ιδέες του για τη ζωή. Αυτά προ πολλών δεκαετιών.

Τώρα οι τρέχουσες αντιλήψεις έχουν αλλάξει. Η λογοτεχνία ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει φρέσκος αέρας. Ο υπουργός Παιδείας, ως ο πλέον αρμόδιος, το επιβεβαιώνει. Με μια μπαλταδιά χωρίζει τις δύο εβδομαδιαίες ώρες ενασχόλησης με αυτήν (την τρυφερή, ουράνια υπόθεση που καλλιεργεί, πλουτίζει, διευρύνει, συχνά δίνει νόημα στις ζωούλες μας - και μυρώνει με τον δικό της μυστικό τρόπο τις ζωές των εφήβων της Γ' Λυκείου) και την εξισώνει με την «Ιστορία των Κοινωνικών Επιστημών». Χασάπικη μέθοδος.

Το δάχτυλό μας δεν είναι αρκετά χοντρό για να κρυφθούμε πίσω του. Φαντάζομαι τα τάγματα ημιμαθών, ενίοτε φανατικών, ενίοτε τρομαλέων δασκαλάκων, σε ρόλο ινστρούκτορα, να μαγαρίζουν με μπαγιάτικο κακοχωνεμένο μαρξισμό τα ωραία υγιή μυαλά αυτών που ήσαν πάντα η τελευταία ελπίδα μας.

Ερη Σταυροπούλου, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Το σήμερα απουσιάζει από το σχολείο

Μάθημα δύσκολο να διδαχθεί και να εξεταστεί ή εφόδιο που καλλιεργεί την ευαισθησία μας και διευρύνει τους ορίζοντές μας; Ποιος είναι ο ρόλος της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην εκπαίδευση; Στο σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα που στηρίζεται στην αποστήθιση και σε μια πλατιά αλλά διόλου σε βάθος «ενημέρωση» των μαθητών, ενώ παράλληλα καλλιεργεί μια κακώς νοούμενη προγονολατρία, θα ήταν σημαντική η διευρυμένη και ουσιαστική συμμετοχή της λογοτεχνίας. Πρώτα από όλα θα έδειχνε την αδιάσπαστη συνέχεια της λογοτεχνικής μας παράδοσης από τον Όμηρο ως τις ημέρες μας, μαζί με τον πλούτο και τη διαχρονική εξέλιξη της γλώσσας μας. Κυρίως όμως θα έφερνε τους μαθητές σε άμεση επαφή με τη νεότερη και τη σύγχρονη Ελλάδα (αυτό το σήμερα που συχνά απουσιάζει από το σχολείο) με τρόπο εύληπτο και άμεσο, καθώς μέσα στη λογοτεχνία, τον ευαίσθητο δέκτη της εποχής της, καθρεφτίζονται τα ιστορικά, συναισθηματικά και ψυχικά βιώματα του λαού, θίγονται προβλήματα, μπαίνουν ερωτήματα, σχολιάζονται ιδέες. Αυτά όλα μπορούν να μεταβάλουν τον μαθητή από παθητικό δέκτη σε ενεργό πολίτη - αν αυτός είναι ο στόχος της εκπαίδευσης.

Αν, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, επιλέγονταν ολόκληρα ποιητικά και πεζά έργα, που να διδάσκονταν ουσιαστικά στην τάξη, τι θα έδειχνε, για παράδειγμα, καλύτερα τη σημερινή οικονομική αλλά και και κρίση αξιών από την Καγκελόπορτα του Αντρέα Φραγκιά;

Τασούλα Μαρκομιχελάκη, Επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Το «αποπαίδι» της εκπαίδευσης

Η συρρίκνωση των ανθρωπιστικών σπουδών στη μέση εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια αποτελεί μια τάση που δυστυχώς δεν υπάρχει πρόθεση να αντιστραφεί· και η μείωση των ωρών διδασκαλίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Γ' Λυκείου είναι μία ακόμη εκδήλωση αυτού του φαινομένου. Τώρα βλέπουμε με θλίψη (ίσως ορθότερα με αγανάκτηση) να βάλλεται ένα μάθημα που δεν το πιέζει η ανάγκη να καλύψει συγκεκριμένη ύλη ούτε έχει περιορισμούς στον τρόπο προσέγγισής του από διδάσκοντες και παιδιά, δηλαδή ένα μάθημα που μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία αναψυχής και ανακούφισης για τους τόσο πιεσμένους από το εξεταστικό σύστημα μαθητές. Και, όπως υπογραμμίσαμε στην επιστολή διαμαρτυρίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ προς τον υπουργό Παιδείας, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζεται ως «το "αποπαίδι" του εκπαιδευτικού μας συστήματος» και να δέχεται αυτό τις επιπτώσεις από τη δημιουργία νέων διδακτικών αντικειμένων. Αν κάτι το ζούμε ως πραγματικότητα οι περισσότεροι μέσα στα σπίτια μας, είναι η ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση των παιδιών από τις «έξυπνες συσκευές» και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που τους στερεί τον χρόνο και τη διάθεση να διαβάσουν λογοτεχνία - είναι τόσο κρίμα λοιπόν να στερηθούν τις σχολικές ώρες που αφιερώνονται στη λογοτεχνία, τη μόνη για πολλούς δυνατότητα να καλλιεργήσουν τις ευαισθησίες τους με τον τρόπο που μόνο η λογοτεχνία μπορεί να το κάνει.

Γιώργος Ανδρειωμένος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, αναπληρωτής πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Συνάντηση ετερόκλητων χώρων

Η Νεοελληνική Λογοτεχνία δεν είναι μόνο μάθημα αισθητικής και γλωσσικής καλλιέργειας. Είναι και η αποτύπωση ποικίλων εκφάνσεων του εκάστοτε πολιτισμικού περιγύρου, η πορεία των γραμμάτων και της Παιδείας στη νεότερη Ελλάδα ευρύτερα, που πρέπει να κατανοηθούν σε βάθος από τους σημερινούς μαθητές και αυριανούς πολίτες.

Η διδασκαλία της νεοελληνικής γραμματείας θα μπορούσε να αποβεί πιο ελκυστική σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες αν απεμπλεκόταν από την αποκλειστική εστίαση στο λογοτεχνικό κείμενο και εντασσόταν στο γενικότερο πλαίσιο των Νεοελληνικών Σπουδών όπου, μαζί με την ανάδειξη της αισθητικής αρτιότητας και της γλωσσικής δεξιοτεχνίας των δημιουργών, θα επιδιωκόταν η εξοικείωση των μαθητών με την κίνηση των ιδεών σε χώρο και χρόνο και η διαμόρφωση της αντίληψης σε αυτούς ότι στη νεοελληνική (όπως και στην παγκόσμια) λογοτεχνία συναντώνται πολλοί, εκ πρώτης όψεως ετερόκλητοι, χώροι - από τις Καλές Τέχνες, τη Φιλοσοφία και τη Θεολογία ως την Ψυχανάλυση και τις Εφαρμοσμένες Επιστήμες.

Τούτο σημαίνει ότι η νεοελληνική λογοτεχνία μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στα αναλυτικά προγράμματα, ιδίως της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που πρέπει να διακρίνονται για τον διαθεματικό και διεπιστημονικό τους χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, η Πολιτεία οφείλει να την ενισχύει μεθοδικά και να μην την υποβαθμίζει με τρόπο συγκυριακό.

Από το ΒΗΜΑ της 17-5-2015

Τελετή λήξης της έκθεσης των "Μαγεμένων" στη Θεσσαλονίκη

Έπεσε η αυλαία για τη μνημειώδη έκθεση των Μαγεμένων, των θρυλικών γλυπτών που μετά από 151 χρόνια επέστρεψαν με τη μορφή αντιγράφων στη Θεσσαλονίκη από το Λούβρο και παρουσιάστηκαν στο περίπτερο 3 του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου από τον Σεπτέμβριο.

Η τελετή λήξης της έκθεσης των Μαγεμένων και των Εφευρέσεων και Μουσικών Οργάνων των Αρχαίων Ελλήνων διοργανώθηκε στο περίπτερο 3, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκε συναυλία από το σύνολο αρχαίας ελληνικής μουσικής «Ορφεία Αρμονία» και η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου της Νίνας Φιλίππου-Ρόδη «Οι Μαγεμένες στη γενέθλια πόλη». 

 Οι Μαγεμένες, τα τέσσερα αμφίπλευρα γλυπτά, οι λεγόμενες «Καρυάτιδες» της Θεσσαλονίκης, θα χαριστούν από τη ΔΕΘ-Helexpo στην πόλη και θα τοποθετηθούν σε χώρο, που θα υποδείξει το υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με τον κεντρικό δήμο και τους φορείς.

Γιώργος Ιωάννου «Las Incantadas» 

Δεν είναι πολύς καιρός που διάβασα σ’ ένα σπάνιο βιβλίο για το μνημείο με τις Μαγεμένες, τις Las Incantadas, όπως τις έλεγαν οι ισπανόφερτοι εβραίοι της πόλης μας. Είδα και όσα σχέδια διασώζονται: ένα χτίσμα στολισμένο με κόρες και άλλα αγάλματα, χωμένο ανάμεσα σε σπίτια και σπιτάκια, εκεί σε μια γωνιά της σημερινής πλατείας Δικαστηρίων. Τα ‘χουν ξεσηκώσει, βέβαια, κι αυτά τα λείψανα, εδώ κι έναν αιώνα περίπου, και τώρα βρίσκονται, ποιος ξέρει που πεταμένα, στο μουσείο του Λούβρου.

Κι όμως εγώ πιστεύω πως τα πράγματα αυτά τα έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια στημένα στον τόπο τους. Αφού από το όνομα ακόμα, όταν το πρωτάκουσα ζεστάθηκε η καρδιά μου. Θαρρώ πως έχω ζήσει άλλοτε σ’ αυτά τα σπίτια, που ήταν ένα γύρο και που τελικά τα σάρωσε η μεγάλη πυρκαγιά. Άλλωστε, όχι μόνο αυτό, μα θαρρώ πως θυμάμαι και τη μεγάλη εκκλησία του Αγίου Νικολάου που κάηκε κι αυτή το ’17, δηλαδή αρκετά χρόνια προτού γεννηθώ. Τα καντήλια της πηγαινοέρχονταν μοναχά τους καιρό προτού ξεσπάσει η μεγάλη φωτιά, που ασφαλώς ήταν βαλτή απ’ τους αιώνιους χαζοτεχνοκράτες για να ξεκαθαρίσει μια και καλή η τουρκόπολη απ’ τους τενεκέ-μαχαλάδες. Τώρα, αν μαζί με τις παράγκες αυτές κάηκαν και αριστουργήματα, αυτό λίγο συγκίνησε τα ζωντόβολα. Ιδανικό αυτουνών είναι η άσφαλτος και το τσιμέντο∙ τόσο νιώθουν.»

Η θέση της μητέρας στο δημοτικό τραγούδι

Υλοποιώντας μια παλιά υπόσχεση στους μαθητές μου, να δημοσιεύσω τις καλύτερες  εργασίες που εκπονήσανε για το δημοτικό τραγούδι, σας παρουσιάζω την εργασία ομάδας μαθητών του Α4, που ασχολήθηκαν με τη θέση της μάνας.

η μανα στα δημοτικα τραγουδια from angitan

Τα φύλα στη λογοτεχνία (τελικές εργασίες) Α΄Λυκείου

Συγκεντρώνοντας υλικό από τις προτάσεις που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για τις εργασίες στη λογοτεχνία της α΄Λυκείου αναφορικά με τα φύλα στη λογοτεχνία αλλά  προσθέτοντας και καινούριο υλικό, διαμόρφωσα 6 ομάδες εργασίας που ασχολούνται με τους ακόλουθους θεματικούς κύκλους:

-MANA KAI ΠΑΙΔΙ

-ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

-ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

-ΠΡΟΙΚΑ

-ΤΑ ΦΥΛΑ ΣΤΗΝ ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

-Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τα ερωτήματα σε κάθε ομάδα είναι ενδεικτικά και διασαφητικά, καθώς διαμορφώνουν τους βασικούς άξονες γύρω από τους οποίους θα κινηθούν οι μαθητές για να εκπονήσουν την εργασία τους.

Το αρχείο μπορείτε να δείτε εδώ