ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ (χωρίς λογοτεχνικό) -ΑΣΤΕΓΟΙ

Κείμενο 1

ΑΣΤΕΓΟΙ, Ο «ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ» ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

https://www.thetoc.gr/magazine/astegoi-o-titanikos-tis-eurwpaikis-enwsis (αποσπάσματα) 

  3 Φεβρουαρίου 2014 

Η ημέρα στη δουλειά ήταν κουραστική. Τρέξιμο, άγχος εκκρεμότητες. Επιστροφή στο σπίτι. Βάζεις το κλειδί στην πόρτα και μπαίνεις μέσα. Το αφήνεις πάνω στο τραπέζι και ετοιμάζεσαι να βγάλεις από πάνω σου τα ρούχα της ημέρας και να αράξεις στον καναπέ με ένα φλιτζάνι καφέ. Η καθημερινή σου συνήθεια. Δική σου και εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Κι όμως, για εκατομμύρια «αόρατες» ψυχές το κλειδί δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο η ζωή στο δρόμο, στην καλύτερη περίπτωση κάτω από τη στέγη ενός δημοτικού ξενώνα ή η προσωρινή φιλοξενία στο σπίτι ενός συγγενή ή φίλου….

Αστεγοι, νεοάστεγοι που θα μπορούσαν να είναι οι σύγχρονοι πρωταγωνιστές του έργου του Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό». Η ματαιότητα της ζωής, η απελπισία, η προσπάθεια να γαντζωθείς από κάτι, το οποίο ουσιαστικά δεν υπάρχει ή δεν θα σου δοθεί ποτέ. Οι πρωταγωνιστές, Βλαντιμίρ και Εστραγκόν θα μπορούσαν να είναι οι ήρωες του πεζοδρομίου στην Αθήνα, τη Μαδρίτη, τη Ρώμη, τη Λισσαβόνα, το Παρίσι, το Λονδίνο.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΗΕ, 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι άστεγοι. Τα στοιχεία είναι του 2005, τα τελευταία διαθέσιμα, και δεν «μετρούν» τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια της κρίσης ούτε περιλαμβάνουν στις στατιστικές τους νεάστεγους, το φαινόμενο-γέννημα του «ευρωπαϊκού χειμώνα» της άγριας λιτότητας. Οι τελευταίες στατιστικές της Κομισιόν «μετρούν» τους άστεγους της Ευρώπης των 28 σε 4,1 εκατομμύρια, αριθμός που κατά τις οργανώσεις απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Σήμερα υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων που με βάση τα στατιστικά στοιχεία ζουν ή απειλούνται από την έλλειψη στέγης.

Στην πρώτη, ανήκουν αυτοί που βλέπουμε να κοιμούνται στο πεζοδρόμιο στα στέκια των αστέγων: χρήστες ουσιών και αλκοόλ, άνθρωποι της παραβατικότητας, άλλοι με σοβαρά ψυχικά νοσήματα.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν άνθρωποι που μέχρι πρότινος είχαν μια «φυσιολογική» ζωή αλλά σήμερα είναι «αόρατοι» στο πλήθος των νεόπτωχων.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη και φυσικά στην Ελλάδα, οι νεοάστεγοι δεν είναι οι «γνώριμοι» του δρόμου που ζουν στα χαρτόκουτα... Είναι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους σε μια νύχτα και που παλεύουν να κρατηθούν στη σκιά του εαυτού τους για να μην μάθει κανείς ποτέ την κατάληξή τους. Είναι αυτοί που περνούν σκυφτοί τις πόρτες των μεγάλων μαγειρείων της κοινωνικής πρόνοιας. Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη των 28, αυτοί είναι πλέον 3 εκατομμύρια, αριθμός που ήδη στο νότο έχει διπλασιαστεί.

Συσσίτια, κοινωνικά παντοπωλεία, τρόφιμα για τους άπορους σε ειδικά καρότσια των μεγάλων σούπερ μάρκετ, αναζήτηση έξω από τους κάδους σκουπιδιών. γνωστές λέξεις έως το 2010 που η Ελλάδα μπήκε στην ζώνη του λυκόφωτος του διεθνούς δανεισμού. Η ελληνική κοινωνία προσαρμόζεται βίαια στα νέα δεδομένα. Με τα ποσοστά της πραγματικής ανεργίας να ίπτανται στο 30% και άνω, ο ιστός της φτώχειας παγιδεύει ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού βγάζοντας στον δρόμο καθημερινά δεκάδες ανθρώπους.

Σήμερα πάνω από 40 χιλιάδες ζουν στους δρόμους, οι περισσότεροι στην Αθήνα. Κοιμούνται σε παγκάκια, σε στοές, στο πεζοδρόμιο και δίνουν μια άνιση μάχη. Τα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης ξεφυτρώνουν παντού. Μικρές ή μεγάλες κινήσεις πολιτών, τοπικοί φορείς και οργανώσεις προσπαθούν να βοηθήσουν. Ο αριθμός των αστέγων αυξήθηκε κατά 30% σε σχέση με το 2009 καθώς η Ελλάδα βυθίζεται στην χειρότερη κρίση της μεταπολεμικής ιστορίας της. Το φαινόμενο των νεοάστεγων είναι εδώ και δεν έχει ούτε χρήστες ουσιών, ούτε παράνομους μετανάστες. Μόνο θύματα του «success story»…

Κείμενο 2

Άστεγοι: Ο... «αόρατος» πληθυσμός της Ελλάδας www.tanea.gr/2016/11/25/greece/astegoi-o-aoratos-br-plithysmos-tis-elladas/ (αποσπάσματα)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ο αριθμός των αστέγων αυτής της χώρας δεν είναι ξεκάθαρος. Άλλωστε, δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα επίσημη καταμέτρησή τους από την πολιτεία ή από αρμόδιους φορείς. Ωστόσο, κάποιοι κάνουν λόγο για περίπου 40.000 άστεγους σε όλη την Ελλάδα, με τους περισσότερους να ζουν στους δρόμους της Αθήνας. Ένα φαινόμενο που δεν είναι μόνο ελληνικό: Σε όλη την Ευρώπη υπολογίζεται πως οι άστεγοι είναι πάνω από 4 εκατομμύρια.

Άστεγος, όμως, δεν είναι μόνο ο άνθρωπος που ζει στα παγκάκια, στις στοές, στο πεζοδρόμιο. Όπως σημειώνει η κοινωνική λειτουργός της Praksis, Ιωάννα Περτσινίδου, «στην κατηγορία των αστέγων ανήκουν κι εκείνοι, οι οποίοι ζουν σε δομές προσωρινής φιλοξενίας αλλά και όσοι μένουν σε ανεπαρκή καταλύματα και ζουν κάτω από επισφαλείς συνθήκες. Άνθρωποι, δηλαδή που ναι μεν έχουν ένα σπίτι αλλά δεν έχουν θέρμανση, νερό ή ρεύμα». Αυτοί είναι και οι λεγόμενοι «αόρατοι άστεγοι», οι άνθρωποι που δεν μπορούν να εντοπιστούν από τις οργανώσεις ή τους φορείς, εάν οι ίδιοι δεν απευθυνθούν για βοήθεια.

Από τα τρία Κέντρα Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων της οργάνωσης Praksis – σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη – από το 2012 μέχρι σήμερα έχουν περάσει και επωφεληθεί από τις υπηρεσίες τους περισσότεροι από 8.500 άνθρωποι. «Είναι ανοιχτές δομές για οποιονδήποτε βιώνει συνθήκες έλλειψης στέγης. Στους ανθρώπους αυτούς δίνεται η δυνατότητα να κάνουν μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους, παρέχεται Α/θμια φροντίδα υγείας καθώς και ένα πλέγμα υποστηρικτικών υπηρεσιών παρεχόμενο από εθελοντές, όπως δανειστική βιβλιοθήκη, κινηματογραφική λέσχη, παιδική γωνιά», λέει η κ Περτσινίδου.

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Οι νεο – άστεγοι του 2012

Το 2010 καταγράφηκε η μεγάλη αλλαγή στο φαινόμενο των αστέγων, όπως τονίζει η υπεύθυνη του προγράμματος στήριξης αστέγων του φορέα (Μ.Κ.Ο) για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού «Κλίμακα», Άντα Αλαμάνου. «Για τα επόμενα 2 – 3 χρόνια βλέπαμε μία αύξηση του αριθμού των αστέγων. Αλλά δεν ήταν μόνο ποσοτική η διαφοροποίηση αλλά και ποιοτική, αφού πλέον στους δρόμους είχαμε τους "νεο-άστεγους", ανθρώπους, δηλαδή παραγωγικούς, με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, με σπίτι, δουλειά, που είχαν μία επαρκή προηγούμενη ζωή αλλά η κρίση τους έπληξε και τα έχασαν όλα».

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Όπως επισημαίνει η κ Αλαμάνου, ανάμεσα στους νεο – άστεγους που καταγράφηκαν στην έρευνα βρίσκονταν όχι μόνο Έλληνες αλλά και οικονομικοί μετανάστες – από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Αλβανία - , οι οποίοι ζούσαν χρόνια στη χώρα μας, είχαν πλήρως ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία αλλά επειδή εργάζονταν σε τομείς, όπως η οικοδομή, έμειναν χωρίς δουλειά και χωρίς υποστήριξη από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

«Σήμερα η κατάσταση είναι κάπως διαφορετική. Αρχικά δε βλέπουμε να αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν στο δρόμο. Συνεχίζουν να κοιμούνται στα πεζοδρόμια οι "παραδοσιακά" – αν μπορούσαμε να τους κατηγοριοποιήσουμε - άστεγοι, δηλαδή άτομα από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, με προβλήματα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων από τον τζόγο, το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά και χωρίς οικογένεια. Άλλωστε, παρατηρήσαμε πως οι περισσότεροι νέο - άστεγοι του 2012 κατάφεραν και έφυγαν από το δρόμο», τονίζει η κ Αλαμάνου.

Αυτό, όμως, που παρατηρείται πλέον έντονα είναι μία ανησυχητική αύξηση των ανθρώπων και των οικογενειών που ζουν σε ακατάλληλη και ανεπαρκή κατοικία, «κι αυτοί είναι οι εν δυνάμει άστεγοι. Σε αυτούς θα πρέπει να υπάρξει στήριξη, προκειμένου να μη βρεθούν στο δρόμο. Σήμερα δεν υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τους άστεγους και τους εν δυνάμει άστεγους, παρά μόνο πυροσβεστικά μέτρα. Δράσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα, όπως τα συσσίτια ανακουφίζουν προσωρινά, χωρίς να δίνουν οριστικές λύσεις».

Κείμενο 3

Μια γυναίκα κρατά ένα πλακάτ που γράφει: «Ένα δισεκατομμύριο για τη Νοτρ Νταμ (Παναγιά των Παρισίων). Τίποτα για τους αστέγους».

 

ΘΕΜΑ 1

Να παρουσιάσετε με συντομία (50-60 λέξεις) τις πληροφορίες που δίνει το κείμενο 1 για τους «νεοάστεγους».

ΘΕΜΑ 2

Α. Ποιους τρόπους χρησιμοποιούν οι αρθρογράφοι των κειμένων 1 και 2 για να καταστήσουν το λόγο τους πιο πειστικό; Είναι αποτελεσματικοί αυτοί σε σχέση με την πρόθεση των κειμενογράφων;

Β. Ποια είναι η αφόρμηση για τη συγγραφή του κειμένου 1 και τι προσπαθεί να πετύχει με αυτήν ο αρθρογράφος;

Γ. Ποιοι εντάσσονται στην κατηγορία των νέο-αστέγων σύμφωνα με το κείμενο 2;

Δ. Να σχολιάσετε το ρόλο της στίξης στους τίτλους των κειμένων 1 και 2  και  αν είναι κατάλληλοι να αποδώσουν το περιεχόμενό τους.

Ε. Ποιες πληροφορίες δίνουν οι λεκτικές αναφορές των δυο φωτογραφιών στο κείμενο 3. Να τις σχολιάσετε και να αναφερθείτε στα συναισθήματα που εγείρουν στους αναγνώστες.

ΘΕΜΑ 4

Αξιοποιώντας πληροφορίες από τα κείμενα αναφοράς, παρουσιάστε το πρόβλημα των άστεγων σε μια ομιλία σας σε σχετική ημερίδα του Δήμου, ως εκπρόσωπος της ΜΚΟ που αναφέρεται στο κείμενο 2, και παρουσιάστε προτάσεις για την ανακούφιση των ανθρώπων αυτών αλλά και για τη δυνατότητα επανένταξής τους στον κοινωνικό ιστό (350 λέξεις)