Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Kαρυωτάκης "Είμαστε κάτι..."




ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ « Είμαστε κάτι…»
Μια σύντομη προσέγγιση του ποιήματος…
Εισαγωγή
Ο  Καρυωτάκης ανήκει σε μια γενιά που ζει τις πολιτικές ανακατατάξεις των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα, τις αλλεπάλληλες πολεμικές συρράξεις, το διαβρωτικό κλίμα της εποχής και δυσανασχετεί με το γενικότερο ηθικό ξεπεσμό.
--Τα ιστορικά-πολιτικά γεγονότα (Βαλκανικοί πόλεμοι,  α΄ Παγκόσμιος πόλεμος)
--Η αδυναμία της ηγεσίας να αντεπεξέλθει σ΄ αυτά (Μεγάλη Ιδέα, Καταστροφή της Σμύρνης
-Η διάψευση προσδοκιών
Μεταδίδουν ένα κλίμα απαισιοδοξίας και απογοήτευσης και οι ποιητές εκφράζουν:
--ένα αίσθημα ανασφάλειας απέναντι στην ιστορική πραγματικότητα
--δυσπιστία απέναντι στην κοινωνία και στην ικανότητά της να διαμορφώσει ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον.
Έτσι, στο σονέτο του ο Καρυωτάκης, επιχειρεί με μια σειρά εικόνων να αποδώσει την αίσθηση διάλυσης που χαρακτηρίζει τον ίδιο, αλλά και συνολικότερα τη γενιά του.



1η στροφή
 Ο Καρυωτάκης παρουσιάζει τους ανθρώπους της γενιάς του «είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες» --αδυναμία τους να λειτουργήσουν αρμονικά στο εχθρικό περιβάλλον της εποχής τους. Κιθάρες, που όταν τις διαπερνά ο άνεμος, αντί να παράγουν μελωδικούς ήχους, δημιουργούν παράφωνους ήχους και στίχους, αφού οι χορδές τους κρέμονται σαν καδένες. Η παραφωνία που προκύπτει από τις διαλυμένες αυτές κιθάρες, βρίσκεται σε πλήρη αντιστοιχία με την εσωτερική διάθεση του ποιητή και των ομοτέχνων του. Η εικόνα με τις διαλυμένες κιθάρες -- αίσθημα διάλυσης και φθοράς, αδυναμία έκφρασης,  ποιητική δυστοκία.

2η στροφή
Στα πλαίσια της δεύτερης στροφής ο ποιητής δίνει μια ακόμη εικόνα «Είμαστε κάτι απίστευτες αντένες (κεραίες)» --αποδέκτες των μηνυμάτων του καιρού τους ευαισθησία, σύλληψη των πιο λεπτών αισθημάτων
Οι απίστευτες αυτές αντένες, «υψώνονται σα δάχτυλα στο χάος και στην κορυφή τους αντηχεί το άπειρο» -- συνειδήσεις που επαγρυπνούν, που συλλαμβάνουν τα μηνύματα του σύμπαντος αλλά ταυτόχρονα βιώνουν τη μοναξιά τους και ίσως ξεπερνούν τις ψυχικές αντοχές τους.
Η κατάληξη  «μα γρήγορα θα πέσουνε σπασμένες» --καταρρίπτει την εικόνα νίκης και θριάμβου σχεδόν που διαμορφώθηκε στον προηγούμενο στίχο, καθώς οι ποιητές αδυνατούν να διαχειριστούν όλον αυτόν το συναισθηματικό κυκεώνα που τους κατακλύζει και συντρίβονται. Η απελπισία των ανθρώπων, η απαισιοδοξία τους απέναντι στις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν, η απουσία οποιασδήποτε ελπίδας για το μέλλον, αντηχούν και πολλαπλασιάζονται στην ψυχή των ποιητών.


3η στροφή
Οι ποιητές παρουσιάζονται «ως διάχυτες αισθήσεις, που δεν έχουν καμία ελπίδα να συγκεντρωθούν» --περνάμε σε μια πιο αφηρημένη σύλληψη, που έρχεται να αποδώσει τον κατακερματισμό και τη διάλυση της υπόστασης των ποιητών. Η ποιητική φύση είναι ανοιχτή στον κόσμο αλλά η ευαισθησία στην επεξεργασία της οδηγεί ως την ευερεθιστότητα -«στα νεύρα μας μπερδεύεται όλη η φύσις»- και στην εσωτερική αποδιοργάνωση και την ψυχική σύγχυση


4η στροφή
Αποτέλεσμα όλη αυτής της σύγχυσης και της διάλυσης-- Η θύμηση του παρελθόντος  προκαλεί τέτοιας έντασης στο σώμα αλλά και στο μυαλό. «Μας διώχνουνε τα πράγματα» --  η πραγματικότητα, που πληγώνει τους ποιητές με τη σκληρότητά της και οδηγεί σε αδιέξοδο.
Για τον Καρυωτάκη είναι σαφές πλέον πως η εξωτερική παρακμή έχει καθρεφτιστεί στον εσωτερικό τους κόσμο, στερώντας τους τη δυνατότητα να επανέλθουν στην κατάσταση πνευματικής και ψυχικής συγκρότησης, που χαρακτήριζε τους δημιουργούς των περασμένων εποχών. Η Ποίηση, η δημιουργία, η τέχνη, είναι απρόσιτες και ανέφικτες κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις. Άρα η λύτρωση που θα μπορούσε να προσφέρει η ποίηση δεν έρχεται, γι΄αυτό και αυτή δε λειτουργεί ως φάρμακο στη δύστυχη πραγματικότητα, ως «νάρκης του άλγους δοκιμή» κατά τον Καβάφη.

ειρωνική διάθεση του ποιητή--συνθέτει ένα άρτιο σονέτο, με βάση τους κανόνες της παραδοσιακής ποίησης  ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, η πικρία όμως και η αποσύνθεση του περιεχομένου του  σε συνδυασμό με την ηθελημένη διάλυση του στίχου (διασκελισμοί)  αντικατοπτρίζουν το τραγικό αδιέξοδο

χρήση συμβόλων --αποδίδεται η συναισθηματική κατάσταση των ποιητών και τον τρόπο που οι ίδιοι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους, αλλά και την ποιητική τους παραγωγή, καθώς επίσης και το διαλυμένο κόσμο όπου ζουν

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου