Τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου

Για τους φιλαναγνώστες μαθητές που αναρωτήθηκαν, εκτός από το φάρο της Αλεξάνδρειας, ποια ήταν τα υπόλοιπα 6

---

1. Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας
2. Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας
3. Ο Ναός της Άρτεμης στην Έφεσο
4. Το Άγαλμα του Δία στην Ολυμπία
5. Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού
6. Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας
7. Ο Κολοσσός της Ρόδου

Εδώ μπορείτε να δείτε περισσότερες πληροφορίες

Oι συμπολιτείες- Αιτωλική και Αχαϊκή

ΟΙ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

ü  Αποδυνάμωση θεσμού πόλης - κράτους + επιδίωξη των βασιλείων της Μακεδονίας να επεκταθούν => ομοσπονδιακά κράτη

 

1)      Αιτωλική Συμπολιτεία

 αντιμετώπιση των εχθρικών επιδρομών => σύνδεσμος "Κοινό των Αιτωλών"

Απόκρουση Γαλατών +ανάληψη προστασίας του μαντείου των Δελφών =>Αιτωλική συμπολιτεία

Οργάνωση δημοκρατική=> συμμετοχή στη συνέλευση, απόφαση για πόλεμο, κοινό νόμισμα

3^ος αιώνας π.Χ=> ακμή, έκταση  σε όλη σχεδόν την κεντρική Ελλάδα

2)      Αχαϊκή συμπολιτεία

Ομοσπονδιακή ένωση πόλεων της Αχαΐας =>αργότερα  όλη η Πελοπόννησος –

Δημοκρατικά και ολιγαρχικά στοιχεία στη διακυβέρνηση

 1)κάθε πόλη είχε τη δική της κυβέρνηση     2) τη συμπολιτεία διοικούσαν: η συνέλευση, οι άρχοντες, η βουλή ή σύγκλητος με 120 μέλη –            

 Άρατος, Φιλοποίμην: οι επικεφαλής

                                                
                                                                                                           

 

ΑΡΑΤΟΣ




ΦΙΛΟΠΟΙΜΗΝ

 

Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

πηγή: youtube

Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Το πιο εντυπωσιακό από τα οικοδομήματα της Αλεξάνδρειας ήταν εκείνο που πρωτοαντίκριζε όποιος έφτανε στην πόλη από τη θάλασσα: ένας τεράστιος πύργος χτισμένος σε ένα μικρό νησάκι που λεγόταν Φάρος, σε μικρή απόσταση από την είσοδο του εμπορικού λιμανιού. Στο επάνω μέρος του πύργου υπήρχε ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος, όπου έκαιγε μονίμως μια μεγάλη φωτιά που φαινόταν από πολύ μακριά και βοηθούσε τους ναυτικούς να οδηγήσουν τα πλοία τους με σχετική ασφάλεια στο λιμάνι. Η βοήθεια ήταν απαραίτητη, γιατί η ακτή στην περιοχή του Δέλτα του Νείλου είναι χαμηλή, χωρίς κανένα ευδιάκριτο ύψωμα που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως σημάδι για να χαράξουν οι κυβερνήτες την πορεία τους. Επιπλέον μπροστά στην είσοδο του λιμανιού της Αλεξάνδρειας υπήρχαν ύφαλοι, που έκαναν την προσέγγιση επικίνδυνη, ειδικά τη νύχτα. Το δυνατό φως του πύργου ήταν επομένως διπλά χρήσιμο για τους ναυτικούς. Ο φωτεινός πύργος έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο ως Φάρος της Αλεξανδρείας, παίρνοντας το όνομα του νησιού στο οποίο βρισκόταν, και συγκαταλέχθηκε ανάμεσα στα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο Φάρος άρχισε να χτίζεται στις αρχές του 3ου αιώνα, στα χρόνια του Πτολεμαίου Α', πιθανότατα το 297 π.Χ., και εγκαινιάστηκε το 285 π.Χ.· την πρωτοβουλία για την κατασκευή του την είχε ο Σώστρατος Δεξιφάνους από την Κνίδο, όπως μαθαίνουμε από ένα επίγραμμα του ποιητή Ποσειδίππου από την Πέλλα. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τοπικός ασβεστόλιθος και γρανίτης.

 

 

Το κύριο κτίσμα, ο πύργος , περιβαλλόταν από μια τετράπλευρη στοά και χωριζόταν σε τρία τμήματα: Το πρώτο τμήμα είχε τετράγωνη κάτοψη και ύψος περίπου 70 m, και κατέληγε σε έναν εξώστη με αγάλματα Τριτώνων, που φυσούσαν μέσα σε μεγάλα κοχύλια στις τέσσερις γωνίες του. Τα αγάλματα αυτά μπορούσαν να παράγουν δυνατό ήχο που οδηγούσε τα πλοία σε περίπτωση ομίχλης. Το δεύτερο τμήμα είχε ύψος σχεδόν 30 m, ήταν οκταγωνικό και είχε και αυτό εξώστη, επάνω στον οποίο πατούσε το τρίτο τμήμα, κυλινδρικού σχήματος και με ύψος 9 m, όπου όλη τη νύχτα έκαιγε φωτιά. Τα ξύλα για την τροφοδοσία της φωτιάς τα έφερναν ζώα, που ανέβαιναν ως τους αποθηκευτικούς χώρους με ράμπες. Στην κορυφή υπήρχε ένα άγαλμα του Διός Σωτήρος, θεού που έσωζε τους ναυτικούς από τους κινδύνους. Πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στη θάλασσα, κοντά στη θέση του Φάρου, έφεραν στο φως τμήματα μεγάλων αγαλμάτων από γρανίτη, που ήταν ενσωματωμένα στο χαμηλότερο επίπεδο του πύργου και εικονίζουν έναν Πτολεμαίο ως φαραώ μαζί με τη γυναίκα του: πρόκειται πιθανότατα για τον Πτολεμαίο Α', που επονομαζόταν Σωτήρ. Τα αγάλματα τόνιζαν επομένως την κύρια λειτουργία του Φάρου, που ήταν η σωτηρία των ναυτικών και των πλοίων τους, συνδέοντάς τη με τη δυναστεία των Πτολεμαίων. Η φήμη του Φάρου της Αλεξανδρείας ήταν τέτοια, ώστε με τον καιρό επικράτησε να ονομάζονται φάροι όλοι οι πύργοι με φως στην κορυφή τους που χτίζονται σε ακρωτήρια ή επικίνδυνες ακτές για να καθοδηγούν τα πλοία.

 

πηγή : http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/history/art/page_139.html

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ-οι πόλεις κράτη

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ-ΚΡΑΤΗ

ü  Δεν αναπτύχθηκαν λόγω της μοναρχίας και των ανταγωνισμών των ηγεμόνων

ü  Οι πόλεις-κράτη επιβιώνουν μέσω:1.αφομοιώνονται από τα ελληνιστικά βασίλεια 2. Συγκροτούν συμπολιτείες 3.διατηρούν την αυτονομία τους

Αθήνα

·         Εξαρτάται από την πολιτική των βασιλέων της Μακεδονίας

·         Κυβερνήτης ο Δημήτριος Φαληρεύς, που διώκεται από τον Πολιορκητή

·         Κατόπιν απελευθερωτική κίνηση με αρχηγό το φιλόσοφο Χρεμωνίδη

·         Η επανάσταση καταπνίγεται και ορόλος της Αθήνας υποβαθμίζεται

        Σπάρτη

·         Ο τρόπος διακυβέρνησης και η πολιτική απομόνωση οδηγούν σε αδιέξοδο

·         Οι ελεύθεροι πολίτες μειώνονται δραστικά àλήψη μέτρων: διαγραφή χρεών, αναδασμός γης

 

ΑΓΙΣàένταξη περιοίκων στους Σπαρτιάτες πολίτεςàαντίδραση από πλούσιουςàδολοφονία του βασιλιά

ΚΛΕΟΜΕΝΗΣàκοινωνικές και πολιτικές αλλαγέςàη αχαϊκή συμπολιτεία ανησυχείàεπέμβαση των Μακεδόνων--.ήττα του Κλεομένη στη Σελλασία

ΝΑΒΙΣàεπιβολή προσωπικής εξουσίαςàσυνέχιση του έργου του Κλεομένηàαντιδράσεις, δολοφονία

           Ρόδος

·         Γεωγραφική θέση + ναυτικό => μεγάλο εμπορικό κέντρο

·          Ισχυρή τείχιση και εξωτερική  πολιτικήàκαθορίζουν την ιστορική πορεία της Ρόδου

 

·         Τυπικά είχε δημοκρατικό πολίτευμα, τη διακυβέρνηση όμως την είχαν πλούσιοι έμποροι και τραπεζίτες.

·         Το νησί συμμαχεί με τους Ρωμαίους και παίρνει ως αντάλλαγμα τη Λυκία και την Καρία. Η κατοπινή συμμαχία με τη Μακεδονία τους τις  στερεί

·         Έμφαση στη Δήλο

             Δήλος

·         Ιερός χαρακτήρας του νησιού

·          Επίκαιρη γεωγραφική θέση στο κέντρο του Αιγαίου

·          Δημιουργία δημόσιων και ιδιωτικών τραπεζών

·         αναγνώριση του λιμανιού της Δήλου ως σπουδαίου σταθμού του διαμετακομιστικού εμπορίου της Ανατ. Μεσογείου

·          οι Ρωμαίοι την κήρυξαν ελεύθερο λιμάνι, παραχωρώντας παράλληλα την εποπτεία του νησιού στους Αθηναίους.

Πως πέθανε ο βασιλιάς της Ηπείρου, Πύρρος;

 

Ο Πύρρος, βλέποντας την απελπιστική κατάσταση, αφαίρεσε τα διακριτικά του από το κράνος του και βασιζόμενος στο άλογό του όρμησε ανάμεσα στους εχθρούς που τον καταδίωκαν. Τότε δέχτηκε χτύπημα από ένα ακόντιο που τρύπησε την πανοπλία του στο θώρακα. Το τραύμα αποδείχτηκε αμελητέο και τότε στράφηκε ενάντια στο στρατιώτη που του είχε επιτεθεί, κάποιου άνδρα από το Άργος, που ήταν γιος κάποιας φτωχής ηλικιωμένης γυναίκας. Εκείνη είχε καταφύγει στη στέγη κάποιου οικήματος από όπου είχε θέα της μάχης. Όταν είδε τον κίνδυνο που διέτρεχε ο γιος της, σήκωσε έντρομη ένα κεραμίδι και το εκσφενδόνισε κατά του βασιλιά με τα δύο της χέρια. Ο Πύρρος δέχτηκε το χτύπημα κάτω από το κράνος, με αποτέλεσμα να σπάσουν οι σπόνδυλοι στη βάση του τραχήλου του. Ως αποτέλεσμα έχασε τις αισθήσεις του και τα χαλινάρια του τού έφυγαν από τα χέρια. Έτσι έπεσε ανάμεσα στους μαχόμενους που δεν αντιλήφθηκαν τι είχε συμβεί.

 

Εντούτοις ένας άνδρας με το όνομα Ζώπυρος, ο οποίος υπηρετούσε υπό τις διαταγές του Αντίγονου, μαζί με δύο τρεις άλλους, κατάλαβαν ποιος ήταν και τον έσυραν στο κατώφλι ενός σπιτιού, πάνω στη στιγμή που άρχιζε να ανακτά τις αισθήσεις του. Τα χέρια του Ζώπυρου δίστασαν ελάχιστα μπροστά στο βλέμμα του βασιλιά, παρόλα αυτά κατέβηκαν χτυπώντας τον άτεχνα στο σαγόνι. Έτσι τον αποκεφάλισε αργά και με δυσκολία.

Τότε ο γιος και διάδοχος του βασιλιά Αντίγονου, ο Αλκιονεύς, αφού βεβαιώθηκε για την ταυτότητα του νεκρού, άρπαξε ο ίδιος το κεφάλι και θριαμβευτικά το εναπόθεσε μπροστά στα πόδια του πατέρα του. Ωστόσο ο Αντίγονος, βλέποντας το αποτρόπαιο θέαμα, άρπαξε το ραβδί του κι άρχισε να χτυπά και να διώχνει το γιο του, αποκαλώντας τον άξεστο και βάρβαρο. Κατόπιν ξέσπασε σε λυγμούς ενθυμούμενος τις κακοτυχίες του πατέρα του, Δημητρίου, και του παππού του, Αντίγονου.

Κατόπιν διέταξε να προετοιμαστούν τα λείψανα του εχθρού του για την τελετή της ταφής και για την καύση. Όταν αργότερα ο Αλκιονεύς εντόπισε τον πρίγκιπα Έλενο κάπου σε κακή κατάσταση και ντυμένο με κουρέλια, δεν τον πείραξε. Του μίλησε με την αρμόζουσα ευγένεια και τον οδήγησε μπροστά στον πατέρα του. Ευχαριστημένος ο Αντίγονος αυτή τη φορά επαίνεσε το γιο του, επισημαίνοντας δε πως έπρεπε να του είχε δώσει καλύτερα ρούχα. Ύστερα, φρόντισε τον Έλενο και τιμώντας την κοινωνική του θέση, του έδωσε τα λείψανα του Πύρρου για να τις μεταφέρει με ασφάλεια στην πατρίδα τους.. Το έτος 1885 σε τυχαία ανασκαφή στό Προδρόμι Θεσπρωτίας, βρέθηκε ασύλητος αρχαίος τάφος, με απίστευτα ανεκτίμητα κτερίσματα. Μεταξύ αυτών ήταν ολόκληρος ο οπλισμός ενός πολύ ψηλού ιστάμενου. Περιλάμβανε ένα μοναδικό ασημένιο κράνος, ένα ορειχάλκινο θώρακα, με χρυσές πόρπες, ακόντιο, σπαθιά, κλπ. Ολα αυτά μετά τη συντήρησή τους εκτέθηκαν στό μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας και από το 2009 εκτίθενται στό μεγαλειώδες Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. Με βάση την παράγραφο περιγραφής του Πλούταρχου, περί της ταφής του Βασιλιά Πύρρου και δεδομένου ότι παγκοσμίως ΔΕΝ έχει ξαναβρεθεί άλλο ασημένιο κράνος, είναι πλέον βέβαιο ότι ο τάφος ανήκει στόν Βασιλιά Πύρρο Ι, του οποίο προφανώς "τα λείψανα μεταφέρθηκαν στήν πατρίδα γιά ταφή

 

πληροφοριακό υλικό από Wikipedia

 

 

Ὁ δὲ Πύρρος ἐφορῶν τὸν περιέχοντα χειμῶνα καὶ κλύδωνα, τὴν μὲν στεφάνην ᾗ διάσημον ἦν τὸ κράνος ἀφελὼν ἔδωκέ τινι τῶν ἑταίρων, αὐτὸς δὲ τῷ ἵππῳ πεποιθὼς εἰς τοὺς ἑπομένους τῶν πολεμίων ἐνέβαλε, καὶ δόρατι πληγεὶς διὰ τοῦ θώρακος οὐ καιρίαν πληγὴν οὐδὲ μεγάλην, ἐπέστρεψε κατὰ τοῦ πατάξαντος, ὃς ἦν Ἀργεῖος οὐ τῶν ἐπιφανῶν, ἀλλὰ πενιχρᾶς καὶ πρεσβυτέρας [2] υἱὸς γυναικός. αὕτη τότε θεωμένη τὴν μάχην ὥσπερ αἱ λοιπαὶ γυναῖκες ἀπὸ τοῦ τέγους, ὡς ἐπέγνω συνεστῶτα τῷ Πύρρῳ τὸν υἱόν, ἐκπαθὴς γενομένη πρὸς τὸν κίνδυνον, ἄρασα κεραμίδα ταῖς χερσὶν ἀμφοτέραις ἀφῆκεν ἐπὶ τὸν [3] Πύρρον. ἐμπεσούσης δὲ τῇ κεφαλῇ κατὰ τοῦ κράνους, καὶ τῶν σφονδύλων πρὸς τὴν βάσιν τοῦ τραχήλου συντριβέντων, αἵ τ' ὄψεις συνεχύθησαν αὐτοῦ, καὶ προήκαντο [4] τὰς ἡνίας αἱ χεῖρες. αὐτὸς δὲ κατενεχθεὶς παρὰ τὸν τοῦ Λικυμνίου σηκὸν ἔπεσεν, ὑπὸ τῶν πολλῶν ἀγνοούμενος. [5] Ζώπυρος δέ τις τῶν παρ' Ἀντιγόνῳ στρατευομένων καὶ δύο ἢ τρεῖς ἕτεροι προσδραμόντες καὶ κατανοήσαντες, εἴς τινα θυρῶνα παρείλκυσαν αὐτόν, ἀρχόμενον ἐκ τῆς [6] πληγῆς ἀναφέρεσθαι. σπασαμένου δὲ τοῦ Ζωπύρου μάχαιραν Ἰλλυρικὴν ὡς τὴν κεφαλὴν ἀποτεμοῦντος, ἐνέβλεψε δεινόν, ὥστε τὸν Ζώπυρον περίφοβον γενόμενον καὶ τὰ μὲν τρέμοντα ταῖς χερσί, τὰ δ' ἐπιχειροῦντα, θορύβου δὲ καὶ ταραχῆς μεστὸν ὄντα, μὴ κατ' ὀρθόν, ἀλλὰ παρὰ τὸ στόμα καὶ τὸ γένειον ἀποτέμνοντα βραδέως καὶ μόλις ἀποσπάσαι τὴν κεφαλήν.

[7] Ἤδη δὲ σύνδηλον ἦν τὸ γεγονὸς πλείοσι, καὶ προσδραμὼν ὁ Ἀλκυονεὺς ᾔτησε τὴν κεφαλὴν ὡς κατανοήσων. λαβὼν δ' ἀφίππευσε πρὸς τὸν πατέρα καὶ καθεζο[8]μένῳ μετὰ τῶν φίλων προσέβαλε. θεασάμενος δὲ καὶ γνοὺς ὁ Ἀντίγονος, τὸν μὲν υἱὸν ἀπήλασε, τῇ βακτηρίᾳ παίων καὶ καλῶν ἐναγῆ καὶ βάρβαρον, αὐτὸς δὲ τὴν χλαμύδα προθέμενος τοῖς ὄμμασιν ἐδάκρυσεν, Ἀντιγόνου τοῦ πάππου μνησθεὶς καὶ Δημητρίου τοῦ πατρός, [9] οἰκείων παραδειγμάτων εἰς τύχης μεταβολήν. τὴν μὲν οὖν κεφαλὴν καὶ τὸ σῶμα τοῦ Πύρρου κοσμήσας ἔκαυσεν· [10] ἐπεὶ δ' ὁ Ἀλκυονεὺς τῷ Ἑλένῳ περιτυχών, ταπεινῷ καὶ χλαμύδιον λιτὸν ἀμπεχομένῳ, φιλανθρώπως ἐνέτυχε καὶ τῷ πατρὶ προσήγαγεν, ἰδὼν ὁ Ἀντίγονος "βελτίονα μὲν" εἶπεν "ὦ παῖ ταῦτα τῶν προτέρων, ἀλλ' οὐδὲ νῦν ὀρθῶς τῷ μὴ περιελεῖν τὴν ἐσθῆτα ταύτην, ἣ μᾶλλον ἡμᾶς [11] καταισχύνει τοὺς κρατεῖν δοκοῦντας." ἐκ τούτου φιλοφρονησάμενος καὶ κοσμήσας τὸν Ἕλενον ἀπέστειλεν εἰς Ἤπειρον, καὶ τοῖς φίλοις τοῦ Πύρρου πράως ἐνετύγχανε, τοῦ στρατοπέδου καὶ τῆς δυνάμεως πάσης κύριος γενόμενος.

 

Πλούταρχου,  Bίοι παράλληλοι,  "Πύρρος"

"Χρονογραμμή"- εργαλείο για τη διδασκαλία της ιστορίας

Ένας πολύ βολικός τρόπος που δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να περιηγηθούν στο χρόνο, παρακολουθώντας τη διαδοχή των γεγονότων σε μια χρονική περίοδο αλλά και βλέποντας παράλληλα γεγονότα πολιτικά , στρατιωτικά, πολιτισμού είναι οι χρονογραμμές.

Μια τέτοια ανακάλυψα τις προάλλες, ψάχνοντας στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα  http://ehistory.osu.edu/osu/timeline/timeline.cfm , του τμήματος ιστορίας του Πανεπιστημίου του Ohio. Οι ιστορικές περίοδοι είναι χωρισμένες χρονολογικά και καλύπτει ένα φάσμα από την αρχαιότητα ως το 1999. Πολύ ενδιαφέρον!!!

 

 

Η "ΕΛΕΝΗ" στη νεότερη ελληνική ποίηση (παράλληλη ανάγνωση με την "Ελένη" του Σεφέρη)

Να μελετήσετε τα παρακάτω ποιήµατα που αφορούν την Ελένη και να παρουσιάσετε ποια εκδοχή του μύθου ακολουθεί κάθε ποιητής (όπου υπάρχει) και τα χαρακτηριστικά της Ελένης σε κάθε ποίηµα.

---

«Κι αν ήταν άδειος ίσκιος πλανερός, ας είναι βλογημένος·
γι’ αυτόν τον ίσκιο εμείς παλέψαμε και πλάτυνεν ο νους μας,
γερέψαν τα κορμιά, γυρίσαμε στην ποθητή πατρίδα
κι ήταν γιομάτα περιπλάνησες τα φρένα μας κι αντρεία
και τα καράβια μας ξεχείλιζαν ασήκωτα λεβέτια,
χρουσά σκουτιά κι ανατολίτισσες πολύ γλυκές γυναίκες.
Η γης όλη μου φαίνεται, ασκητή, σα νιολουσμένη Ελένη,
πέπλα φοράει με ξόμπλια θάλασσες και ξενιτιές και κάστρα ...»


Νίκου Καζαντζάκη, Οδύσσεια, γ΄έκδοση, εκδ. Δωρικός, ραψωδία Ω, στίχοι 966-973.

---

 Είμ’ η Ελένη· από του Ήλιου                                   
την πηγή χυμένη εγώ,
το χρυσόνειρο είμαι του Ήλιου
και στον Ήλιο, εκεί γυρνώ·
γύρω μου, όχι· σε είδωλό μου
θεόπλαστο ολοζωντανό
θεοί και ήρωες γύρω αψήφησαν
πόλεμο και χαλασμό.
Όχι εμένα! Τον υπέρκαλο
νυχτανεβασμένο ίσκιο μου
σε γη και ώρα στοιχειωμένη
πήρε ταίρι ο γόης Κιμμέριος·*

είμ’ η ανέγγιχτη κ’ η αχάλαστη,
κ’ η άφταστη. Και είμ’ η Ελένη.

Κωστή Παλαμά Άπαντα

---

Τώρα ξεχνώ τα πιο γνωστά μου ονόματα ή τα συγχέω μεταξύ τους -
Πάρις, Μενέλαος, Αχιλλέας, Πρωτέας, Θεοκλύμενος, Τεύκρος,
Κάστωρ και Πολυδεύκης - οι αδελφοί μου, ηθικολόγοι· αυτοί, νομίζω,
έγιναν άστρα - έτσι λένε, - οδηγοί καραβιών· - Θησέας, Πειρίθους,
Ανδρομάχη, Κασσάνδρα, Αγαμέμνων, - ήχοι, μόνον ήχοι
χωρίς παράσταση, χωρίς το είδωλό τους γραμμένο σ’ ένα τζάμι,
σ’ έναν μετάλλινο καθρέπτη ή στα ρηχά, στ’ ακρογιάλι, όπως τότε
μιαν ήσυχη μέρα με λιακάδα, με πολλά κατάρτια, όταν η μάχη
είχε κοπάσει, και το τρίξιμο των βρεγμένων σκοινιών στις τροχαλίες
κρατούσε τον κόσμο ψηλά, σαν τον κόμπο ενός λυγμού σταματημένον
μέσα σ’ ένα κρυστάλλινο λαρύγγι – κ’ έβλεπες τον κόμπο να σπιθίζει,
να τρέμει
χωρίς να γίνεται κραυγή, και ξαφνικά όλο το τοπίο με τα καράβια,
τους ναύτες και τ’ αμάξια, βούλιαζε μέσα στο φως και στην ανωνυμία.

Γιάννη Ρίτσου "Ελένη"

---

Περπάτησα έξι μέρες ώσπου να ’ρθω
στην πύλη αυτού του παλατιού.
Ήθελα ν’ αντικρίσω μια φοράν εκείνη
που η ομορφιά της θόλωσε τα φρένα
τόσων παλικαριών και γέμισε με θρήνους
τις χώρες της Ελλάδας και την Τροία.
Βαρέθηκα πια να μετρώ τις μέρες
που σέρνομαι εδώ γύρω. Δούλες πονόψυχες
μου δίνουν πότε – πότε λίγο φαΐ
και δούλοι βλοσυροί με διώχνουν,
με χτυπούν με τα ραβδιά τους.
Μα εγώ όλο και ξαναγυρίζω προσδοκώντας
να ιδώ τον ήλιο που θα μου θαμπώσει τα μάτια.
Σήμερα το πρωί δε βάσταξα
και ρώτησα την πιο γριά υπηρέτρα
γιατί δε βγαίνει η Ελένη απ’ το παλάτι
να λάμψει η πόλη, να χαρούν οι ανθρώποι
το θείο δώρο της μορφής της. Γέλασε
εκείνη ένα στριγγό κακόηχο γέλιο
και μου ’πε: «Ποιαν Ελένη θέλεις
να δεις; Σ’ ένα δωμάτιο με κλειστά
τα παραθύρια, δίχως τους καθρέφτες της,
μακριά απ’ τον κόσμο, ζει μια γυναίκα
όμοια μ’ εμένα. Άσπρα μαλλιά, στόμα
ξεδοντιασμένο, σακκουλιασμένα μάτια
δίχως λάμψη, κι η σάρκα πλαδαρή, νερου-
λιασμένη. Έξω δε βγαίνει
και κανένα πια δε θέλει να δεί. Εγώ μόνο
μπαίνω στο μισοσκότεινο δωμάτιο
και τη φροντίζω.
Ξένε, δε συλλογίστηκες
σαν πόσα χρόνια να ’χουν περάσει
απ’ όταν άρχισε ο πόλεμος της Τροίας.»

Γ. Mανουσάκης "Σπασμένα αγάλματα και πικροβότανα"

 

Ωραία εσύ η ανίδωτη
μέσα στον ουρανό του ποιήματος
καυτερή θρησκεία γυναίκα αγέρινη
ντυμένη χαραυγές ένα άστρο σύμβολο
με τ΄ όνομά σου δένοντας των εποχών τις γέφυρες.
Ωραία εσύ
νυχτερινή του απείρου εξαίσιο του θανάτου λάφυρο
από τη σκόνη του θανάτου αναγεννώμενη.
Σ΄ αναγνωρίζω Ελένη μου μέσα στους μαύρους έρωτες
που κάψανε μ΄ οράματα τα χρόνια μου. Ω, ποτέ
ποτέ μη φύγεις για τους τόπους του χαμού
στις χώρες τις απάνθρωπες μη σπαταλήσεις
τούτη τη σάρκα σου από σμάλτο κι από κρύσταλλο.
Σε περιμένω.
Κοίταξε σούφερα καπνούς κι αρώματα από τα βουνά
πετράδια από τη θάλασσα
ήλιους και φύλλα σούφερα κατηφοριές κι ανέμους
καλάμια από τις ποταμιές βράχια και πέτρες κι όνειρα
και καταχνιές κι αφρούς για σένα προσφορά.
Με χέρια και με γόνατα σπασμένα παραμόνεψα
γυμνός πλανήθηκα πάνω στη γη σε κάθε στρίψιμο
του κόσμου παραμόνεψα. Σε περιμένω.
Είμαι νεκρός τα βράδια κάτω απ΄ το λυχνάρι μου
κι όμως ακόμα ζωντανός αστράφτοντας απ΄ τη δική σου δύναμη.
Κοιμάμαι σε κρεβάτι φορτωμένο με γεννήτορες
που μου γυρεύουν να μιλήσω. Κι ανυμνώ τη χώρα μου
κι εσένα και τη βλάστηση
γίνομαι μνήμες όνειρα και βλάστηση
και χώμα αιώνιο απ΄ τη δική μας γη
προπάντων χώμα χώμα Ελένη.

Και τούτο τ΄ ονομάζω προσμονή. Η γέννηση του ποιήματος…

Τάχα θα' ρθείς;
Μια νύχτα Ελένη τάχα θα σε συναντήσω,
όταν ο χρόνος θα 'ναι ακίνητος από τα θαύματα,
στεφανωμένη υποταγή κι ανάσταση τρεμάμενη;
Μες στην πελώρια πόλη του ύπνου θα συναντηθούμε
σάμπως σε μια αυτοκρατορία νεκρών ποιητών
κατάμεστη από σταλαχτίτες - ποιήματα
και τάχα θα μιλήσουμε θα κοιταχτούμε
λουλουδισμένοι κι άφωνοι με τη χωμάτινη καρδιά
να ζωντανεύει και να γίνεται
ξανά ένα ρόδο πορφυρό ξανά μια πυρκαγιά απαράμιλλη
τάχα θα σμίξουμε άλλη μια φορά
μια νύχτα που η σιωπή θα 'ναι μια απέραντη σιωπή
εγώ γεμάτος διάστημα
εσύ γεμάτη μ' άστρα
πάντα άφθαρτη παρθένα ανέγγιχτη
μεταρσιωμένη;

Τάκη Σινόπουλου "Ποίημα για την Ελένη"

---

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Οικονομικά

ü  Ενιαίο οικονομικό σύστημαàκοινό νομισματικό σύστημα, δημοσιονομική πολιτική, συναλλαγές

ü  Βασιλείς:οι κάτοχοι γης

ü  Γεωργική παραγωγή, εμπόριο

ü  Ελληνικά νομίσματα, τράπεζες, επιταγές

Κοινωνικά

ü  Διαμόρφωση αστικής τάξηςàέμποροι, τραπεζίτες, βασιλικοί υπάλληλοι (‘Ελληνες κυρίως και λίγοι γηγενείς)

ü  Εργάτες, μικροκαλλιεργητέςàμεγάλος όγκος των γηγενών

ü  Ανάπτυξη της δουλείας

Πολιτικά

ü  Απόλυτη μοναρχία, συγκέντρωση εξουσιών, λατρεία των ηγεμόνων

ü  Μετατόπιση του κέντρου βάρους της διοίκησης στις μεγαλουπόλεις της Ανατολής

ü  Στην Ελλάδα :διακυβέρνηση με βάση τα πρότυπα της μακεδονικής δυναστείας, οργάνωση σε ομοσπονδίες (Αχαϊκή, Αιτωλική)

 

ΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

ü  Προσωπική βασιλεία, απόλυτος κυρίαρχος

ü  Βασίλειο Αιγύπτου - Βασίλειο Συρίας

Βασίλειο Αιγύπτου

ü  Ιδρυτής ο Πτολεμαίος

 

ü  Περιελάμβανε Αίγυπτο, Λιβύη,  Κύπρο, νότια περιοχή της Συρίας

ü  Στήριξη εξουσίας σε καλά οργανωμένο στρατό και στόλο

ü  Ανοχή στις παραδόσεις και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των κατοίκων

ü  Οικονομική ανάπτυξηàεμπόριο, φορολόγηση

ü  Αλεξάνδρεια:εμπορικό λιμάνι της Μεσογείου

ü  Συγκεντρωτική διακυβέρνηση με επιτελείο Ελλήνων στις ηγετικές θέσεις

ü  Εξεγέρσεις  χωρικών και συγκρούσεις στο εξωτερικό: οδήγησαν  στην παρακμή και την υποταγή στους Ρωμαίους

Βασίλειο Συρίας

ü  Ιδρυτής ο Σέλευκος

ü  Περιελάμβανε  το βασικό κορμό της αυτοκρατορίας του Αλέξανδρου (Ασία)

ü  Από τον Ινδό ποταμό ως τη Μεσόγειο και απ’ τον Καύκασο ως την  Κασπία, τον Περσικό κόλπο και την Αραβία

ü  Ακεραιότητα αυτοκρατορίας àμε ισχυρό  στρατό και ίδρυση πόλεων

  ü  Στην αρχή πρωτεύουσα η Σελεύκεια και μετά η Αντιόχεια

ü  Οικονομία στηριγμένη στη γεωργία και το χερσαίο εμπόριο

ü  Διατήρηση των σατραπειών

ü  Αποσχιστικές τάσεις και συγκρούσεις με τους Πτολεμαίους: οδήγησαν στην παρακμή

 

ΤΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ  ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

ü  Όσοι δεν οργανώθηκαν σε πόλεις- κράτη διατήρησαν το θεσμό της βασιλείας

ü  Εκλογή του βασιλιά από τη συνέλευση των στρατιωτών, πλαισιώνεται από συμβούλιο ευγενών

ü  Αναγόρευση βασιλιά από το στρατό, ακόμα κι όταν η βασιλεία έγινε κληρονομική (Μακεδονία, Ήπειρος)

Βασίλειο Mακεδονίας

ü  Περιορισμένη έκταση (Μακεδονία, Θεσσαλία και περιοχές της Νότιας Ελλάδας)

ü  Πολιτισμική ομοιογένεια

ü  Βασιλιάςàκάτοχος γης, δασικών εκτάσεων και  ορυχείων, δυνατότητα δωρεάς γης σε ευγενείς και μικρομεσαίους καλλιεργητές που αποτελούσαν το μακεδονικό στρατό, τις εκτάσεις καλλιεργούν ελεύθεροι μισθωτοί και δούλοι

ü  Βασιλιάς ο Κάσσανδρος και ακολούθως ο Δημήτριος ο Πολιορκητής

 

ü  Επιδρομές Γαλατών, τον κίνδυνο απομακρύνει ο Αντίγονος Γονατάς, γιος του Πολιορκητή, ο οποίος ιδρύει τη δυναστεία των Αντιγονιδών που κυβερνά ως το 168 π.Χ , την κατάληψη από  τους Ρωμαίους

 

 

         Βασίλειο Ηπείρου

ü  Η Ήπειρος κατοικείται από δωρικά φύλα, δεν είχε εξελιχθεί πολιτιστικά

ü  Μολοσσοίàκαταγωγή της μητέρας του Μ. Αλέξανδρου, υποτελές στους Μακεδόνες την περίοδο διακυβέρνησης Φίλιππου και Αλέξανδρου

ü  Μετριοπαθής βασιλεία= ο ρόλος του  βασιλιά περιορίζεται από έναν  ανώτατο άρχοντα, αντιπρόσωπο του λαού

 

ü  Πύρρος= ο βασιλιάς που επιχειρεί ανάλογη με του Μ. Αλεξάνδρου εκστρατεία στη Δύση  και ακολούθως προσπαθεί να υποτάξει τη Μακεδονία και τη νότια Ελλάδα.  Αποτυγχάνει και στις δυο και πεθαίνει το 272 π.Χ