ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗ "ΦΟΝΙΣΣΑ"

Η ανατροφοδότηση μετά την παρακολούθηση της ταινίας "ΦΟΝΙΣΣΑ" με τη Β΄Λυκείου έδωσε αφορμή για ασκήσεις δημιουργικής γραφής. Ένας λόγος που αποτελεί την εισαγγελική πρόταση (καταγγελτικός) και ένας λόγος υπερασπιστικός που γράφτηκαν από τους μαθητές Μάττα Δημήτρη και Μιχαλέλη Μαρία του Β2. Παράλληλη αξιοποίηση γνώσεων και από τα αρχαία της κατεύθυνσης Β΄Λυκείου!

ΑΣΚΗΣΗ ΔΓ

Υποθέστε πως η Φραγκογιαννού συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο. Ως εισαγγελέας της έδρας αναλαμβάνετε να γράψετε ένα καταγγελτικό λόγο εναντίον της , με αναφορά στα ειδεχθή εγκλήματα και τον ιδιαίτερο ψυχισμό της , αξιοποιώντας υλικό από την ταινία και το λογοτεχνικό κείμενο, και ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία της.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ

Εκφωνείτε στο δικαστήριο ως συνήγορος υπεράσπισης της Φραγκογιαννούς την τελική αγόρευσή σας , προκειμένου να πετύχετε την αθώωσή της.

       

 

      Φόνισσα (καταγγελτικός λόγος)

Εν Αθήναις, 8 Ιανουαρίου 1904

 

        Εν ονόματι του Βασιλέως το Κακουργιοδικείο Αθηνών κατηγορεί τη Χάιδω – κοινώς Χαδούλα – Φράγκου, χήρα Ιωάννου Φράγκου γεννηθείσα εις Σκιάθο τη 19η Μαρτίου 1842 για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, απόπειρα ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, παράτυπη πρόκληση άμβλωσης, απάτη, αντίσταση κατά της αρχής και παράτυπη χρήση θρησκευτικών πεποιθήσεων με απώτερο σκοπό την πραγματοποίηση εγκλήματος.

 Πριν την απαρίθμηση των κατηγοριών κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές, κύριοι Ένορκοι οφείλω να σας προϊδεάσω και να σας ενημερώσω για το ποιόν αλλά και για το ποια είναι πραγματικά η κατηγορούμενη. Η κυρία Χάιδω – κοινώς Χαδούλα – Φράγκου, γνωστή στην τοπική κοινωνία της Σκιάθου ως Φραγκογιαννού, χήρα Ιωάννου Φράγκου, ηλικίας 61 ετών, γεννηθείσα εις Σκιάθο τη 19η Μαρτίου 1842 μπορεί να παρομοιαστεί με μία φιγούρα μάγισσας από τα παραμύθια που μας διάβαζαν οι μητέρες μας τα βράδια όταν ήμασταν παιδιά. Αποτελεί μία βαθύτατα σκληρή γυναίκα γαλουχημένη με τέτοιο τρόπο από μία μητέρα της οποίας την αποδοχή δεν κέρδισε ποτέ. Στη συνέχεια έγινε η σύζυγος ενός ανθρώπου μη αντάξιου της, άβουλου και απερίσκεπτου, τον οποίο επισκίαζε μονίμως καθώς αυτή έπαιρνε όλες τις αποφάσεις.

Περιττό δε να αναφέρω πως η στάση που κράτησε η μητέρα της απέναντι της όλη της ζωή εξακολούθησε να είναι ίδια και όταν παντρεύτηκε -καθώς πήρε το ελάχιστο και άχρηστο μερίδιο της πατρικής της περιουσίας ως προίκα εν αντιθέσει με τα αδέρφια της τα οποία πήραν το μεγαλύτερο και πλουσιότερο κομμάτι- οδηγώντας την κατηγορούμενη σε κλοπή μέρους των χρημάτων αυτής έγκλημα το οποίο έχει φυσικά πλέον παραγραφεί. Με αυτά και με σκληρή δουλειά κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα σπίτι στο οποίο στέγασε την οικογένεια της μεγαλώνοντας τα παιδιά της σαν λύκαινα.

Με βάση όλα αυτά μπορούσε να συμπεράνουμε πως η κατηγορούμενη όλη της τη ζωή και λόγω της περιοχής η οποία είναι νησιωτική και επικρατούν ακόμα αντιλήψεις παλαιότερων εποχών υπήρξε όλη της τη ζωή υπηρέτρια αρχικά των γονέων και των αδερφών της, εν συνεχεία του συζύγου και των τέκνων της και τέλος των εγγονών της πράγμα που σε συνδυασμό με όλα τα βιώματα της ζωής της τη μετέβαλλαν σε μια γυναίκα σκληρή στο μέγιστο βαθμό, δίχως συναισθηματισμούς που το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να επιβιώσει σε αυτές τις σκληρότατες συνθήκες ζωής, εξαπατώντας ακόμη τον κόσμο με υποτιθέμενες θεραπείες που τους προσέφερε μέσω της χρήσης βοτάνων αμφιβόλου ποιότητας και αμφιβόλου αποτελεσματικής δράσης στα προβλήματα υγείας αυτών των ανθρώπων.

 Κύριε πρόεδρε, κύριοι δικαστές, κύριοι ένορκοι, τώρα που είστε σε θέση να γνωρίζετε τον αληθινό χαρακτήρα αυτής της γυναίκας που κρύβει άριστα πίσω από το προσωπείο της στοργικής, άκακής και βασανισμένης γριούλας είμαι σε θέση να ξεκινήσω με την απαρίθμηση των κατηγοριών οφείλω να σας ενημερώσω πως ο πρώτος φόνος που φέρεται πως έπραξε η κατηγορούμενη δεν στοιχειοθετεί κατηγορία καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν πως αυτή ήταν η δράστης και όχι ότι ο θάνατος του βρέφους το οποίο ήταν εγγόνι της δεν απεβίωσε λόγω φυσικών αιτίων αλλά δολοφονήθηκε. Αρχικά η κατηγορία της ανθρωποκτονίας αφορά τους θανάτους των κοράσιων – των δύο αδερφών – Μυρσίνης και Αρετής Περιβολά και του αβάπτιστου νεογνού κοράσιου του βοσκού Ιωάννου Λυρίγκου. Όσον αφορά τον πρώτο θάνατο κοράσιου -που την αφορά όπως είπα- αν και δεν στοιχειοθετείται κατηγορία θεωρώ πως οφείλει να αναφερθεί. Την νύχτα της 4ης Μαρτίου 1903 το νεογέννητο εγγόνι της κατηγορουμένης, γεννηθέν 15 ημέρες νωρίτερα, τη 18η Φεβρουαρίου 1903 όντας ασθενές καθ’ όλη τη διάρκεια της βραχύβιας ζωής του και βαπτισθέν τη δέκατη μέρα αυτής, απεβίωσε κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και δεν υπήρξε περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης. Κατά συνέπεια δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την στοιχειοθέτηση της κατηγορίας και χωρίς να θέλω να προκαταβάλλω την έδρα και τους ενόρκους η πιθανότητα να έπραξε αυτή το έγκλημα είναι παραπάνω από βέβαιη.

Όσον αφορά τους φόνους που αποτελούν την κατηγορία της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση είναι τρεις, εκ των οποίων ο πρώτος αφορούσε την ταυτόχρονη δολοφονία, στις 25 Μαρτίου 1903, της Μυρσίνης Περιβολά, ηλικίας 7 ετών γεννηθείσας εις Σκιάθο τη 25η Οκτωβρίου 1896 και της Αρετής Περιβολά, ηλικίας 5 ετών γεννηθείσας εις Σκιάθο τη 28η Αυγούστου 1898. Τα δύο μικρά κοράσια έπαιζαν δίχως επίβλεψη ενήλικα δίπλα στη βαθιά γεμάτη νερό στέρνα, όταν εμφανίστηκε η κατηγορούμενη. Αφού πρώτα συνομίλησε με τα άτυχα κορίτσια και βεβαιώθηκε πως οι γονείς των δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν τι επρόκειτο να κάνει, τα έριξε μέσα στη στέρνα προκαλώντας τον θάνατο τους.

Αυτό που κάνει το έγκλημα ακόμα πιο ειδεχθές από ότι είναι ήδη, είναι το γεγονός πως η ασθενής μητέρα τους, η οποία είχε αντιληφθεί ότι κάτι συνέβη και βγήκε έξω, μπροστά στα μάτια της δυστυχούς αυτής γυναίκας, η κατηγορούμενη, ενώ παρίστανε ότι τα έσωζε, βεβαιωνόταν για τον θάνατο τους βγάζοντας τα με τέτοιο τρόπο από το νερό, ώστε να είναι σίγουρη ότι τα κεφάλια τους θα παραμείνουν μέσα στο νερό όσο περισσότερο γίνεται, ώστε, όταν θα έβγαιναν από το νερό, θα ήταν σίγουρά πνιγμένα. Στον τόπο βρέθηκαν ο ειρηνοδίκης και ο εκτελών χρέη αστυνομικού πάρεδρος του χωριού οι οποίοι επιβεβαίωσαν το συμβάν και πως πρόκειται για πνιγμό. Κατά τη διάρκεια της έρευνας βρέθηκα στη Σκιάθο και ειδικά στον τόπο των εγκλημάτων και συνομίλησα με τους δύο αυτούς ανθρώπους, οι οποίοι με διαβεβαίωσαν πως εκείνη τη στιγμή ήταν απόλυτα βέβαιοι πως επρόκειτο περί πνιγμού και όπως διαπίστωσα κι εγώ ήταν εύκολο να πέσουν μέσα τα κορίτσια. Η μαρτυρία της μητρός τους όμως η οποία βεβαιώνει πως ο τρόπος που η κατηγορούμενη προσπαθούσε να τα βγάλει έξω από το νερό ήταν ιδιαίτερα ασυνήθιστος και αργός σε συνδυασμό με το γεγονός πως, όταν έπεσαν μέσα στο νερό, η κατηγορούμενη ήταν μόνη μαζί τους, είναι ικανά να στοιχειοθετήσουν κατηγορία.

Όσον αφορά τη δεύτερη δολοφονία που περιλαμβάνεται στην κατηγορία αφορά το θάνατο του νεογέννητου βρέφους του βοσκού Ιωάννου Λυρίγκου στις 8 Απριλίου 1903, το οποίο ένας άλλος βοσκός είδε την κατηγορουμένη να διαπράττει. Η κατηγορία της απόπειρας ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως σε ήρεμη ψυχική κατάσταση αφορά μία κατηγορία. Αφορά την παραλίγο δολοφονία των μικρών θυγατέρων του βοσκού Καμπαναχμάκη στις 10 Μαΐου 1903 έξω από το καλύβι – το μαντρί – δηλαδή όπου βρισκόταν τα πρόβατα του πατέρα τους. Τα δύο κορίτσια γλίτωσαν κυριολεκτικά στην κόψη του ξυραφιού, καθώς στην ευρύτερη περιοχή βρισκόντουσαν χωροφύλακες, οι οποίοι όταν έφτασαν κοντά σε εκείνο το σημείο η κατηγορούμενη αναγκάστηκε να αποχωρήσει αφήνοντας ημιτελή τη «θεία εργασία» της. Βρίσκοντας τα κοριτσάκια σε ημιθανή κατάσταση εν συνεχεία κατονόμασαν τη Φραγκογιαννού ως τον παραλίγο δολοφόνο τους.

 Η επόμενη κατηγορία είναι η παράτυπη πρόκληση άμβλωσης μέσω βοτάνων που προκάλεσε σε γυναίκα της τοπικής κοινωνίας της Σκιάθου, της οποίας ο άνδρας απουσίαζε από το νησί εκείνη την περίοδο και η κατηγορούμενη της προσέφερε τον παράνομο τρόπο απαλλαγής από αυτό δίχως να σκεφτόταν τις διάφορες άλλες συνέπειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα βοτάνια αυτα στον οργανισμό της γυναίκας. Επίσης, σε συνέχεια αυτού κατηγορείται για απάτη κατ’ εξακολούθηση δηλαδή για τα βοτάνια που παρουσίαζε στους συγχωριανούς της ως θαυματουργά δίχως αυτό να σημαίνει πως είναι. Κοινώς επί μακρού διαστήματος τους παρουσίαζε φύκια για μεταξωτές κορδέλες και επιτρέψτε μου τη συγκεκριμένη έκφραση, κύριε Πρόεδρε, για να δώσω στην έδρα και στους ενόρκους να καταλάβουν το μέγεθος των όσων έχει προκαλέσει μέχρι τώρα στην τοπική κοινωνία της Σκιάθου η κατηγορούμενη.

 Η επόμενη κατηγορία αφορά την αντίσταση της αρχής κατ’ εξακολούθηση καθώς καταζητούταν από τον σταθμό χωροφυλακής Σκιάθου από τις 6 Μαΐου 1903, όταν πέθανε ένα άλλο κορίτσι σε πηγάδι σε περιοχή που βρισκόταν εκεί κοντά, η κατηγορουμένη όμως δεν είχε όμως σχέση με το συμβάν. Κατηγορείται βέβαια για αντίσταση κατά της αρχής καθώς κρυβόταν και έτρεχε από στάνες σε μαντριά  για διάστημα μεγαλύτερο των 2 μηνών, με την κατηγορούμενη να συλλαμβάνεται εν τέλει στις 16 Ιουλίου 1903 μετά από παράφρονα καταδίωξη και αφού ανάγκασε τους διώκτες της τον Χωροφύλακα και τον Βοσκό Καμπαναχμάκη να την κυνηγάνε σε απόκρημνα και απότομα μέρη, στα οποία καμία γυναίκα τέτοιας ηλικίας δεν πήγαινε πόσο μάλλον θα έτρεχε κιόλας ακόμη και αν δεν ήταν καταδιωκόμενη από τις αρχές και ενώ την έσωσαν από παραλίγο πνιγμό στην ακτή προς το παρεκκλήσι του Αγίου Σώστη.

 Κύριε πρόεδρε, κύριοι δικαστές, κύριοι ένορκοι η κοινή λογική υπαγορεύει σε όλους εμάς πως κανένας αθώος άνθρωπος δεν τρέχει να κρυφτεί όταν δεν έχει τίποτα να φοβηθεί, μόνον ο ένοχος τρέχει και κρύβεται κατ’ αυτόν τον τρόπο και φτάνει ένα βήμα πριν το δικό του θάνατο προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη. Όπως επανέλαβα πιο πάνω είμαι πεπεισμένος για την ενοχή της κατηγορουμένης και θα σας εξηγήσω γιατί στο τέλος.

 Τέλος η τελευταία κατηγορία του κατηγορητηρίου αφορά την παράτυπη χρήση θρησκευτικών πεποιθήσεων με απώτερο σκοπό την πραγματοποίηση εγκλήματος καθώς έπραξε όσα έπραξε με τη σκέψη πως ο Θεός ευνοεί τις αναίσχυντες αυτές πράξεις της.  Θέλω να προσθέσω πως -όπως προ είπα -κατά τη διάρκεια της έρευνας βρέθηκα ο ίδιος στη Σκιάθο και περπάτησα στα μέρη που περπάτησε η κατηγορουμένη κατά τη διάρκεια της τέλεσης των εγκλημάτων και διαπίστωσα ιδίοις όμμασι ότι είναι αδύνατο να βρεθείς με απόλυτη ακρίβεια δευτερολέπτου σε αυτά τα σημεία. Είναι αδύνατον!

 Κλείνοντας κύριε πρόεδρε, κύριοι δικαστές, κύριοι ένορκοι εν ονόματι του Βασιλέως η ποινή που προτείνω είναι Ισόβιά Κάθειρξη χωρίς αναστολή και δικαίωμα εφέσεως. Πάλεψα πολύ μέσα μου, πριν αποφασίσω εάν θα πρότεινα τη θανατική καταδίκη ή την ισόβια κάθειρξη της. Σκέφτηκα και κατάλαβα πως ο θάνατος για ένα τέτοιο διαταραγμένο άτομο θα αποτελούσε λύτρωση. Η ισόβια κάθειρξη όμως σε ένα περιβάλλον όπου οι γύρω της θα γνωρίζουν τα όσα προκάλεσε, θα αποτελέσουν την πραγματική τιμωρία της. Εν αντιθέσει ο θάνατος της θα βάραινε εμάς με ένα έγκλημα.

 Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές, κύριοι ένορκοι το μέλλον αυτής της γυναίκας είναι στα χέρια σας και εμπιστεύομαι την ορθή σας κρίση και απόφαση. Σας ευχαριστώ θερμά.   

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΤΤΑΣ Β2

Φόνισσα (υπερασπιστικός λόγος)

Κύριοι δικαστές, κύριοι ένορκοι, αγαπητό ακροατήριο

Ως συνήγορος υπεράσπισης της κατηφορουμένης έχω να δηλώσω τα ακόλουθα:

Δεν είναι δυνατόν να κατηγορείται η κυρία Φραγκογιαννού για τους φόνους των μικρών κοριτσιών, που συμβαίνουν στο χωριό της Σκιάθου τον τελευταίο καιρό, ενώ δεν υπάρχουν επαρκή-θεωρώ- αποδεικτικά στοιχεία εναντίον της.

 Ας ξεκινήσω αναφέροντας πόσο γνωστό είναι από όλους τους κάτοικους του χωριού ο φιλότιμος και καλόκαρδος χαρακτήρας της. Συντρέχει πάντα όπου την καλούν είτε για να βοηθήσει στις γέννες, είτε να γιατροπορεύσει ασθενείς. Η βοήθεια που παρέχει στους ανθρώπους με τα βοτάνια της -μετά και τις καταθέσεις των μαρτύρων- αποδεικνύει τα παραπάνω.

  Είναι επίσης ανόητο να εξετάζει κανείς τους φόνους των δύο μικρών αδερφών έχοντας υπόψιν πως το έκανε η κυρία Χαδούλα επίτηδες, εφόσον η ίδια η μητέρα ήταν μάρτυρας για την βοήθεια που παρείχε αυτή, όταν αντιλήφθηκε πως τα κορίτσια κινδυνεύουν, καθώς επίσης πρότεινε στην μητέρα τρόπους για να σωθούν τα κορίτσια, αφού πρώτα τα έβγαλε από το νερό. Αυτή της η πράξη αδιαμφισβήτητα δείχνει για μία ακόμη φορά πόσο αλληλέγγυα  και θαρραλέα είναι σαν άνθρωπος.

   Κατηγορείται επίσης για τον θάνατο της νεογέννητης εγγονής της, η οποία ήταν άρρωστη ήδη, με αποτέλεσμα ο θάνατος της να αποδίδεται σε φυσικά αίτια. Ας μην ξεχνάμε την συγγενική σχέση που σύνδεε την Φραγκογιαννού με το νεογέννητο κορίτσι. Ξεπερνά κάθε λογική μια γιαγιά να θέλει να σκοτώσει το εγγόνι της , γιατί λοιπόν να το κάνει η Χαδούλα;      

   Όπως προανέφερα η Φραγκογιαννού είναι μία γυναίκα δραστήρια και κοινωνική με αποτέλεσμα την αναγνωρισιμότητα της στο χωριό. Σας υπενθυμίζω  και την μικρή έκταση του χωριού άρα είναι φυσικό λοιπόν να βρισκόταν κοντά στους πνιγμούς των κοριτσιών, αφού μπορεί να πήγαινε κάπο. Εξάλλου, θα μπορούσε ο καθένας να βρίσκεται κοντά στον τόπο του εγκλήματος. Πρέπει να τονιστεί επίσης πως πρόκειται για πνιγμούς μικρών κοριτσιών στο νερό, συχνό φαινόμενο το τελευταίο διάστημα σε όλη την Ελλάδα. Ο λόγος που οδηγούνται όλα τα μικρά κορίτσια στον θάνατο δεν είναι κανένας άλλος παρά μόνο η παραμέληση των γονιών που δεν μπορούσαν λόγω φόρτου εργασίας στα χωράφια για την ασφάλεια των παιδιών τους.

  Να σας επισημάνω και έπειτα να κλείσω τον λόγο μου θυμίζοντας σε όλους εσάς πως η Χαδούλα είναι μία αδικημένη γυναίκα όσον αφορά αρχικά την πατρική της περιουσία και δεύτερον τον σύζυγο και την οικογένεια που αυτή δημιούργησε. Αν και αδικημένη από τους γονείς της και επιφορτισμένη με όλες τις υποχρεώσεις του σπιτιού λόγω του αμελούς και ανάξιου συζύγου της,  η Φραγκογιαννού παραμένει ο ίδιος φιλότιμος και καλόκαρδος άνθρωπος, εικόνα που δεν ταυτίζεται με αυτή που οι κατήγοροι παρουσιάζουν.

Για αυτό ζητώ από το σεβαστό δικαστήριο την αθώωση της κατηγορουμένης λόγω αμφιβολιών και ανεπαρκών στοιχείων που στοιχειοθετούν την κατηγορία.

ΜΑΡΙΑ -ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΙΧΑΛΕΛΗ Β2