Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

Η άλωση της...ιστορίας!

Tις τελευταίες εβδομάδες έχει χυθεί πολύ μελάνι για το θέμα της διδασκαλίας της ιστορίας από άλλες ειδικότητες -εκτός των φιλολόγων- και συγκεκριμένα των θεολόγων, ξενόγλωσσων και κοινωνιολόγων. Επίσης έχει αμφισβητηθεί τόσο η διδακτική επάρκεια όσο και η επιστημονική κατάρτιση των φιλολόγων των διαφόρων τμημάτων της φιλοσοφικής σχολής στο αντικείμενο της ιστορίας. Θα ήθελα λοιπόν να καταθέσω κι εγώ την άποψή μου.


Αρχικά η σκοπιμότητα, για την οποία το θέμα ανέκυψε τώρα, είναι προφανής. Μετά την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, θεολόγοι και κοινωνιολόγοι κινδυνεύουν να μη συμπληρώνουν το ωράριό τους σε ένα μόνο σχολείο. Έτσι λοιπόν η ηγεσία του Υπουργείου φημολογείται ότι σκέφτηκε να παραχωρήσει τη Βυζαντινή Ιστορία του Γυμνασίου και του Λυκείου στους θεολόγους, δίνοντάς την τους ως πρώτη ανάθεση, προκειμένου να μην απολυθούν κατά δεκάδες. Αναρωτιέμαι όμως, ξαφνικά διαπίστωσαν την ανεπάρκεια των φιλολόγων στο συγκεκριμένο αντικείμενο; Τόσα χρόνια ήταν ικανοί να διδάξουν το μάθημα και τώρα γιατί δεν είναι, όταν μάλιστα είναι ο μοναδικός κλάδος που στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ εξετάζεται στην ιστορία; Ένας απόφοιτος του ιστορικού-αρχαιολογικού είναι λιγότερο ικανός από το θεολόγο να διδάξει ιστορία; Και από τους αποφοίτους των υπολοίπων τμημάτων της φιλοσοφικής σχολής δεν υπάρχει- νομίζω- κάποιος που να μην έχει διδαχθεί καθόλου ιστορία, όπως κάποιοι ισχυρίζονται "διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά τους".
Όσο για τους κοινωνιολόγους και τους καθηγητές ξένων γλωσσών που φέρεται να διεκδικούν πρόσβαση στις "ιστορίες" των υπόλοιπων τάξεων, θεωρώ ότι έχουν αποσπασματικές γνώσεις ιστορίας, που ήταν σχετικές με το βασικό αντικείμενο  των σπουδών τους, και δε θα είναι σε θέση να προσεγγίσουν το μάθημα σε σχέση με τα αρχαία, τη λογοτεχνία, την εξέλιξη της γλώσσας, με τα οποία η ιστορία έχει άμεση συνάφεια.
Δε μπορώ βέβαια να μη σταθώ και στη δική μας ανοχή, που, στα πλαίσια της συναδελφικής αλληλεγγύης, δεχόμασταν τόσα χρόνια, όπου οι φιλόλογοι συμπλήρωναν ωράριο και "περίσσευαν" ώρες ιστορίας, να διδάσκεται το μάθημα από καθηγητή αγγλικών, θεολόγο, κοινωνιολόγο, οικονομολόγο ή  και νομικό.Τώρα όλη αυτή η καλή προαίρεση φαίνεται ότι θα μας γυρίσει μπούμεραγκ!!!
Πριν χρόνια όμως, όταν ήμουν ακόμη μαθήτρια, ο φιλόλογος ήταν το παιδί για όλες τις δουλειές. Και κοινωνιολογία στις δέσμες ήταν ικανός να διδάξει και δίκαιο αργότερα και αγωγή του πολίτη μέχρι και σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό. Όταν εξυπηρετούσε καταστάσεις, ήταν βολικό να φορτώνεται με χίλια δυο επιπλέον αντικείμενα.Τώρα όμως ετοιμάζονται να μας κρίνουν ανεπαρκείς  και σε όσα είμαστε οι καθ΄ύλην αρμόδιοι να διδάξουμε σωστά και εμπεριστατωμένα.
Αν επαληθευθεί και η φημολογία για την παραχώρηση και της λογοτεχνίας σε άλλες ειδικότητες, θα πρέπει μάλλον να ακονίσουμε καλά τα μαχαίρια μας, γιατί η ανοχή έχει και τα όριά της...

Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013

Τα ταλαίπωρα αρχαία ελληνικά και...οι άλλοι

Εν αναμονή των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων... Η πανωλεθρία- για την πλειοψηφία των μαθητών- στη μετάφραση του αγνώστου που διαπίστωσα "ιδίοις όμμασι" στο βαθμολογικό με έβαλε εδώ και πολλές μέρες σε σκέψεις. Εμείς δεν κάνουμε ή δε μπορούμε να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας, το επίπεδο του μαθητικού δυναμικού είναι χαμηλό, τα θέματα είναι απαιτητικά και κάποιες φορές όχι εντελώς σαφή; Τι φταίει άραγε;


 
 
Στο μέσο αυτού του προβληματισμού, τυχαία είδα σήμερα στο wiki της κας Γεωργιάδου τα θέματα των αρχαίων ελληνικών των Παγκύπριων εξετάσεων και διαπίστωσα πόσο μεγαλύτερο εύρος γνώσης χρειάζεται ένας μαθητής για να ανταποκριθεί αλλά παράλληλα και πόσο σαφείς ήταν οι οδηγίες προς τους βαθμολογητές. Γνώσεις γραμματικής και συντακτικού που δεν ψάχνουν το εξεζητημένο, βατό άγνωστο κείμενο για μετάφραση. Επιπλέον όμως και ερωτήσεις πάνω την αρχαία γραμματολογία, εξέταση ορθογραφίας στο άγνωστο και ένα μικρό (2-3 σειρές) αντίστροφο κείμενο (από τα νέα ελληνικά στα αρχαία), πράγματα τα οποία ως γνωστό δεν αποτελούν αντικείμενο εξέτασης για τους δικούς μας μαθητές.
Μήπως τελικά θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών, κοιτώντας την ουσία που βρίσκεται σε βασικές γνώσεις της δομής της γλώσσας και κατανόησης των προφανών μηνυμάτων που θέλει να "στείλει" ένα αρχαίο κείμενο και όχι αναγκάζοντας τους μαθητές να μαθαίνουν όλες τις μείζονες και ελάσσονες προκείμενες των αριστοτελικών συλλογισμών και όλες τις περιπτώσεις μετατροπών λανθανόντων υποθετικών λόγων στον πλάγιο λόγο. Οι μαθητές δε μυήθηκαν ποτέ στη γοητεία των αρχαίων κειμένων και στη ζωντάνια αυτής της γλώσσας,  που ζει σήμερα μέσα από πάμπολλες λέξεις που χρησιμοποιούμε ατόφιες μετά από τόσους αιώνες, γι' αυτό και μισούν το μάθημα.

Στις ακόλουθες διευθύνσεις μπορείτε να δείτε τα θέματα και τις οδηγίες προς τους βαθμολογητές.

 

Δευτέρα 17 Ιουνίου 2013

το θέμα του έρωτα συνεχώς εμπνέει: "Ο Έρωτας στη Μάϊσσα Σαλονίκη"



Tελικά το θέμα του έρωτα ήταν πολύ επίκαιρο φέτος. Κρίμα που τα σχολεία έχουν κλείσει και μάλλον με δυσκολία θα μπορούσα να μαζέψω τους μαθητές μου, για να παρακολουθήσουμε την παράσταση. Όσοι, παρόλα αυτά, τύχει να δουν την ανάρτηση είναι νομίζω μια καλή πρόκληση να την παρακολουθήσουμε. Εγώ πάντως θα είμαι εκεί...



 



ΔΗΜΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ
Φεστιβάλ Παιδείας 2013
 

Δ/ΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΔΥΤ. ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ




 
 Θεατρική Ομάδα Εκπαιδευτικών "Μίμησις Πράξεως" 
       Μουσικοθεατρική Παράσταση 

Έρωτας στη Μάϊσσα Σαλονίκη"

Σενάριο: Μερόπη Κόπτση-Γεώργιος  Λαδόπουλος
Σκηνοθεσία Γρηγόρης Γρηγοράς
σεργιάνι από το χτες ως τα σήμερα, με την  ψυχή και το νου, μέσα στα  σοκάκια  της Σαλονίκης…Πρωταγωνιστής…ο Ερωτας

 

 
Τρίτη 25 και Τετάρτη 26 Ιουνίου 2013
                ώρα 20:30μμ

Δημοτικό Θέατρο ¨ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ¨
 Λαγκαδά 221,Σταυρούπολη Θεσσαλονίκη

                  
                                   Είσοδος ελεύθερη 


Κυριακή 9 Ιουνίου 2013

ΤΖΟΡΝΤΑΝ -ένας εξαιρετικός θεατρικός μονόλογος

Ρεσιτάλ ηθοποιίας έδωσε η Μαρίνα Ασλάνογλου στο "ΤΖΟΡΝΤΑΝ", που παρακολούθησα πριν καμιά δεκαριά μέρες στο Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης.

Ο θεατρικός μονόλογος που είναι ένα δύσκολο είδος υποκριτικής και το προηγούμενο της εξαιρετικής ερμηνείας της Κάτιας Δανδουλάκη στον ίδιο ρόλο το 2000, ήταν δυο πολύ καλοί λόγοι για να προσέλθει κανείς με δυσπιστία να παρακολουθήσει  την παράσταση.

Το έργο γραμμένο από την Άννα Ρέυνολντς και την Μόιρα Μπουφίνι αποτελεί μια συγκλονιστική μαρτυρία που βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Σίρλεϊ Τζόουνς.

"Είναι ο µονόλογος της υπόδικης µητέρας Σίρλεϊ Τζόουνς, όπου διεκτραγωδεί το µίζερο βίο της ως πόρνης κατ’ αρχάς και αργότερα ως ερωτευµένης µε έναν άνδρα που µετά την εγκυµοσύνη της την εγκαταλείπει να παλεύει εργαζόµενη εξουθενωτικά για να µεγαλώσει το βρέφος της έως τη στιγµή που ο «πατέρας», µε νέα τώρα σύζυγο, διεκδικεί την ανατροφή του παιδιού µε επιχείρηµα πως η µητέρα του είναι ηθικά επιλήψιµη και ως εκ τούτου ακατάλληλη να το µεγαλώσει. Η Σίρλεϊ σκοτώνει το παιδί της κινούµενη ούτε από εκδίκηση ούτε από ανέχεια αλλά από απέραντη αγάπη, θέλοντας µέσα στην απελπισία της να το προστατέψει από µια συναισθηµατική περιπέτεια. Το έργο είναι, ως θέµα, εκ των πραγµάτων δύσχρηστο και νοµίζω πως οι δύο γυναίκες συγγραφείς προχώρησαν στη συγγραφή του έχοντας ως τεκµήριο την αθώωση της παιδοκτόνου από τα συνήθως αυστηρά βρετανικά δικαστήρια. Πράγµατι, πρέπει να είναι κανείς Ευριπίδης, Σενέκας, Ανούιγ έστω, για να µπορέσει να δικαιώσει καλλιτεχνικά και να στηρίξει λογικά και συναισθηµατικά µια τεκνοκτονία" γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος.
 
 
Ωστόσο η ερμηνεία της Μαρίνας Ασλάνογλου μας αποζημίωσε με το παραπάνω. Σκληρή με τον αδίστακτο εραστή της, τρυφερή με το μικρό της γιό, συγκινητική μάνα έκανε να βουρκώσουν ακόμα και κάτι νεαροί, που τους είδα με κόκκινα μάτια στο τέλος της παράστασης. Παρουσίασε με απίστευτη θεατρικότητα τις ψυχικές μεταπτώσεις της ηρωϊδας, "έβγαλε" την ένταση του θυμού με τις κινήσεις και το βλέμμα, απέδωσε με ανεπιτήδευτη τρυφερότητα την αγάπη της μάνας για το παιδί που ήθελαν να της στερήσουν και μέσα από τη λιτή σκηνοθεσία ανέδειξε το υποκριτικό της ταλέντο.
 
Υ.Γ.Απ' ότι πληροφορήθηκα, οι παραστάσεις πήραν παράταση. Σπεύσατε!!!

Παρασκευή 7 Ιουνίου 2013

Η Ακρόπολη...βορά κι αυτή των ξένων;

Τα χρόνια της Επανάστασης , όταν οι Έλληνες πιάσαν το τουφέκι για να φτιάξουνε πατρίδα,το 1821-22,κλεισμένους στην Ακρόπολη τους Τούρκους πολιορκούσαν οι οι εξεγερμένοι με αρχηγό το Δυσσέα Ανδρούτσο.
Ξεμείναν από μολύβι οι έγκλειστοι κι αρχίσανε να καταστρέφουν τους κίονες για να πάρουν από μέσα το μολύβι,που υπήρχε σε ικανές ποσότητες στα σφραγίσματα, στο κέντρο των σφονδύλων των κιονόκρανων. Όταν το είδαν οι Έλληνες, εκείνοι οι αγράμματοι κατσαπλιάδες,όταν είδαν τις κολώνες να ξηλώνονται και να γκρεμίζονται στη γης, έστειλαν οι ίδιοι τα βόλια που προορίζονταν για τα τουρκικά όπλα που θα έβαλλαν εναντίον τους.
"Να τα βόλια, μην αγγίξετε τις κολώνες"τους μήνυσαν.
Ένας άλλος , αγράμματος κι αυτός, ο Μακρυγιάννης, αυτός που στα 35 του έμαθε μόνος του να γράφει Ελληνικά, μας λέει στ΄ Απομνημονεύματα του ότι πέτυχε κάτι οπλαρχηγούς , κατά το τέλος της Επανάστασης, που γύρευαν να πουλήσουν σε Ευρωπαίους , δύο αρχαία αγάλματα.Τους σταμάτησε λέγοντας τους:"Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε,να μην το καταδεχτείτε να βγουν απ΄την πατρίδα μας. Γι αυτά πολεμήσαμε."
 


Διάβασα προχτές ότι νοικιάζεται η Ακρόπολη έναντι ευτελούς ποσού για εμπορικές χρήσεις, υποθέτω διαφημιστικές ή άλλες.Ένας βουλευτής ξεστόμισε πριν λίγο καιρό να δοθεί η Ακρόπολη σε ξένους για εκμετάλλευση, χρήμα με ουρά θα βγάλουμε να πλερώσουμε τα Χρέη μας.
Συμπλήρωσε την κουστωδία των σαράφηδων ένας επιχειρηματίας που μας δήλωσε ορθά κοφτά ότι αυτόν δεν τον νοιάζει-λες και τον ρώτησε κανείς- αν την Ακρόπολη θα την διαφεντεύουν ξένοι Γιαπωνέζοι ή άλλοι.
Σιωπή παγερή ακολούθησε στην χώρα.Κανείς δεν όρθωσε ανάστημα να αρθρώσει  αντίπαλο δέος τον Λόγο,αυτόν τον Λόγο που έρχεται μέσα απ΄τις χαραμάδες του Χρόνου από τα χρόνια εκείνα που άλλοι άνθρωποι που κατοικούσαν αυτά τα χώματα έχτισαν την "καλύβα" της θεάς, της πολεμίστριας Παρθένας της Σοφίας.
Οι άνθρωποι του πνεύματος της χώρας σιωπηλοί μετρούν, ασπόνδυλοι σωστοί, ευρώ επιχορηγήσεων, και ασχολούνται με την σύσταση πνευματικών συνδέσμων που θα σώσουν την Ελλάδα ή αλληλομαχαιρώνονται στα Παζάρια της Διανόησης αυτής που τ΄αχαμνά της σέρνονται στη γης.
Μήτε οι άλλοι ακούγονται, εκείνοι που ανεμίζουν γαλανόλευκες και ουρλιάζουν ΕΛΛΑΔΑ,εκείνοι που θεωρούν ότι   αγάπη για την πατρίδα σημαίνει μίσος για το Άλλο και σύμπλεγμα κατωτερότητας απέναντι στο Διαφορετικό.
Ξέρω γιατί δεν μιλούν.Μετρούν τις αρχαίες πέτρες, τους ναούς, τ΄αγάλματα που χαμογελούν αδιόρατα ,για ιδιοκτησία τους σαν το αμπέλι του παππού τους ή το βουνό που καταπάτησαν.
"Δικά μας είναι, λένε, ό,τι θέμε τα κάνουμε".Τα πουλάμε, τα νοικιάζουμε ,τα καίμε,τα ξεπουλάμε".
Αυτό πιστεύουν οι αμόρφωτοι,οι αχαμνοί, οι αργυραμοιβοί, οι ανίκανοι να νιώσουν μέθεξη , να αισθανθούν τη συνέχεια, όλα πουλιούνται κι όλα αγοράζονται.
Με θράσος και αβελτηρία αντίστροφη του μεγέθους τους οι Δυνάστες της Ζωής , αυτοί που δεν ένιωσαν τίποτα,αυτοί που δεν συγκινήθηκαν ποτέ παρατηρώντας το αβέβαιο βήμα ενός Κούρου προς τα μπρος,που δεν αντιλήφθηκαν την αγωνία και την εγρήγορση του Δισκοβόλου πριν το πέταγμα, αγνοούν ότι ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ οι ιερές πέτρες, δεν είναι δικές μας , παγκόσμια κληρονομιά του Ανθρώπινου Πνεύματος και της Δύναμης της ψυχής του Ανθρώπου είναι οι πέτρες αυτές κι εμείς, που η τύχη μας έφερε να ζούμε στα ίδια χώματα, οφείλουμε να είμαστε θεματοφύλακες και διαχειριστές -προστάτες τους για να τα παραδώσουμε στις επόμενες ανθρώπινες γενιές.
Αν δεν μπορούμε να το πράξουμε οφείλουμε να τα παραδώσουμε τ΄Αρχαία Μνημεία στην παγκόσμια κοινότητα στην UNESCO,να διαφυλάξει , ως πρέπει την πανανθρώπινη κληρονομιά, κληρονομιά που άφησαν αυτοί που περπάτησαν και δημιούργησαν σ΄αυτό τον τόπο που τον λούζει το Φως, πριν χιλιάδες χρόνια.

Επάνω στο Βράχο, τις νύχτες, ψίθυροι ανησυχίας σαρώνουν τις μοναχικές πέτρες.
Η Θεά μάζεψε τον Πέπλο που τα κορίτσια της Αθήνας της πρόσφεραν μετά την Πομπή των Παναθηναίων και αποχωρεί.Κενό θ΄αφήσει τον Σηκό από την παρουσία της.Τρέμει μήπως δίπλα στον Πέπλο της στηθούν προς φωτογράφηση μοντέλα διασήμων μόδιστρων που θα τονίσουν την άσημη απλότητα του δικού της ρούχου.
Ανήσυχοι οι Ιππείς απ΄την Ζωφόρο ετοιμάζονται κι αυτοί.Φοβούνται μην εκτεθούν για την διαφήμιση της επόμενης Ιπποδρομίας του Εθνικού μας Τζόγου.

"Όταν ερειπωθούν οι Ναοί των Αθανάτων, οι άστεγοι θεοί επιστρέφουν εκεί όπου άρχισαν όλα, χύνονται ξανά έξω στο τοπίο μας απειλούν με πανικούς φόβους και θέλγητρα παντού", έγραφε ο Σεφέρης.
ΠΑΝΤΑ ΠΛΗΡΗ ΘΕΩΝ έγραψε ο Θαλής από τη Μίλητο, όχι πάντα πλήρη δανειστών.

Στο Βρετανικό Μουσείο τα τελευταία βράδια,όταν αδειάζει η αίθουσα των εκθεμάτων απ΄το πολύβουο πλήθος των επισκεπτών, η μοναχική Κόρη του Ερεχθείου κατεβαίνει απ το βάθρο της, πλησιάζει το Διόνυσο που ηδυπαθώς ξαπλώνει κοντά της, σε άλλο βάθρο, και χέρι- χέρι οι δυό τους πλησιάζουν τα παράθυρα του Μουσείου.
Κοιτούν, μέσα απ΄τη βροχή που πέφτει, προς την πατρίδα που άφησαν ξενιτεμένοι πίσω όταν το Ελγίνειο χέρι τους πήρε, βίαια, μακριά.
Αναστενάζουν νοσταλγικά και δάκρυα μαρμάρινα κυλούν στις παρειές τους.
Δεν υπάρχει πιά Νόστιμον Ήμαρ γι αυτούς στο σπίτι της Θεάς.
Κινδυνεύουν να χρησιμοποιηθούν επιπροσθέτως αν επιστρέψουν η μεν για διαφήμιση κομπιναιζόν η άλλων ντεγκλιζέ εσωρούχων ο δε για προώθηση εμπορική ηδυπότων λαικής κατανάλωσης.

Στον άλλο κόσμο , η Μελίνα ανάβει άλλο ένα τσιγάρο και βλαστημά: "Εκει είναι Αττική, φαιό νταμάρι που ασκούνται , βρίζοντας ,ξένοι τοκογλύφοι..."
 

Τρίτη 4 Ιουνίου 2013

Η ερευνητική εργασία του Β1 για τον έρωτα

Το project του Β1 με θέμα:

" Ο έρωτας ως έμπνευση στην τέχνη και την καθημερινότητα των εφήβων" έχει ολοκληρωθεί.



 Αποτελείται από έξι μέρη, που συνιστούν και τα υποθέματα, με τα οποία ασχολήθηκαν οι ομάδες των μαθητών. Ο έρωτας διερευνήθηκε μέσα από τα παραμύθια, τα κινούμενα σχέδια, τη ζωγραφική και τη γλυπτική, τις κινηματογραφικές ταινίες, το θέατρο, τη μυθολογία και τα τραγούδια. Το τελικό αποτέλεσμα  μπορείτε να δείτε παρακάτω
 
 

Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Αγνώστου αρχαίων συνέχεια...

 
 
 
Πολλή κουβέντα έγινε φέτος για το άγνωστο των αρχαίων στις πανελλαδικές.  Καθώς προχωρά η βαθμολόγηση, θα προκύπτουν και καινούρια στοιχεία, που σίγουρα δε θα αφορούν μόνο στις ακόλουθες παρατηρήσεις. Ωστόσο σας παραθέτω το κείμενο του συναδέλφου Χρίστου Ακρίδα για το ὅτι, ὅ τι” και θα  συμφωνήσω μαζί του ότι έπρεπε να διευκρινιστεί στους μαθητές.
 
 
 
Κάποιες επισημάνσεις για το “ὅτι, ὅ τι” του αδίδακτου θέματος των Αρχαίων Ελληνικών των Πανελλαδικών εξετάσεων 2013

Είναι γνωστό σε όλους όσοι ασχολούνται με τα Αρχαία Ελληνικά ότι υπάρχουν δύο (2) ὅτι-ὅ τι ως εισαγωγικά δευτερευουσών προτάσεων:1.ο ειδικός ή αιτιολογικός ὅτι, ο οποίος εισάγει ή δευτερεύουσες ειδικές (=ότι, πως) ή δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις (=διότι, επειδή, καθότι κλπ.),2.το αναφορικό ὅ τι ή ὅ,τι [με απομακρυσμένο το τι από το ὅ (ὅ τι) ή με κόμμα (,) μετά το ὅ (ὅ,τι), το ουδέτερο, δηλαδή, της αναφορικής αντωνυμίας ὅστις, ἥτις, ὅ τι (ή ὅ,τι), το οποίο εισάγει δευτερεύουσες αναφορικές ή δευτερεύουσες πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις.
 
Είναι, επιπλέον, γνωστό, ή τουλάχιστον πρέπει να είναι για όσους ασχολούνται με τα αρχαία κείμενα, ότι στις στερεότυπες εκδόσεις της Οξφόρδης κυρίως (αλλά και σε άλλες, όπως λ.χ. Λιψίας, Πάπυρου κ.ά.), από τις οποίες ανθολογούνται και δίνονται στους μαθητές για εξέταση τα αδίδακτα κείμενα των Αρχαίων Ελληνικών, διακρίνονται ο ειδικός ή αιτιολογικός σύνδεσμος ὅτι από το ουδέτερο της αναφορικής αντωνυμίας ὅ τι (ὅ,τι) πλην της εκδόσεως της Οξφόρδης που αφορά στον Θουκυδίδη (THUCYDIDIS HISTORIAE – HENRICUS STUART JONES).
 
Στη δίτομη, λοιπόν, έκδοση της Οξφόρδης για τον Θουκυδίδη το ειδικό ή αιτιολογικό ὅτι γράφεται ακριβώς ίδιο με το αναφορικό. Ο υποψήφιος, όμως, δεν είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπίζει τέτοιου είδους εκδοτικούς-φιλολογικούς προβληματισμούς, αν, δηλαδή, το ὅτι της οξφορδιανής θουκυδίδειας έκδοσης είναι το ειδικό ή αιτιολογικό ὅτι ή η αναφορική αντωνυμία ουδέτερου γένους ὅ τι ( ὅ,τι). Αντιθέτως, είναι υποχρέωση της εξεταστικής επιτροπής να δίνει ξεκάθαρα στον υποψήφιο το ειδικό ή αιτιολογικό ὅτι και το αναφορικό ὅ τι (ὅ,τι).
 
Στο αδίδακτο, λοιπόν, κείμενο Θουκυδίδου Ἱστοριών Ζ28 έκδοση Οξφόρδης (βλ. παραπάνω) που δόθηκε στους υποψηφίους (27/5/2013) υπάρχει ένα ὅτι που δεν είναι, βέβαια, ο ειδικός ή αιτιολογικός σύνδεσμος ὅτι, αλλά το ουδέτερο της αναφορικής αντωνυμίας ὅστις, ἥτις, ὅ,τι, το οποίο θα έπρεπε να δοθεί ως αναφορικό ὅ τι, δηλαδή με απομακρυσμένο το τι από το ὅ (ὅ τι), όπως το έχει η έκδοση της Λιψίας (LIPSIAE IN AEDIBUS B.G. TEUBNER MCMXXV – CAROLUS HUDE) αλλά και άλλες εκδόσεις [ή έστω με κόμμα (,) ὅ,τι].Σημειωτέον, επίσης, ότι στις εκδόσεις Οξφόρδης για Δημοσθένη, Λυσία κλπ. διακρίνεται το ειδικό ή αιτιολογικό ὅτι από το αναφορικό ὅ τι.
 
Έτσι, όμως, όπως δόθηκε (ὅτι αντί του ὅ τι), φυσικό ήταν να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους υποψηφίους, στη μετάφραση κυρίως, εφόσον βέβαια δε ζητήθηκε (ευτυχώς ή δυστυχώς!) κάποια γραμματική ή συντακτική παρατήρηση για το ὅτι.
 
Παραθέτουμε παρακάτω ενδεικτική μετάφραση του αδίδακτου κειμένου:
Γ1. Γίνεται, λοιπόν, από κάποιους μέτοικους και δούλους μια καταγγελία όχι, βέβαια, σχετικά με τους Ερμές (τις προτομές με κεφάλι του Ερμή), αλλά σχετικά με το ότι είχαν γίνει νωρίτερα κάποιοι ακρωτηριασμοί άλλων αγαλμάτων από νέους για διασκέδαση και υπό την επήρεια του κρασιού, και ότι συνάμα τελούνται τα (Ελευσίνια) μυστήρια στα σπίτια για χλευαστικούς σκοπούς• γι' αυτά κατηγορούσαν εκτός των άλλων και τον Αλκιβιάδη. Και επειδή έδιναν βαρύτητα σ' αυτά αυτοί που κατεξοχήν εχθρεύονταν τον Αλκιβιάδη, διότι τους στεκόταν εμπόδιο στο να μην έχουν με σιγουριά την αρχηγία της δημοκρατικής παράταξης, και επειδή θεώρησαν ότι, αν τον έδιωχναν, θα είχαν αυτοί την πρωτοκαθεδρία στην πολιτεία, μεγαλοποιούσαν τα πράγματα και διατυμπάνιζαν ότι τάχα και η διακωμώδηση των μυστηρίων και ο ακρωτηριασμός των Ερμών έγιναν με σκοπό την κατάργηση του δημοκρατικού πολιτεύματος και ότι τίποτε από αυτά δεν υπήρχε το οποίο δεν έγινε χωρίς τη συνέργεια εκείνου, επικαλούμενοι τελικά ως αποδείξεις την υπόλοιπη αντιδημοκρατική και παράνομη συμπεριφορά του σχετικά με τον τρόπο ζωής του.
 
Σημείωση: Η φράση “(ὡς) οὐδὲν εἴη αὐτῶν ὅ,τι οὐ μετ’ ἐκείνου ἐπράχθη” θα μπορούσε να θεωρηθεί και αναφορική έκφραση = (ότι) τίποτε από αυτά δεν υπάρχει το οποίο δεν έγινε με τη συνέργειά του = τίποτε από αυτά δεν έγινε χωρίς τη συνέργειά του = τα πάντα έγιναν με τη δική του συνέργεια (συνεργασία, συμμετοχή, συνενοχή).
 
Καλοπροαίρετα και με εκτίμηση,
Χρίστος Ακρίδας Φιλόλογος 1ου Γ/σίου Μελισσίων

project - o έρωτας ως έμπνευση στην τέχνη και στην καθημερινότητα των εφήβων - η μελωδική έκφρασή του