Τεχνολογικά μέσα στην εκπαίδευση

Παλαιότερες προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης (ιδιαίτερα των μεθόδων μάθησης) απέβλεπαν κυρίως στην αξιοποίηση των πειραματικών οργάνων και των εποπτικών μέσων διδασκαλίας. Σήμερα, η πρόκληση συνίσταται στην ενσωμάτωση της πληροφορικής και των Η/Υ.

               

  Τα οφέλη για το μαθητή

1. Παραστατικότερη διδασκαλία πολλών μαθημάτων > Προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών > Βελτίωση της απόδοσής τους.

2. Συγκέντρωση πληροφοριών από πολλές πηγές > Σύνθεση πιο ολοκληρωμένης εικόνας για κάθε θέμα.

3. Καλλιέργεια του ερευνητικού πνεύματος > Αυτενέργεια. Ενίσχυση της κριτικής ικανότητας (αξιολόγηση ή επιλογή των πληροφοριών), αλλά και της αφαιρετικής ικανότητας (αναγωγή σε γενικότερες αρχές με βάση συγκεκριμένες πληροφορίες).

4. Δυνατότητα επικοινωνίας με μαθητές άλλων σχολείων, είτε της χώρας είτε στο εξωτερικό > Ανταλλαγή ιδεών, εξοικείωση με διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά, ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών.

5. Απαραίτητο εφόδιο για περαιτέρω μόρφωση,  αλλά και την επαγγελματική κατάρτιση και αποκατάσταση (ηλεκτρονικός αναλφαβητισμός, μορφωτικές ανισότητες στην κοινωνία της πληροφορίας).

               

  Τα οφέλη για τον εκπαιδευτικό:

1. Διαρκής επιμόρφωση σε ζητήματα της επιστήμης του αλλά και σε παιδαγωγικές μεθόδους > Διαρκής βελτίωση του εκπαιδευτικού του έργου.

2. Παρουσίαση των θεμάτων με τρόπο πιο ενδιαφέροντα κα ελκυστικό για τους μαθητές.

               

 Τα οφέλη για το θεσμό του σχολείου:

Εκσυγχρονίζεται, ανταποκρίνεται με μεγαλύτερη επάρκεια στις απαιτήσεις των μαθητών και της κοινωνίας της πληροφορίας. Έτσι αναβαθμίζεται το κύρος του θεσμού στα μάτια των μαθητών.

               

 Ευρύτερα κοινωνικά οφέλη:

 Διαμορφώνεται σταδιακά μία κοινωνία που αξιοποιεί τη νέα τεχνολογία για:

 1. Τη συνεχή επιμόρφωσή της (δια βίου παιδεία), παράλληλα με την αξιοποίηση άλλων μορφωτικών μέσων (π.χ. βιβλίο).

 2. Τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου.

 3. Την επικοινωνία με άλλους λαούς > Ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων και ιδεών, διεύρυνση των οριζόντων.

 4. Την καλύτερη οργάνωση της εργασίας και των συναλλαγών > Βελτίωση παραγωγικότητας, μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα.

 5. Την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της κρατικής μηχανής > Αποτελεσματικότερη οργάνωση της διοίκησης, διευκόλυνση του πολίτη, «φιλικό» κράτος, εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος.

               

 Ποια προβλήματα μπορεί να προκύψουν από την κακή χρήση των Η/Υ και του Διαδικτύου στην εκπαίδευση:

 Για το μαθητή (γενικότερα για το χρήστη):

1. Ο θεαματικός χαρακτήρας του μαθήματος μπορεί να αποπροσανατολίσει το μαθητή από την ουσία.

2. Ο κίνδυνος της υπερπληροφόρησης > Συσσώρευση πληροφοριών > Αδυναμία ουσιαστικής αξιοποίησής τους.

3. Κίνδυνος παραπληροφόρησης: η αξιοπιστία των διακινούμενων πληροφοριών δεν ελέγχεται.

4. Το πρόβλημα των ακατάλληλων ή επικίνδυνων πληροφοριών > Κίνδυνος για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών > Δυσκολίες κοινωνικοποίησης, απομόνωση του παιδιού.

5. Κακή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου > Κίνδυνος υποβάθμισης άλλων δραστηριοτήτων (αθλητικών, μορφωτικών).

               

 Για τον εκπαιδευτικό:

1. Κίνδυνος απαξίωσής του, όταν αντιμετωπίζεται μόνο ως μεταδότης γνώσεων.

2. Κίνδυνος εκφυλισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας > Η ζωντάνια και η ομορφιά της επικοινωνίας δασκάλου – μαθητή είναι πιθανό να μεταλλαχθεί σε ένα είδος «τεχνικής συνεργασίας» εξαιτίας της κατάχρησης των Η/Υ.

               

 Τρόποι αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων

               

1.Προσεκτική αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Η/Υ από το σχολείο. Το σχολείο πρέπει να εκσυγχρονιστεί χωρίς να παραβλέπει την ευρύτερη παιδαγωγική του αποστολή. Η αναβάθμιση των τεχνολογικών μέσων είναι οπωσδήποτε απαραίτητη, όμως η ανανέωση του σχολείου δεν μπορεί να εξαντληθεί σ’ αυτή. Ζητούμενο είναι το σχολείο να καλλιεργεί πολύπλευρα το μαθητή και να ανταποκρίνεται στις ποικίλες πνευματικές, ηθικές, ψυχικές και αισθητικές ανάγκες του.

2. Έλεγχος από τους γονείς.

3. Ευθύνη της πολιτείας: Προτεραιότητα στην άρτια κατάρτιση των εκπαιδευτικών.

4. Ευθύνη της πολιτείας: Καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος, χωρίς, βέβαια, την περιστολή δημοκρατικών ελευθεριών.

5. Η πολιτεία, κυρίως, αναλαμβάνει την ευθύνη να διαδώσει τις νέες τεχνολογίες και να μεριμνήσει για την ενσωμάτωσή τους στην καθημερινή ζωή και τις οικονομικές

δραστηριότητες > Προϋπόθεση για την πρόοδο της χώρας μας ανάμεσα σε κοινωνίες

όπου η γνώση αποτελεί ουσιαστικό εφόδιο για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού.

               

 Ο ρόλος του εκπαιδευτικού:

 Στην πραγματικότητα, η θέση του δεν υποβαθμίζεται, ο ρόλος του όμως αλλάζει:

1. Καλείται να καλλιεργήσει την κριτική, συνθετική, αφαιρετική σκέψη των μαθητών.

2. Να προστατεύσει και να ενισχύσει το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών, καθώς η χρήση 

Η/Υ μπορεί να εξατομικεύσει υπερβολικά τη μάθηση > Αδυναμία συνεργασίας των μαθητών.

3. Να συνειδητοποιήσει και να αναλάβει ευρύτερες υποχρεώσεις που απορρέουν από το ρόλο του (συμπαράσταση, διάλογος, κ.ά.).

4. Να αποτελεί πρότυπο συμπεριφοράς > Ηθική διαμόρφωση του νέου.

5. Πρέπει, επομένως, να ανταποκριθεί στον ευρύτερο παιδαγωγικό του ρόλο, που υπερβαίνει κατά πολύ την απλή παροχή και εξέταση γνώσεων. 

http://mnimiexams.blogspot.com/2013/02/blog-post_4905.html

ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

Τα θετικά στοιχεία

Η αξιολόγηση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τον εκπαιδευτικό, ώστε να μπορεί να αποτιμήσει την πορεία του εκπαιδευτικού έργου, αλλά και για τον μαθητή.

Ειδικότερα:

- Παρέχει στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να διαπιστώνει το γνωστικό επίπεδο των μαθητών.

-Του επιτρέπει να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα της διδακτικής του μεθόδου, προκειμένου να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

- Η αξιολόγηση εξοικειώνει τους μαθητές με την έννοια της αξιοκρατίας και της αναγνώρισης της προσπάθειας.

- Μέσω της αξιολόγησης οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν ή και να επιβεβαιώσουν τις τυχόν ελλείψεις και αδυναμίες τους σε ορισμένα μαθήματα, και άρα να εντείνουν τη σχετική τους προσπάθεια.

Αντιστοίχως, έχουν τη δυνατότητα να διαπιστώσουν σε ποια μαθήματα έχουν ιδιαίτερα καλή απόδοση και να διερευνήσουν έτσι πιο αποτελεσματικά τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους.

- Η αξιολόγηση συνιστά κίνητρο ιδιαίτερης βαρύτητας -κάποτε, μάλιστα, το μόνο κίνητρο- για τη συστηματική ενασχόληση με τα σχολικά μαθήματα.

- Η αξιολόγηση ενισχύει, επιπλέον, την αίσθηση υπευθυνότητας των μαθητών.

Τα αρνητικά στοιχεία

Παρά το γεγονός ότι η αξιολόγηση συνιστά αναγκαίο εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία, διατυπώνονται συχνά αμφισβητήσεις ως προς την πραγματική αξία της και φυσικά ως προς τα πιθανά οφέλη της. Ειδικότερα:

- Η αξιολόγηση τείνει να αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις ειδικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της οικογένειας των μαθητών.

- Η αξιολόγηση λειτουργεί -ιδίως στα χέρια αναποτελεσματικών εκπαιδευτικών- ως μέσο πίεσης, αν όχι τιμωρίας, απέναντι σ’ εκείνους τους μαθητές που αντιδρούν στην αδυναμία του ίδιου του εκπαιδευτικού να προσφέρει μια ποιοτική εκπαιδευτική εμπειρία.

- Η αξιολόγηση προσδίδει στην εκπαιδευτική διαδικασία μιαν εντελώς ανεπιθύμητη αίσθηση καταναγκασμού, που υπονομεύει δραστικά την ειλικρινή διάθεση των μαθητών για την απόκτηση γνώσεων.

- Η αντικειμενικότητα της αξιολόγησης αμφισβητείται συνεχώς, διότι είναι πάντοτε υπαρκτή η εντύπωση πως ο κάθε καθηγητής βαθμολογεί -αυθαίρετα- ανάλογα με τις προσωπικές του εκπαιδευτικές πεποιθήσεις, αλλά και τις τυχόν συμπάθειες ή αντιπάθειες που έχει. χωρίς να συνεκτιμηθούν ποικίλες πτυχές της προσωπικότητας και των δυνατοτήτων του μαθητή, που θα μπορούσαν να προκύψουν από μια περιγραφική αξιολόγηση.

- Η αξιολόγηση, και η συνεπαγόμενη διάκριση των μαθητών σε καλούς και κακούς, επενεργεί αρνητικά στην εφηβική ψυχοσύνθεσή τους

- Η αξιολόγηση καθιστά συχνά τη βαθμολογική απόδοση των μαθητών κύριο ζητούμενο για τους ίδιους τους μαθητές και την οικογένειά τους, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την ουσιαστική αποστολή του σχολείου, που είναι η μετάδοση γνώσεων.

- Η υπερτίμηση της σημασίας των βαθμών σημαίνει τη συνακόλουθη τοποθέτηση των εξετάσεων σε κεντρικό πλάνο για τους μαθητές, καθιστώντας τελικά την εκπαιδευτική διαδικασία σε μια συνεχή δοκιμασία εξετάσεων, όπου η κατάκτηση του βαθμού αποτελεί το κύριο και βασικό μέλημα των μαθητών.

- Με την αξιολόγηση διαταράσσεται η παιδαγωγική σχέση ανάμεσα στον μαθητή και στον καθηγητή απ’ τη στιγμή που ο τελευταίος αναλαμβάνει τον ρόλο του βαθμολογητή

Τρόποι βελτίωσης της διαδικασίας αξιολόγησης

Η αξιολόγηση αποτελεί αναγκαίο στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, Για να γίνει αποδεκτή με πιο θετικό τρόπο, θα πρέπει να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο που αυτή πραγματοποιείται.

Ειδικότερα:

- Ένα πρώτο βήμα οφείλει να είναι η σχετική εκπαίδευση του συνόλου των καθηγητών στη διαδικασία βαθμολόγησης γραπτών και αξιολόγησης της επίδοσης των μαθητών.

-  Με δεδομένο το γεγονός ότι η βαθμολογική αξιολόγηση δεν μπορεί να αποτιμήσει επαρκώς τις δυνατότητες και την προσωπικότητα του μαθητή, θα πρέπει να υπάρξει μια συμπληρωματική διαδικασία περιγραφικής αξιολόγησης Συνάμα, θα πρέπει στο πλαίσιο της αξιολόγησης να λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της δραστηριότητας του μαθητή, ώστε να τονίζονται με θετικό τρόπο εκείνες οι δεξιότητες και ικανότητές του που δεν καλύπτονται από κάποιο συγκεκριμένο μάθημα.

- Οι καθηγητές θα πρέπει να προχωρούν σε λεπτομερή παρουσίαση των κριτηρίων και των τρόπων μέσω των οποίων πραγματοποιείται η αξιολόγηση, ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν έγκαιρα και με σαφήνεια σε τι και ως προς τι αξιολογούνται.

- Οι καθηγητές οφείλουν να πραγματοποιούν την αξιολόγηση με τη μεγαλύτερη δυνατή αντικειμενικότητα, χωρίς να μεροληπτούν ή να δείχνουν περισσότερη επιείκεια σε ορισμένους μαθητές.

 Αποδελτιωμένες σημειώσεις από τον ιστότοπο : https://latistor.blogspot.com/2015/07/blog-post_24.html

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (νέο)

ΔΕΣΜΟΙ, ΔΕΣΜΑ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΣ...

1.Μη χαλάς την καρδιά σου , καρδιά μου...

Αυτή η Τετάρτη -η Μαύρη Τετάρτη- Τετάρτη ήταν και πέρασε. Μια βλαμμένη Τετάρτη. Μίζερη, ανέραστη κι εκδικητική. Μια Τετάρτη που σε άγχωσε, που σε τρέλανε, που η καρδιά έφθασε στο στόμα και οι σφυγμοί σου χτύπησαν διακόσια. Μια συμπλεγματική Τετάρτη που έγινε σταρ, στα καλά καθούμενα, μόνο και μόνο γιατί κρατούσε στο τσεπάκι της τη ζωή σου. Το μέλλον σου. Τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ σου. Τις βάσεις και τις βαθμολογίες σου. Τα όνειρα σου. Που σε πείσανε ότι είναι δικά σου. Και σε δέσανε. Και σε δεσμεύσανε. Μη μένεις δέσμιος της δέσμης σου, καρδιά μου ... .

2.Δεν φταις εσύ. Δεν φταις εσύ που το εκπαιδευτικό σύστημα αλλάζει Τρίτη-Πέμπτη-Σάββατο, κάθε καινούριος υπουργός, μόλις μπει στο ρετιρέ τις Παιδείας, τον πιάνει μανία να αλλάξει τη διακόσμηση. Πάρτε από 'κεί τον καναπέ, φέρτε πίσω την εταζέρα, ξεκρεμάστε τον πίνακα, αλλάξτε το πορτατίφ, τις λάμπες, τα λαμπατέρ, αλλάξτε τους τα φώτα γενικώς.

3.Δεν φταις εσύ που η μάνα σου κι ο πατέρας σου επενδύσανε τη μάνα τους και τον πατέρα τους πάνω σου. Που εδώ ο κόσμος καίγεται κι εκείνοι φαντασιώνονται μια μπρονζέ κορνίζα με το δίπλωμά σου πάνω από την κασέλα.

4.Πώς το πάθανε αυτό; Πότε το πάθανε αυτό και δεν το πήρανε χαμπάρι; Μια χαρά γενιά του Πολυτεχνείου υπήρξαν οι άνθρωποι. Με τα πανό τους, με τα πλακάτ τους, με τον Μαρκούζε τους, με τον Ρομέρ και τον Γκοντάρ τους, με τις προγαμιαίες τους. Είδες καρδιά μου, τι παθαίνει ο άνθρωπος μόλις πατάει τα σαράντα; Παθαίνει μια εξέλιξη. Μεταλλάσσεται ως Πόκεμον. Ό,τι κορόιδευε, τώρα το λούζεται. Ό,τι πολέμησε, τώρα το ασπάζεται. Δηλώνει αστός, φέρεται σαν μικροαστός και ψηφίζει Αριστερά. Άβυσσος η ψυχή του τεχνοκράτη. Μόλις μπει το Home Cinema από την πόρτα, βγαίνει ο Μαρξ από το παράθυρο.

5.Κι έτσι, για τα προσχήματα, έτσι για ένα άλλοθι στο προχόλ της μέσης ηλικίας κάποιες μνήμες ανασύρονται ενίοτε. Κάποιες σπάνιες συναντήσεις με τους «παλιούς». Τους «συναγωνιστές» μην πω καμιά βαριά κουβέντα σαββατιάτικα: « Τι ωραία που ήταν όλα τότε, θυμάσαι βρε; Μας κυνηγούσαν οι μπάτσοι στη Στουρνάρη, τρέχαμε στις διαδηλώσεις... Τι νόστιμα, τι γραφικά σαν ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη ένα πράγμα. Θυμάσε βρε; Αλήθεια το 'χεις κρατήσει ακόμα εκείνο το χακί αμπέχωνο; Αλήθεια, το 'χεις ακόμα εκείνο το κατακόκκινο όραμα; Μπράβο βρε...». Κατάλαβες καρδιά μου;

6.Αυτός ήταν ο μπαμπάς σου κάποτε. Αυτή ήταν η μαμά σου. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι ολόφωτα, σαν αστραπές στο σκότος και στο έρεβος Μακριά μαλλιά, βλέμμα - αγκαλιά, σώμα χωρίς κυτταρίτιδα. Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που τώρα, με ρόμπα και τσόκαρο, σβήνουν το ένα τσιγάρο πίσω απ' το άλλο. Και Τετάρτη πρωί, ακριβώς στις δέκα, κάθονται κολλημένοι στην οθόνη, να δουν αν μπήκες εσύ στο Πανεπιστήμιο.

7.Πώς να μπεις στο Πανεπιστήμιο, καρδιά μου; Πώς; Ποιος σώφρων άνθρωπος μπορεί να πιάσει βαθμολογία 19,7; Να σου το δώσω και ολογράφως να το εντυπωθείς: Δεκαεννέα κόμμα επτά. Που σημαίνει ότι με 19,6 είσαι για φτύσιμο. Νούλα. Αποτυχημένος. Με 19,6 θα πουλάς εμφιαλωμένα νερά στα φανάρια. Έτσι και αλλιώς, ως επιστήμων, δεν θα δεις προκοπή, καρδιά μου.

8.Δικηγόρο έχω. Παθολόγο έχω. Καρδιολόγο έχω. Ενδοκρινολόγο, οδοντίατρο, γυναικολόγο, χειρουργό, ορθοπεδικό έχω. (Ψυχίατρο δεν έχω, αλλά που θα πάει...) Τους έχω όλους αυτούς σε όλες τις συσκευασίες. Και σε καθηγητή και σε υφηγητή και σε κάτι πιο λάιτ, άμα μου 'ρχεται βαρύ στο στομάχι όλο αυτό το κρεμασμένο χαρτομάνι στο γραφείο του, όλη αυτή η διπλωματία, το ξένο Πανεπιστήμιο, το ντοκτορά και η διάκριση.

9.Υδραυλικό δεν έχω, καρδιά μου. Στον ηλεκτρολόγο κάνω τάματα να 'ρθει να δει το ρελέ ασφαλείας που τα 'χει φτύσει. Καυστηρατζή δεν βρίσκω. Αυτοί λείπουν από τη ζωή μου. Αυτοί που έρχονται, αν έρθουν, κάθονται ένα τέταρτο, παίρνουν μια εικοσάρα και δεν σου δίνουν και απόδειξη. Και κάθε μισό λεπτό, βαράει το κινητό τους. Ουρές περιμένουν. Ουρές ατέλειωτες μέσα στην κατάνυξη. Τεχνικός μπήκε στο σπίτι μου ή ο Τίμιος Σταυρός;

10.Όχι, καρδία μου, δεν σου λέω «γίνε υδραυλικός», επειδή δεν βρίσκω εγώ υδραυλικό. Δεν είναι τόσο ιδιοτελή τα κίνητρά μου. Σου λέω, απλώς, γράψ' την αυτή τη Μαύρη Τετάρτη. Γράψ' την κανονικά. Μπορεί να μη με πιστεύεις τώρα, αλλά κάποτε θα τη θυμάσαι και θα ρίχνεις το γέλιο της αρκούδας. Μπορεί να μην το ξέρεις τώρα, τώρα που τα μάτια σου ναι υγρά ακόμα, αλλά η ζωή πάντα βρίσκει τρόπους να σου κλείνει το μάτι. Δεν είναι η Κηφισίας ο μόνος δρόμος για να φθάσεις Σύνταγμα. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι. Υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι. Κι αν δεν είσαι ακόμα σίγουρος ότι καλά και σώνει θέλεις να φθάσεις Σύνταγμα, ότι καλά και σώνει αυτός είναι ο προορισμός σου, δεν πειράζει. Δεν έγινε και τίποτα. Η διαδρομή μετράει, καρδιά μου...

11.Και όταν δεις το μέρος που θέλεις, μόνος σου θα το καταλάβεις. Θα παρκάρεις και θα βγεις. Θα κοιτάξεις γύρο σου. Θα έχεις φθάσει. Επιτέλους, ύστερα από χρόνια στα θρανία, ύστερα από δέσμες και δεσμά, βάσεις και Βασούλες, ύστερα από απύθμενες ηλιθιότητες, εσύ θα έχεις φθάσει. Εκεί που θέλεις. Εκεί που Εσύ θέλεις. Τελικά. Αρχικά.

Καλή αρχή, καρδιά μου. Καλή ζωή.

Έλενα Ακρίτα

Εφημερίδα  «ΤΑ ΝΕΑ» 23-9-2000

ΘΕΜΑ 1

Να αποδώσετε περιληπτικά σε μια παράγραφο 5-6 σειρών τις  τρεις πρώτες παραγράφους του κειμένου.(15μ)

ΘΕΜΑ 2

1α. Σε ποιον απευθύνεται το κείμενο και ποια η πρόθεση της συντάκτριάς του; Η γλώσσα και το ύφος που χρησιμοποιεί εξυπηρετούν το σκοπό της; (10μ)

1β. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες φράσεις με άλλες που θα ταίριαζαν σε ένα πιο «επίσημο» ύφος κειμένου. (5μ)

2. Ποιο πρόβλημα θίγει η συγγραφέας  στις παραγράφους 8-9. Να το σχολιάσετε σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων. (10μ)

3. Θεωρείτε πως είναι εύστοχος ο τίτλος του κειμένου και ανταποκρίνεται στο περιεχόμενό του; Ποιος ο ρόλος των αποσιωπητικών; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας και να δώσετε ένα δικό σας τίτλο στο κείμενο. (15μ)

ΘΕΜΑ 4

Σε μια ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σας για τις Πανελλαδικές καλείστε να εκφωνήσετε μια ομιλία (350-400 λέξεις), στην οποία θα επισημάνετε τους λόγους που ενδεχομένως να οδηγήσουν τους νέους στην αποτυχία στις εξετάσεις και στη στάση που πρέπει να κρατήσουν απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αξιοποιώντας και ιδέες από το κείμενο αναφοράς. (30μ)

ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (συναφή λογοτεχνικά κείμενα 2)

Kate Tempest, ποιητ. συλλ. «Hold your own»,2014

ΣΧΟΛΕΙΟ

Καταφθάνουμε στο σχολείο, ευτυχισμένα παιδιά˙

ευγενικά και ξύπνια και μ’ ενδιαφέρον για τα πράγματα.

Δεν ξέρουμε ακόμη τους τρόμους του κτηρίου.

Το μίσος που θα διδάξει. Την πλήξη που θα φέρει.

Σύντομα θα μάθουμε να εξαφανιζόμαστε στο πλήθος.

Θα μάθουμε ότι το απλά να περνάμε είναι αρκετό.

Θα μάθουμε να νιώθουμε το συναίσθημα της αδικίας,

και να κλείνουμε τα στόματά μας σε περίπτωση που μας πλησιάσει.

Θα μάθουμε να μην σκεφτόμαστε ποτέ αλλά τυφλά ν’ αντιγράφουμε.

Να συμμαχούμε με τους κακούς και να τους κρατούμε κοντά μας.

Θα μάθουμε να μην είμαστε ταλαντούχοι κι έξυπνοι,

και τα πιο σημαντικά μαθήματα

για μια επιτυχημένη καριέρα:

Πώς να ακολουθείς διαταγές όταν είσαι στα όρια

της ναυτίας και νιώθεις πλήξη κι

ανασφάλεια και σε ναρκώνει ο φόβος.

Με βάση τα επίθετα που χρησιμοποιεί η ποιήτρια, ποια τα χαρακτηριστικά των παιδιών, όταν φτάσουν στο σχολείο και πώς αυτά μεταλλάσσονται, όταν ολοκληρωθεί η εκπαιδευτική διαδικασία; Ταυτίζεστε ή διαφωνείτε με την άποψή της αναφορικά με τους στόχους και τα αποτελέσματα του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ- Θέλω γράμματα

Σαν ο Δαμιανός τελείωσε τη τρίτη του ελληνικού*, ο γερο-Φραντζής είπε πως αρκετά γράμματα είχε μάθει και ήτανε καιρός να πιάσει δουλειά. Ο μικρός θα ήτανε δεκατριώ ή δεκατεσσάρω χρονώ. Μόλις άρχιζε να αποκτά μια συνείδηση κάπως καθαρή του κόσμου και τον κατείχε κιόλας το πάθος της γνώσης. Ρουφούσε αχόρταστα ό,τι έντυπο του έπεφτε στα χέρια, λαϊκά αναγνώσματα, εφημερίδες, εκκλησιαστικά βιβλία. Το ασχημάτιστο και ερεθισμένο πνεύμα του δεν μπορούσε να σταματήσει πουθενά, γλιστρούσε απάνω απ' όλα αυτά τα απλοϊκά διαβάσματα προς όλες τις μεριές, προμάντευε θολά και λαχταρούσε κάποιες ανώτερες περιοχές της μάθησης. Δεν ήξερε βέβαια τι νόημα είχαν αυτά τα άγνωστα πράματα που τον σαγήνευαν τόσο. Ακολουθούσε αυθόρμητα την ορμή της ψυχής του, που τον έσερνε προς τα εκεί, και ονειρευότανε να γίνει μια μέρα ένας μεγάλος δάσκαλος που να κατέχει καλά, με τα δυο του χέρια, όλην τη σοφία των ανθρώπων, όλα τα βιβλία, όλα τα «γράμματα», και να μοιράζει γενναιόδωρα αυτούς τους θησαυρούς στους τριγυρινούς του. Η ικανότητά του να μαθαίνει ήτανε καταπληκτική κι η υπεροχή του αναγνωρισμένη σ' όλο το σχολειό από δασκάλους και μαθητές.

Μόλις πληροφορήθηκε τις προθέσεις του πατέρα του, ο μικρός έμπηξε τα κλάματα και τις φωνές. Δεν ήθελε, δεν μπορούσε να αρνηθεί τα βιβλία του και τα όνειρά του. Ζήτησε βοήθεια τριγύρω του, μα ούτε η μάνα του ούτε οι αδελφές του ήταν ικανές να καταλάβουν τον καημό του. Τον ψευτοπαρηγόρησαν λιγάκι κι ύστερα τον κορόιδεψαν και του γύρισαν τις πλάτες. Ο μικρός μαζεύτηκε σε μια γωνιά, χτυπούσε το στήθος του με τις γροθίτσες του και ούρλιαζε μες στους λυγμούς του:

— Θέλω γράμματα! Θέλω γράμματα!

Ο Παπασίδερος* τόλμησε κάποτε να ανακατωθεί.

— Το παιδί αγαπά τα γράμματα, είπε. Πρέπει να σπουδάσει αφού είναι θέλημα Θεού.

— Το γένος δεν έχει ανάγκη από πολλά γράμματα, αποκρίθηκε απότομα και ξερά ο γερο-Φραντζής, το γένος έχει ανάγκη από παράδες. Με τους παράδες θα αρματώσουμε καράβια και θα κάνουμε στρατό και θα ξαναπάρουμε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά, να γίνει το θέλημα του Θεού.

Κι ενώ ο παπάς κάτι προσπαθούσε να αντιλογήσει, ο γέρος, βρόντησε τη γροθιά του απάνω στο τραπέζι και ξεφώνισε:

— Σκασμός, παπά! Αφέντης είμαι στο σπιτικό μου και δεν έχω να δώσω λόγο μηδέ σ' εσένα μηδέ στο ντοβλέτι*.

Και με τη φωνάρα του ο Δαμιανός τρόμαξε τόσο πολύ που του κοπήκανε μονομιάς τα δάκρυα και τις γυναίκες τις έπιασε πανικός και βγήκανε στο δρόμο και κρυφομιλούσανε φοβισμένες με τις γειτόνισσες.

Ο Παπασίδερος μάζεψε τα ράσα του κι έφυγε αμίλητος. Ο γερο-Φραντζής ήτανε πρεσβύτερός του και το κάτω της γραφής αφέντης ήτανε, όπως έλεγε. Δικαίωμά του να κανονίζει κατά το κέφι του τις τύχες της γυναίκας του και των παιδιών του. Οι τριγυρινοί χρωστούσανε να σέβουνται τη νόμιμη εξουσία του οικογενειάρχη και να μην του δημιουργούνε ζιζάνια. Τέτοια ήτανε τότε, στις πολίτικες συνοικίες, η καθιερωμένη τάξη των πραγμάτων.

Ο μικρός στρώθηκε κάποτε στη δουλειά θέλοντας και μη. Βοηθούσε όλη μέρα τον πατέρα στο μαγαζί ή έτρεχε στα ψούνια και στα θελήματα από τη μιαν άκρη της Πόλης στην άλλη, φορτωμένος ζεμπίλια και μπόγους. Το βράδυ, σαν έκλεινε το μαγαζί, καθότανε με τις ώρες στο φως του κεριού, να μετρά τις εισπράξεις της ημέρας και να κρατά τα κατάστιχα. Γυρνούσε σπίτι του, αργά τη νύχτα, βουτηγμένος στη λάσπη, κατάκοπος, ζαλισμένος, μην ακούοντας ποτές έναν καλό λόγο από κανέναν. Μονάχα γρίνες, καβγάδες, κλαψιαρίσματα και το μουγγρητό του πατέρα, που τον κυνηγούσε παντού.

Αυτή η κατάσταση βάσταξε μερικούς μήνες. Ο Δαμιανός, παρά την κούρασή του και παρά τις φωνές, που δεν τον άφηναν ούτε μια μέρα να ηρεμήσει, δεν εννούσε να το βάλει κάτω. Στριφογύριζε συνεχώς τα μεγάλα σχέδιά του στο κεφάλι του και πάσχιζε να κλέψει καμιάν ώρα από τη δουλειά ή τον ύπνο για να την αφιερώσει στα αγαπημένα του «γράμματα». Είχε φτιάσει κρυψώνες στις πιο απόμερες γωνιές του σπιτιού, του μαγαζιού για να χώνει τις φυλλάδες του και τις ξέθαβε και τις μελετούσε σαν ήτανε μόνος. Άλλοτε πάλι κατόρθωνε να το σκάσει στις ακτές του Τοπχανά ή του Ντολμά-Μπαξέ, ξαπλωνότανε σε κανένα έρημο κήπο και διάβαζε ή ονειροπολούσε, κοιτάζοντας τα νερά του Βοσπόρου. Τον έπιανε τότες ένα βαρύ παράπονο κι έκλαιγε μοναχός του με το πρόσωπο χωμένο στα χορτάρια. Ο γερο-Φραντζής, σαν τον τσάκωνε να διαβάζει, τον έδερνε και του έσκιζε τα βιβλία, φωνάζοντάς τον τεμπέλη, χασομέρη και παράσιτο. Οι γυναίκες παρακολουθούσαν τις σκηνές από μακριά, χωρίς να μιλούν, μα, σαν ξεθύμαινε ο γέρος, μάλωναν κι αυτές το αγόρι με τη σειρά τους:

— Γιατί μωρέ πεισματάρικο, δεν κάνεις το θέλημα του αφέντη σου, να ησυχάσει κι αυτός, να ησυχάσουμε κι εμείς από τα νεύρα του και τις φωνάρες του, που πάει να μας ξεμυαλίσει; Γιατί, μωρέ μυξιάρικο, δε λυπάσαι τη μάνα σου και τις αδερφές σου;

— Θέλω γράμματα! αποκρινότανε κλαίγοντας το παιδί.

Ένα τέτοιο ξυλοκόπημα πιο γερό ίσως από τα άλλα, έκρινε την κατάσταση. Ο Δαμιανός, ένα βράδυ, το 'σκασε από το σπίτι του και κανείς δεν τον είδε τρεις ολόκληρες μέρες. Περιπλανήθηκε μες στην Πόλη, χειμώνα καιρό, σα χαμένο σκυλί, και κοιμήθηκε ο Θεός ξέρει πού. Μονάχα το τρίτο βράδυ πρόβαλε στην πύλη της Παναγιάς, κουρελιασμένος, καταλασπωμένος, δαρμένος από τον πυρετό κι από την πείνα. Η εκκλησία ήτανε σχεδόν άδεια και μισοσκότεινη. Μερικές γυναίκες του λαού και τρεις τέσσερις γέροι προσευχότανε και σταυροκοπιότανε εμπρός στο Ιερό, ενώ ο Παπασίδερος διάβαζε τον εσπερινό:

— Υπέρ της άνωθεν ειρήνης και της σωτηρίας των ψυχών ημών του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ του αγίου Οίκου τούτου και των μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ του Κυρίου δεηθώμεν.

Υπέρ της Πόλεως ταύτης, πάσης πόλεως, χώρας και των πίστει οικούντων εν αυταίς του Κυρίου δεηθώμεν...

Ο μικρός σταμάτησε στην είσοδο και δεν τολμούσε ή δεν είχε τη δύναμη να προχωρήσει. Στεκότανε και κοίταζε εκστατικά την ιεροτελεστία, χωρίς να σκέπτεται τίποτα, παραδομένος στην αργή ψαλμωδία και στη δυνατή μυρωδιά του θυμιάματος. Τα κεριά των πολυελαίων κι οι καντήλες σκορπούσανε στο Ιερό και στο κέντρο της εκκλησίας ένα δειλό, κοκκινοκίτρινο φως που έκανε να γυαλίζει το ασήμι των εικονισμάτων. Οι ίσκιοι των ανθρώπων έτρεμαν απάνω στο δάπεδο και στις κολόνες. Ένα ελαφρό, διάφανο σύννεφο αρωματισμένου καπνού τα σκέπαζε όλα και σα να τα εξαΰλωνε. Ο Παπασίδερος, μαύρος, μακρύς κι αδύνατος, ξεχώριζε απότομα, στο φόντο της σκηνής, απάνω στα θαμπά χρώματα της Ιερής Πύλης δεσπόζοντας από ψηλά τους σκυμμένους πιστούς. Κουνούσε μονάχα το κεφάλι και ολοένα προσφωνούσε τον Θεό του με βραχνή φωνή:

—Ότι αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός υπάρχεις, και σοι την δόξαν αναπέμπομεν, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων...

Το αστραφτερό μάτι του δεν άργησε να διακρίνει το Δαμιανό στην άλλην άκρη του ναού, μα δεν του έκανε κανένα νόημα. Τελείωσε την ακολουθία του ο παπάς χωρίς να βιαστεί κι ύστερα μπήκε στο Ιερό, περιμένοντας να αδειάσει ολότελα η εκκλησιά. Και σαν ξαναβγήκε, είδε το παιδί, που στεκότανε πάντα στην ίδια θέση, έρημο και θλιβερό, με γουρλωμένα τα μάτια κι ανοιχτό το στόμα, σαν αποβλακωμένο.

Ο Παπασίδερος βάδισε μονομιάς καταπάνω του. Το βλέμμα του γυάλιζε μες στο ημίφως. Ήτανε πολύ νευριασμένος κι έμοιαζε απειλητικός.

— Τι θες εδώ; ρώτησε βίαια.

— Θέλω γράμματα! αποκρίθηκε ο μικρός αυθόρμητα, μηχανικά, χωρίς να σκεφτεί τι έλεγε, με το ίδιο πάντα αφαιρεμένο και παράξενο ύφος.

— Γιατί έφυγες, μωρέ, από το σπίτι σου;

— Θέλω γράμματα! ξανά 'πε το παιδί.

— Πήγαινε να με περιμένεις στο προαύλιο! πρόσταξε ο παπάς.

Κι ενώ ο μικρός στεκότανε απολιθωμένος και τον κοίταζε κατάματα δίχως να καταλαβαίνει τα λόγια του, ο παπάς του φώναξε ακόμα πιο βίαια, σηκώνοντας κιόλας την κοκαλιάρικη χερούκλα του:

— Πήγαινε έξω αμέσως, να μη σε σπάσω στο ξύλο!

Ο μικρός, σαν να ξύπνησε από τη νάρκη του μπροστά στην απειλή του ξύλου, τινάχτηκε μονομιάς προφυλάγοντας το κεφάλι του με τα χεράκια του κι έτρεξε έξω. Ο Παπασίδερος στάθηκε μια στιγμή στη μέση της εκκλησίας, έβγαλε το καλυμμαύκι του, σφούγγισε τον ιδρώτα του προσώπου του με το ρασομάνικό του κι αναστέναξε βαθιά. Ύστερα βάδισε αργά προς την Ιερή Πύλη, σταμάτησε μπροστά στην εικόνα της Παναγιάς και σωριάστηκε χάμω γονατιστός κρατώντας το κεφάλι του μες στις παλάμες του. Έμεινε έτσι λίγες στιγμές, τρέμοντας σύγκορμος. Σαν συνήρθε κάπως, σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε την εικόνα.

— Παναγιά Μαρία, είπε, βοήθησε αυτό το έρημο πλάσμα του θεού. Προστάτεψέ το από τα χτυπήματα της μοίρας κι από τους πειρασμούς του Σατανά. Βοήθησε να γίνει άνθρωπος ενάρετος και περισπούδαστος και να δουλέψει για την πίστη του Χριστού και για τη δόξα του γένους. Σε υπηρέτησα πιστά όλην τη ζωή μου, Παναγιά μου, ας είναι αυτή η αμοιβή μου.

--Μέσα από ποιες ενέργειές του καταδεικνύεται η έντονη επιθυμία του Δαμιανού να μάθει γράμματα; Ποιους εκφραστικούς και αφηγηματικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να την αποτυπώσει;

ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ( συναφή λογοτεχνικά κείμενα 1)

Η συνεξέταση γλώσσας και λογοτεχνίας στη Γ΄Λυκείου βρίσκεται προ των πυλών και σε πανελλαδικό πια επίπεδο και ελλείψει ουσιαστικής επιμόρφωσης πρέπει να... ανασκουμπωθούμε. Παραθέτω ακολούθως δυο ποιήματα με το ερώτημα 3 που αφορά στη λογοτεχνία.

ΚΟΥΒΑΡΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Ανδρομάχης Επάνοδος

Απαρηγόρητους άφηνε τους μικρούς μαθητές της

Η κυρία Βίκυ φεύγοντας για μετεκπαίδευση

Δεν την αφήνανε να φύγει

Της κλειδώναν την αίθουσα

Της φράζαν το διάδρομο

Της κ λ ε ί ν α ν

Την έξοδο, το δρόμο, την αυλόπορτα

Κρεμόντουσαν πάνω της

Τρέχανε πίσω απ’ το αυτοκίνητό της

Λαχανιασμένα

Και ’κείνη

Χωρίς κουράγιο να μαρσάρει...

Τά ’βλεπε μέσα απ’ τον ραγισ-

                                                         μένο καθρέπτη

Θαλερόν δάκρυ χέουσα*

(Πολιορκητικός κλοιός αγάπης αξόδευτης

Θρίαμβο που πραγματικά δεν εγνώρισαν

Ποτέ νικητές Αυτοκράτορες. Παιδιών η Βασιλεία.)

--Με ποιες λέξεις και εκφραστικούς τρόπους αποτυπώνεται η ιδιαίτερη σχέση που έχει η κ. Βίκυ με τους μαθητές της;Αναπτύσσονται στη σύγχρονη εκπαίδευση τέτοιες σχέσεις μεταξύ δασκάλων και μαθητών;

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Στο φίλο που πάει για δάσκαλος

Μονάχος σου, σε αψηλό χωριό απομονωμένος,

δίχως μάνα να σου καρικώνει τις κάλτσες, δίχως φίλους

για βόλτα,

τότε θα νιώσεις πως ό,τι πήρες – πήρες˙ τώρα πρέπει να

δώσεις˙

κι αν έχεις πολλά, πολλά θα δώσεις˙ αν λίγα,

σκέψου τις ώρες που σπατάλησες εδώ κι εκεί.

[…]

Εξόν απ’ τη διδασκαλία στο σχολείο,

κοίτα να κάνεις και καμιά μικρή βιβλιοθήκη,

νά ’ρχονται οι νέοι του χωριού και να διαβάζουν.

Στην ενδοχώρα να εργαστείς. Έτσι προσφέρεις

πολύ περισσότερα απ’ τους νεανίσκους της Τσιμισκή.

Ωστόσο κοίτα και την ηθική σου ακεραιότητα:

Από έναν νέο δροσερό κι αγνό, κυρίως αγνό,

ιδιότητα δεν έχει η ανθρωπότης τιμιωτέραν.

Κι εν τω μεταξύ θα κρατούμε αλληλογραφία και θα μου

στέλνεις

φωτογραφίες σου ανάμεσα στα παιδιά του χωριού.

Και θά ’μαι, αλήθεια, περήφανος για έναν τέτοιο φίλο.

--Ποιες συμβουλές δίνει ο ποιητής  στο νεαρό φίλο του που ξεκινάει τη διδακτική του σταδιοδρομία στην εκπαίδευση; Ποια απ΄ όλες θα έκαναν εσάς πιο περήφανους για ένα τέτοιο φίλο; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας.

Το χαμένο γόητρο της ανώτατης εκπαίδευσης (κριτήριο ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

Από άρθρο του Γιάννη Παπαμιχαήλ  ελαφρώς διασκευασμένο

1.Η υψηλού επιπέδου μόρφωση, η καλλιέργεια, η «Παιδεία», αργότερα η τεχνοεπιστημονική εξειδίκευση, έχαιραν συνεπώς πάντα ενός διόλου ευκαταφρόνητου κοινωνικού γοήτρου. Ήδη από τον 15^ο αιώνα και την Αναγέννηση, το γόητρο αυτό σαγηνεύει ιδιαίτερα τα ανερχόμενα αστικά στρώματα της εποχής, τα οποία παράλληλα τείνουν να «παραδίδονται στην πολυτέλεια και να επιδιώκουν μια άνετη ζωή εισοδηματία» (VonMartin, Η Κοινωνιολογία της Αναγέννησης, εκδ. Νέα Σύνορα -Λιβάνης, 1979, σ. 94-95).

2.Πρόκειται προφανώς για τους νεόπλουτους αστούς της εποχής, που συχνά μιμούνται αδέξια τους ευγενείς και αριστοκράτες, επιδιώκοντας να αποκτήσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται ένα αντίστοιχο κοινωνικό κύρος, έστω στο πεδίο του lifestyle. Είναι βέβαια τα συνηθισμένα αντικείμενα χλευασμού του Μολιέρου στη Γαλλία και πολύ αργότερα, κατά τα τέλη του 19^ουαιώνα, του Βέμπλεν στην Αμερική.

[…]

3.Ωστόσο, τότε ακόμα το γόητρο των σπουδών δεν συνίστατο σε απλή προσομοίωση από ιδεολογίες και πρακτικές προς υιοθέτηση και κατανάλωση από τα κατακερματισμένα, εξατομικευμένα και πολιτικώς ανίσχυρα στρώματα των εργατών και των μικροαστών που «υποφέρουν» από κάποιο «σύμπλεγμα κοινωνικής κατωτερότητας». Με άλλα λόγια, είχε μια κοινωνική λειτουργία, όχι μόνο «σνομπίστικης» κοινωνικής διάκρισης, αλλά και διακυβεύματος των λαϊκών αγώνων για την εξασφάλιση μιας ουσιαστικής μόρφωσης. Παράλληλα ήταν ένα εθιμικό και θεσμικό πλαίσιο για την κατοχύρωση της κυριαρχίας των πραγματικών ελίτ.

4.Ο εικονικός εκδημοκρατισμός της ανώτατης παιδείας υποκύπτει στον «φετιχισμό του χαρτιού», της «πτυχιοποίησης» όλων όσοι διεκδικούν άκοπα (ή, έστω, «πληρώνοντας κάτι») ίσες ευκαιρίες κοινωνικής καταξίωσης και προκοπής. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη διαρκή υποβάθμιση της ουσίας και των γνωστικών περιεχομένων αυτού του «χαρτιού» σε απλά τυπικά προσχήματα, δεν συντελεί στην ένταξη των διαφόρων πτυχιοποιημένων αποφοίτων σε κάποια πραγματική κοινωνική ελίτ.

5.Αντιθέτως, καταλήγει σύντομα στην απώλεια ακόμα και του ελάχιστου γοήτρου που θα μπορούσαν να διατηρούν οι πανεπιστημιακές σπουδές στα περιφερειακά και λίγο ή πολύ υποβαθμισμένα ΑΕΙ. Ιδίως μάλιστα, όταν οι σπουδές αυτές πραγματοποιούνται σε γνωστικούς τομείς και τμήματα ήδη ιδεολογικά απαξιωμένα, όπως οι κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες.

6.Συνεπώς, τέτοιοι τίτλοι σπουδών μοιάζουν περισσότερο με «χάντρες και μπιχλιμπίδια σε ιθαγενείς» παρά σε στοιχεία ενός διακεκριμένου lifestyle και εφοδίου πιθανώς αξιοποιήσιμου στην αγορά εργασίας. Από εκείνους, βεβαίως, που δεν επιθυμούν ούτε να παραμείνουν μονίμως άεργοι, ούτε να ενταχτούν στο δυναμικό των ευκαιριακά απασχολήσιμων και κακοπληρωμένων υπαλλήλων του Δημοσίου ή των διάφορων ΜΚΟ.

7.Τα συνηθισμένα δημόσια πανεπιστήμια αποτελούν πλέον χώρους μεταλυκειακών σπουδών, και όχι πραγματικής επιστημονικής κατάρτισης. Ακόμα και αν το δεχτούμε αισθάνεται κάποτε κανείς ότι ματαιοπονεί όταν υπενθυμίζει, στην Ελλάδα της κρίσης, κάποιες πολιτικές και εθιμικές προϋποθέσεις της πραγματικής δημοκρατικής εκλαΐκευσης του διαθέσιμου ιστορικά και κοινωνικά «μορφωτικού κεφαλαίου», σε μεταλυκειακό, έστω, επίπεδο.

8.Ακόμα χειρότερα, σε μια κοινωνία τόσο αποσαρθρωμένη όσο η ελληνική, όταν υποστηρίζει κανείς τις πιο στοιχειώδεις βάσεις τής «πρώην» κοινής λογικής, ίσως θα πρέπει να αισθάνεται πολύ συντηρητικός, ίσως και «αντιδραστικός». Εντούτοις, ένας άλλος πολύ γνωστός «οπισθοδρομικός και αντιδραστικός» φιλόσοφος, ο Μαρξ, είχε υποστηρίξει ότι «ο δρόμος που οδηγεί στην επιστήμη δεν είναι πλατιά λεωφόρος και πιθανότητες να φτάσουν στις φωτεινές κορυφές της έχουν μόνον εκείνοι που δεν φοβούνται να σκαρφαλώσουν στα απόκρημνα μονοπάτια της» (Πρόλογος στη γαλλική έκδοση του Κεφαλαίου).

9.Ίσως τώρα πια, μετά από τόσους «εκδημοκρατισμούς» της ανώτατης παιδείας, τόση «σύνδεσή της με την αγορά» και, εθιμικά, τόση επιείκεια, τόση επιτρεπτικότητα, τόση «κατανόηση» και τόση «ανεκτικότητα στις μικροπαραβάσεις», δεν θα πρέπει να μιλάμε καν για «πλατιές λεωφόρους». Όπως και να έχει, για να κυκλοφορήσει κανείς σε αυτές, θα πρέπει να σέβεται τους κανόνες κυκλοφορίας. Είναι καλύτερα ίσως να μιλάμε για χρωματιστές νεροτσουλήθρες!

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να συντάξετε σε 100-120 λέξεις την περίληψη του κειμένου

Β1. «Τα συνηθισμένα δημόσια πανεπιστήμια αποτελούν πλέον χώρους μεταλυκειακών σπουδών, και όχι πραγματικής επιστημονικής κατάρτισης.» Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο τη συμφωνία ή τη διαφωνία σας με τη θέση που διατυπώνει ο συντάκτης του άρθρου.

Β2. Να διατυπώσετε τις προκείμενες και το συμπέρασμα που λανθάνει στο συλλογισμό της α΄ παραγράφου και να τον αξιολογήσετε.

.

Β3. Να ερευνήσετε με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η συνοχή και η συνεκτικότητα στις παραγράφους 4,5,6 του κειμένου.

Β4. Στην πρώτη και στην τελευταία παράγραφο του κειμένου να αιτιολογήσετε τη λειτουργία της χρήσης των εισαγωγικών.

Β5.Να γράψετε από μια συνώνυμη λέξη για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου σαγηνεύει, χλευασμού, κατακερματισμένα, υποβάθμιση, αποσαρθρωμένη.

Γ. Σε μια ομιλία σας στη Βουλή των Εφήβων να παρουσιάσετε τους λόγους για τους οποίους οι νέοι εξακολουθούν να επιδιώκουν τις ανώτατες σπουδές, παρόλο που- σύμφωνα με το συντάκτη του άρθρου του κειμένου που μελετήσατε- αυτές έχουν υποβαθμιστεί. Ακολούθως να προτείνετε τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν οι πανεπιστημιακές σπουδές και να συνδεθούν με την αγορά εργασίας

Η τρύπα στον τοίχο ή το παράθυρο στη γνώση;

Να τι γίνεται όταν τα παιδιά της Ινδίας αποκτήσουν πρόσβαση στον ψηφιακό κόσμο.

Oι αλλαγές στο Λύκειο που προτείνει το Υπουργείο

Το ΥΠΠΕΘ, θα καταθέσει σύντομα σε διαβούλευση νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του Λυκείου και του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με βάση την πρόταση του ΙΕΠ.

Βασικά σημεία αυτής της μεταρρύθμισης είναι τα εξής:

1. Σταδιακή επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης

Επί δεκαετίες η υποχρεωτική εκπαίδευση έχει καθηλωθεί με όριο το 15ο έτος. Επεκτείνουμε την υποχρεωτική εκπαίδευση έως το 18ο έτος για τη γενιά που ξεκινά το σχ. έτος 2017-8 την Α΄ Λυκείου.

2. Εγκαθίδρυση «πολυκλαδικότητας», δυνάμει ενιαία αντιμετώπιση του Λυκείου

Προς το παρόν διατηρούνται οι διακριτές δομές ΓΕΛ και ΕΠΑΛ αλλά καθιερώνεται η μεταξύ τους επικοινωνία, δηλαδή ο «αλληλο-δανεισμός» μαθημάτων (δια ζώσης στην περίπτωση που τα δύο σχολεία συστεγάζονται, διαφορετικά εξ αποστάσεως, μέσω ειδικής πλατφόρμας).

3. Τάξεις γενικής παιδείας οι Α΄ και Β΄ λυκείου, τάξη προπαρασκευής η Γ΄ λυκείου.

Η Α΄ τάξη του ΓΕΛ και του ΕΠΑΛ, αποτελεί συνέχεια του γυμνασίου, δηλ. σχεδόν όλα τα μαθήματα είναι υποχρεωτικά για όλους/ες.

Η Β΄ τάξη είναι μια μεταβατική τάξη, προβλέπονται περισσότερα μαθήματα επιλογής, ώστε οι μαθητές/τριες να δοκιμάσουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους (στο ΓΕΛ με τη μορφή επιλογών εμβάθυνσης, στο ΕΠΑΛ με τη μορφή μαθημάτων τομέα).

Στη Γ΄ τάξη, που είναι τάξη προπαρασκευαστική είτε για τα ΑΕΙ είτε για την επαγγελματική ζωή μετά το λύκειο, δίνεται έμφαση στα ενδιαφέροντα των μαθητριών και μαθητών, που διαμορφώνουν το προσωπικό τους ωρολόγιο πρόγραμμα, με λίγες διδακτικές ώρες αφιερωμένες στα κοινά για όλους μαθήματα.

4. Β΄ και Γ΄ ΓΕΛ: σαφώς λιγότερα μαθήματα, πολλές ώρες το καθένα

Επιδιώκεται αύξηση των ωρών ανά μάθημα και μείωση των μαθημάτων. Στη Β΄ ΓΕΛ τα περισσότερα μαθήματα θα είναι 4/ωρα και στη Γ΄ ΓΕΛ είναι 6/ωρα.

Με αυτό το σύστημα επιτυγχάνονται τα εξής: α) τα «ειδικά» μαθήματα (σχέδιο, μουσική, ξένες γλώσσες) διδάσκονται στο σχολείο, δεν επαφίενται σε εξωσχολική προετοιμασία, β) όλα τα εξάωρα μαθήματα που παρακολουθούν οι μαθητές/τριες είναι μαθήματα που μετράνε στον βαθμό πρόσβασης στα ΑΕΙ, (παρότι άλλα μετράνε περισσότερο και άλλα λιγότερο), οπότε θεραπεύεται η παθογένεια της αδιαφορίας που παρατηρείται σήμερα στα μαθήματα που δεν παίζουν ρόλο στην εισαγωγή, γ) επειδή αφιερώνονται 6 ώρες στα 4 μαθήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση, μειώνεται η ανάγκη εξωσχολικής υποστήριξης.

Αν κάποιος μαθητής/τρια δεν προτίθεται να συνεχίσει σπουδές στην τριτοβάθμια, επιλέγει μαθήματα που δίνουν εφόδια για την επαγγελματική ζωή του/της (ξένες γλώσσες, πληροφορική, πρακτική λογιστική…).

Ενημερωτικά

Στη Β΄ ΓΕΛ

στο ισχύον σύστημα υπάρχουν 18 μαθήματα (16 υποχρεωτικά και 2 προσανατολισμού σε 35 ώρες διδασκαλίας)

στο προτεινόμενο 10 συνολικά (7 υποχρεωτικά και 3 επιλογής σε 34 ώρες διδασκαλίας).

Στη Γ΄ ΓΕΛ

στο ισχύον σύστημα υπάρχουν 15 μαθήματα (9 υποχρεωτικά και 5 προσανατολισμού και 1 επιλογής σε 32 ώρες)

στο προτεινόμενο υπάρχουν 7 μαθήματα (3 υποχρεωτικά και 4 επιλογής σε 29 ώρες)

5. Το απολυτήριο βασισμένο κυρίως σε ενδοσχολικές και λιγότερο σε διασχολικές διαδικασίες

Το απολυτήριο της Γ΄ λυκείου προκύπτει

Α. σε ένα ποσοστό από τους βαθμούς των 2 τετραμήνων. Οι βαθμοί των τετραμήνων λαμβάνουν υπόψη τη συνολική συμμετοχή στην τάξη, καθώς και

1. το διαγώνισμα 1ου τετραμήνου το οποίο διεξάγεται σε όλα τα σχολεία συγκεκριμένη μέρα για κάθε μάθημα, με θέματα που καταθέτουν σε ειδική πλατφόρμα τα χαράματα της ίδιας μέρας επιτροπές έμπειρων εκπαιδευτικών από όλες τις περιφέρειες και με αυτόματη διόρθωση των απαντήσεων (ηλεκτρονικό σύστημα),

2. μια εκτενή εργασία που πραγματοποιείται για κάθε μάθημα εντός του σχολείου υπό την καθοδήγηση και την επίβλεψη του/της εκπαιδευτικού του μαθήματος, που κατατίθεται σε ειδική πλατφόρμα όπου ελέγχεται για την περίπτωση αντιγραφής και που βαθμολογείται ανώνυμα από αξιολογητές ειδικού μητρώου.

Β. σε ένα ποσοστό από τους βαθμούς κεντρικά οργανωμένων εξετάσεων στις οποίες τα γραπτά διορθώνονται ανώνυμα.

Το διαγώνισμα τετραμήνου και η εκτενής εργασία, που αξιολογούνται ανώνυμα, μειώνουν τις πιέσεις των γονιών προς τους/τις εκπαιδευτικούς για υψηλούς βαθμούς που δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές επιδόσεις των παιδιών τους. Μαζί με τη συμμετοχή στις κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις συμβάλλουν στο κύρος του απολυτηρίου και στην αξιοπιστία του. Έτσι, ενώ το Απολυτήριο αποτυπώνει κυρίως ενδοσχολικές διαδικασίες, υπόκειται και σε κάποιες εξωτερικές «αντικειμενικές» διαδικασίες που διασφαλίζουν την εγκυρότητά του.

6. Ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια

Κεντρικά οργανωμένες εξεταστικές διαδικασίες πραγματοποιούνται δύο φορές τον χρόνο: τέλος Ιανουαρίου (διαγωνίσματα τετραμήνου) και τον Ιούνιο. Τα διαγωνίσματα του Ιανουαρίου θα συμμετέχουν στον βαθμό πρόσβασης με ένα ποσοστό μόνον αν βελτιώνουν τον βαθμό του Ιουνίου, αλλιώς δεν θα μετράνε. Αυτή η ευκαιρία για βελτίωση είναι ένα πολύ σημαντικό «μπόνους» για τους μαθητές και ταυτόχρονα «αποδραματοποιεί» τις τελικές εξετάσεις. 

Ο βαθμός πρόσβασης προκύπτει από κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις και από τον βαθμό του απολυτηρίου. Την πρώτη χρονιά εφαρμογής η συμμετοχή του απολυτηρίου στον βαθμό πρόσβασης θα είναι περιορισμένη (μέγιστο 20%) και σταδιακά θα αυξάνεται, καθώς θα εμπεδώνεται η εμπιστοσύνη στην ενδοσχολική αξιολόγηση.

 Με το νέο σύστημα, που δεν περιορίζεται στην επίδοση σε τρίωρες πανελλαδικές εξετάσεις αλλά συμπεριλαμβάνει και την αξιολόγηση της επίδοσης των υποψηφίων κατά τη διάρκεια της φοίτησης στη Γ΄ τάξη, η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προσδένεται ισχυρότερα στην εντός του σχολείου εκπαιδευτική πράξη.

Οι κεντρικά οργανωμένες εξετάσεις του Ιουνίου αφορούν τέσσερα (4) μαθήματα. Πλην της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, που είναι μάθημα κοινό για όλους, τα υπόλοιπα τρία είναι μαθήματα εμβάθυνσης που επιλέγει κάθε μαθητής/τρια.  Εφόσον επιδιώκει την εισαγωγή του/της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επιλέγει ζεύγος μαθημάτων που δίνει πρόσβαση σε συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Ως 3ο μάθημα εμβάθυνσης

είτε επιλέγει μάθημα που συνδυάζεται με κάποιο μάθημα του αρχικού ζεύγους δημιουργώντας νέο ζεύγος, που δίνει πρόσβαση και σε άλλο επιστημονικό πεδίο,

είτε επιλέγει μάθημα που προαπαιτείται για συγκεκριμένα τμήματα (σε συνδυασμό με το ζεύγος που επέλεξε), δηλ. σχέδιο, ξένες γλώσσες, μουσική,

είτε απλώς επιλέγει ένα μάθημα που τον ενδιαφέρει.

7. Αλλαγές περιεχομένου, μεθόδων διδασκαλίας και αξιολόγησης

Οι αλλαγές στη δομή θα συνοδευτούν με περαιτέρω αλλαγές στο περιεχόμενο των μαθημάτων (διεπιστημονική προσέγγιση, συσχέτιση με την πραγματικότητα…) και στις πρακτικές διδασκαλίας και αξιολόγησης. Παράλληλα, θα μεταβληθεί και ο τρόπος αξιολόγησης, ώστε να μην αξιολογείται η ικανότητα απομνημόνευσης αλλά η ικανότητα αναπλαισίωσης της γνώσης σε νέο, άγνωστο περιβάλλον. Σε αυτή την κατεύθυνση σχεδιάζεται συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

8. Στόχος ο δημοκρατικός, ενεργός, σκεπτόμενος, δημιουργικός πολίτης: Δημιουργικές δραστηριότητες και μαθητικές κοινότητες

Παρά τον προπαρασκευαστικό χαρακτήρα της Γ΄ λυκείου η τάξη αυτή υπηρετεί και τους γενικότερους στόχους της εκπαίδευσης. Αυτό επιτυγχάνεται και με την ανανέωση του θεσμού των μαθητικών κοινοτήτων που εμπεδώνουν τις αρχές της δημοκρατίας και με την εισαγωγή του δίωρου των συλλογικών Δημιουργικών Δραστηριοτήτων (δράσεις αλληλεγγύης, οικολογικές, καλλιτεχνικές…) στον σχεδιασμό των οποίων θα παίζουν σημαντικό ρόλο οι μαθητικές κοινότητες.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.alfavita.gr/arthron/ekpaideysi/ypoyrgeio-paideias/ayto-einai-neo-lykeio-oles-oi-rizikes-allages#ixzz4rF6hoTkA