Οι αφορμές του Πελοποννησιακού πολέμου

«Αλ­λά η α­λη­θέ­στα­τη αι­τί­α, ή­τις ό­μως πα­ρέ­μει­νε α­φα­νής,μή­πο­τε λε­χθή­σα, φρο­νώ ό­τι υπήρ­ξεν η γι­γά­ντω­σις των Α­θη­νών ή­τις ε­νε­ποί­ει τον φό­βον εις τους Λα­κε­δε­μόνιους και η­νά­γκα­σε τού­τους να πο­λε­μή­σουν» . Σύμ­φω­να με τον Θου­κυ­δί­δη, ό­πως συ­νεπά­γε­ται και α­πό το πα­ρα­πά­νω από­σπα­σμα, βα­θύ­τε­ρα αί­τια θε­ω­ρού­νται η αύ­ξη­ση της α­θη­να­ϊ­κής δυ­νά­με­ως, με­τά τους περ­σι­κούςπο­λέ­μους, και ο φό­βος που προ­κλή­θη­κε, ε­πο­μέ­νως, στη Σπάρ­τη και τους συμ­μά­χους της, ό­τι η δύ­να­μη των Α­θη­ναί­ων θα με­γάλω­νε α­κό­μη πε­ρισσό­τε­ρο.

Οι α­φορ­μές για την έ­ναρ­ξη του πο­λέ­μου δό­θη­καν με­τά α­πό σει­ρά γεγο­νό­των, με πρώ­το τα «Κερ­κυ­ρα­ϊ­κά». Συ­γκε­κρι­μέ­να, η προ­σπά­θεια α­νά­μι­ξης των Κο­ριν­θί­ων στην ε­σω­τε­ρι­κή δια­μάχη που α­κο­λού­θη­σε την ε­πα­νά­στα­ση το 435π.Χ., στην Ε­πίδαμνο, η ο­ποί­α ή­ταν α­ποι­κί­α των Κερ­κυ­ραί­ων στα πα­ρά­λια της Ιλ­λυ­ρί­ας, προ­κά­λε­σε την ε­πέμ­βα­ση των Α­θη­ναί­ων κα­τόπιν αι­τή­σε­ως των Κερ­κυ­ραί­ων. Σκο­πός ή­ταν ο προ­σεται­ρι­σμός των τε­λευ­ταί­ων.

Άλ­λη α­φορμή ή­ταν τα «Πο­τι­δαι­ι­κά». Α­να­λυ­τι­κό­τε­ρα , η α­πο­στα­σία με υ­πο­κί­νη­ση της Κο­ρίν­θου, το 432 π.Χ., της Πο­τί­δαιας, η ο­ποί­α ή­ταν μέ­λος της Α­θη­να­ϊ­κής Συμ­μα­χίας, α­νάγκα­σε την Α­θή­να να στεί­λει στρα­τό και στό­λο για την πο­λιορ­κία της πό­λης. Η Κό­ριν­θος α­ντα­πο­κρι­νό­με­νη στο αί­τη­μα της Πο­τί­δαιας για συν­δρο­μή, α­πέ­στει­λε στρα­τό και ο­πλισμό στην πρώ­ην α­ποι­κία της. Η πο­λιορ­κί­α κρά­τη­σε 2 χρό­νια και έ­ληξε με τη νί­κη των Α­θη­ναί­ων. Αυ­τή η νί­κη ό­μως, ε­ξα­σθέ­νι­σε οι­κο­νο­μικά και στρα­τιω­τι­κά την Α­θή­να.

Τέ­λος, ί­σως η πιο ση­μα­ντι­κή α­φορ­μή ή­ταν το πε­ρί­φη­μο «Με­γα­ρι­κό Ψή­φι­σμα». Τα Μέ­γα­ρα α­πό το 446 π.Χ. εί­χαν ε­γκα­τα­λεί­ψει την Α­θη­να­ϊ­κή Συμ­μα­χί­α , της ο­ποί­ας ή­ταν  μέλη , προ­ κα­λώ­ντας με αυ­τό τον τρό­πο την ορ­γή των Α­θη­ναί­ων οι ο­ποί­οι ζη­τού­σαν α­φορ­μή για να τους πλή­ξουν. Η α­φορ­μή αυ­τή δό­θη­κε ό­ταν τα Μέ­γα­ρα υπο­στή­ρι­ξαν τους Κο­ρίν­θιους στην Πο­τί­δαια. Τό­τε οι Α­θη­ναί­οι , με αρ­χη­γό τον Πε­ρι­κλή, πέ­ρα­σαν ψή­φι­σμα στην Εκ­κλη­σί­α του Δή­μου, σύμ­φω­να με το ο­ποί­ο απα­γορευό­ταν η προ­σέγ­γι­ση των πλοί­ων των Με­γα­ρέ­ων στα λι­μά­νια των πό­λε­ων -με­λών της Α­θη­να­ϊ­κής Συμ­μα­χί­ας, κα­θώς και η πώ­λη­ση σε αυ­τά των ε­μπο­ρευ­μά­των τους. Ή­ταν μια κα­λά υ­πο­λο­γι­σμέ­νη κί­νη­ση, που σκο­πό εί­χε να ε­πα­να­φέρει τα Μέ­γα­ρα στην Α­θη­να­ϊ­κή συμ­μα­χί­α, α­πο­κό­πτο­ντας έ­τσι τους Πε­λο­πον­νήσιους α­πό την ά­με­ση ε­πι­κοι­νω­νί­α με τους Θη­βαί­ους και στε­ρώ­ντας τους την απευθείας πρό­σβα­ση στην Ατ­τι­κή γη .

Η διέ­νε­ξη ο­ξύν­θη­κε, ό­ταν οι Κο­ρίν­θιοι και άλ­λοι σύμ­μα­χοι στρά­φη­καν ε­πί­ση­μα προς τη Σπάρ­τη, που ή­ταν ε­πι­κε­φα­λής της Πε­λο­πον­νη­σια­κής συμ­μα­χί­ας (Ο­κτώβριος του 432 π.Χ.). Η Κό­ριν­θος σε τό­νο τε­λε­σι­γρά­φου, α­πεί­λη­σεό­τι θα α­να­ζη­τού­σε άλ­λο σύμ­μα­χο, (δη­λα­δή το Άρ­γος) αν η Σπάρ­τη δεν κή­ρυσ­σε τον πό­λε­μο κα­τά των Α­θη­νών. Επομένως, οι Σπαρ­τιά­τες α­πο­φά­σι­σαν να κη­ρύ­ξουν τον πό­λε­μο, με τη δι­καιο­λο­γί­α ό­τι οι Α­θη­ναί­οι εί­χαν πα­ρα­βιά­σει την ει­ρή­νη. Την ί­δια α­πό­φα­ση πήραν και οι άλ­λοι Πε­λο­πον­νή­σιοι σύμ­μα­χοι.

www.ekivolos.gr