Μια σύντομη βιογραφία του Κεμάλ

Ο Κεμάλ Ατατούρκ γεννήθηκε στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη το 1881. Το αρχικό του όνομα  ήταν Μουσταφά Ριζά ή απλά Μουσταφά. Ο πατέρας του , Αλή Ριζά , πέθανε ενώ ο Κεμάλ φοιτούσε ακόμη στο δημοτικό και έτσι ανατράφηκε κυρίως από την μητέρα του, Ζουμπεϊντέ Χανούμ. Μόλις τελείωσε το δημοτικό, γράφτηκε στην μέση στρατιωτική σχολή της πόλης για να γίνει αξιωματικός του οθωμανικού στρατού. Στην σχολή αυτή απέκτησε και το όνομα Κεμάλ, όπου σημαίνει ωριμότητα και τελειότητα. Έπειτα από αυτή τη σχολή συνέχισε στην ανώτερη στρατιωτική σχολή του Μοναστηρίου.Το 1899 ο Κεμάλ μπήκε στην Στρατιωτική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης όπου άρχισε να ενδιαφέρεται πιο άμεσα για την πολιτική.

Το 1902 συνέχισε τις σπουδές του στη Σχολή Γενικών Επιτελών μέχρι το 1905. Κατά την φοίτηση του εκεί επηρεάστηκε από τις πατριωτικές και φιλελεύθερες ιδέες των Νεότουρκων και άρχισε να αναπτύσσει πολιτική δραστηριότητα. Ίδρυσε το 1906 τη μυστική πατριωτική οργάνωση «πατρίδα και ελευθερία» Το 1907 μετατέθηκε στο Τρίτο Σώμα Στρατού, στη Θεσσαλονίκη και πήρε μέρος σε αρκετούς  πολέμους. Κατά τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο το 1911 αγωνίστηκε εναντίον των Ιταλών στη βόρεια Λιβύη και στη συνέχεια διακρίθηκε στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο, πολεμώντας εναντίον των Βουλγάρων. Το 1913 διορίστηκε στρατιωτικός ακόλουθος στη Σόφια με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Σε αυτό το διάστημα του δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσει τις συνθήκες ζωής στις δυτικές κοινωνίες και η επίδρασή τους αντανακλάται στο μεταγενέστερο μεταρρυθμιστικό του έργο.

Στη συνέχεια, μετά από αρκετούς πολέμους ακόμα, τον Απρίλιο του 1919 διορίστηκε γενικός στρατιωτικός επιθεωρητής των Ανατολικών Επαρχιών με στρατιωτική και πολιτική εξουσία. Προσεταιρίστηκε τους στρατιωτικούς ηγέτες και τις διάφορες εθνικιστικές τουρκικές ομάδες της Μικράς Ασίας και οργάνωσε αγώνα εναντίον της Αντάντ και του σουλτάνου Μωάμεθ ΣΤ’ με αποτέλεσμα να διαγραφεί από τις τάξεις του στρατού και να κηρυχτεί εκτός νόμου. Μετά από αρκετές διαμάχες ο Κεμάλ κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος της προσωρινής κυβέρνησης. Εκμεταλλεύτηκε πολύ καλά τις περιστάσεις και σύναψε χωριστές συμφωνίες με τους συμμάχους που είχαν ως αποτέλεσμα την de facto αναγνώρισή του ως νόμιμο εκπρόσωπο της Τουρκίας.

Βέβαια η τελική επικράτηση του Κεμάλ είχε τραγικές συνέπειες για τον Ελληνισμό. Μετά την αποχώρηση του ελληνικού στρατού και τον εμπρησμό της Σμύρνης επακολούθησαν εκτεταμένες σφαγές και διώξεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που εξανάγκασαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες να καταφύγουν στην Ελλάδα.

Ο Κεμάλ που είχε γίνει πια απόλυτος κυρίαρχος της κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας, εφάρμοσε ένα πρόγραμμα αναμόρφωσης της Τουρκίας με σκοπό τη μετατροπή της σε ένα σύγχρονο κράτος, απαλλαγμένο από τις θρησκευτικές παραδόσεις και προλήψεις που, όπως εκείνος πίστευε, κρατούσαν την χώρα μακριά από το δυτικό πολιτισμό. Οι σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις ήταν η κατάργηση των θρησκευτικών ιδρυμάτων και σχολείων, των μοναστηριών και των δερβίσικων ταγμάτων και παράλληλα η εκσυγχρονισμό του νομικού καθεστώτος της χώρας με την εισαγωγή νέου ποινικού και αστικού κώδικα, που καταργούσε τον Ιερό Νόμο. Ακόμα η κατάργηση της πολυγαμίας, η μεταβολή των ενδυμάτων από παραδοσιακό σε ευρωπαϊκό τύπο, η παραχώρηση ψήφου στις γυναίκες και η αντικατάσταση του αραβικού αλφάβητου με το λατινικό, όπου αποτέλεσε σταθμό για την πολιτιστική  ανάπτυξη της Τουρκίας...

Βέβαια ο Κεμάλ έφερε στην Τουρκία μεγάλες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες όμως μόνο τους γραφειοκράτες και τις εύπορες τάξεις επηρέασαν. Για την φτωχολογιά, για τους χωρικούς ιδιαίτερα που φυτοζωούσαν μέσα στο καθεστώς μιας αγροτικής εκμετάλλευσης μεσαιωνικού τύπου , η ζωή  δεν άλλαξε κατά πολύ.

Ο Κεμάλ πέθανε στις 10 Νοεμβρίου 1938 στην Κωνσταντινούπολη από κίρρωση του ήπατος σε ηλικία 58 ετών και αντικαταστάθηκε στην προεδρία από τον στενότερο συνεργάτη του, Ισμέτ Ινονού. Ο θάνατός του αποτέλεσε γεγονός παγκοσμίου ενδιαφέροντος και ως τέτοιο ανακοινώθηκε και σχολιάστηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Απόσπασμα από την πτυχιακή εργασία με τίτλο "Η ζωή και οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ" του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου