ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

Όλο και πιο συχνά κάνει την εμφάνισή του, στο φως της διεθνούς επικαιρότητας, το θέμα της θανατικής ποινής. Όλο και πιο δυνατές και οργανωμένες είναι οι φωνές που υψώνονται από κάθε γωνιά του πλανήτη εναντίον των χωρών που τη διατηρούν στους κώδικές τους και την εφαρμόζουν. Ανάμεσα σ’ αυτές (74 στο σύνολό τους) υπάρχουν και χώρες με δημοκρατική παράδοση όπως οι ΗΠΑ, όπου η θανατική ποινή εφαρμόζεται σε 38 από τις 50 Πολιτείες της και όπου έχουν εκτελεστεί 700 άτομα από το 1976, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο τη νομιμοποιούσε στις ΗΠΑ.

Αναγκαίο κακό, παραδειγματική ποινή για τα μεγάλα εγκλήματα ή ανοικτή και συνεχής παραβίαση του κυριοτέρου των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του δικαιώματος στη ζωή, αποτελεί η ποινή του θανάτου; Πρόκειται για ένα ερώτημα στο οποίο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, πολλοί επιχείρησαν να απαντήσουν.

Ποια είναι όμως τα επιχειρήματα όσων, και δεν είναι λίγοι, υποστηρίζουν την αναγκαιότητα της θανατικής ποινής; Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ζάλευκος βασίζει την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης στο «αντιπεπονθός», δηλαδή στη θεωρία της ανταπόδοσης. Επίσης τον προληπτικό χαρακτήρα της θανατικής ποινής και την εκφοβιστική λειτουργία της επικαλούνται πολλοί ως επιχείρημα υπέρ της διατήρησής της.

Αναμφίβολα δεν υπάρχει άλλη ποινή που να μπορεί να εκφοβίσει περισσότερο τον άνθρωπο και να τον αποτρέψει αποτελεσματικότερα από το έγκλημα. Παρά ταύτα, οι ανθρωποκτονίες εκ προμελέτης γίνονται παρά το γεγονός της ύπαρξης της ποινής του θανάτου, σ’ αυτές ο δράστης πολύ συχνά υπολογίζει ότι θα διαφύγει την ανακάλυψη, τη σύλληψη και την τιμωρία. Το γεγονός τούτο επιβεβαιώνεται και από τα στατιστικά στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν επίσης ότι η εσχάτη των ποινών όχι μόνο δεν αποτρέπει από το έγκλημα αλλά εξαγριώνει και εξαχρειώνει τους ανθρώπους και τους εθίζει στην ιδέα της επιτρεπόμενης εξόντωσης του άλλου, τους ωθεί στη χρήση ανάλογου τρόπου αντίδρασης. Έτσι, στις χώρες όπου γίνονται θανατικές εκτελέσεις εμφανίζεται υψηλή ανθρωποκτόνος εγκληματικότητα. Τούτο, για παράδειγμα, συμβαίνει στις ΗΠΑ, όπου, μάλιστα, οι θανατικές εκτελέσεις προβάλλονται συχνά και από την τηλεόραση.

Το ενδεχόμενο της δικαστικής πλάνης, επίσης, οφείλει να μας κάνει ακόμη πιο διστακτικούς απέναντι στη θανατική ποινή. Η ιστορία βρίθει δικαστικών πλανών και στην αλλοδαπή ποινική βιβλιογραφία υπάρχουν εκτενείς αναφορές σε σωρεία παρόμοιων περιστατικών. Αναγνωρίστηκε επίσημα πως έγιναν και καταδίκες και εκτελέσεις ανθρώπων για αδικήματα που ποτέ δεν διέπραξαν.

Με αυτά και άλλα επιχειρήματα είναι πλέον εφοδιασμένες εκατοντάδες πρωτοβουλίες σε όλο τον κόσμο που μάχονται τη θανατική ποινή. Οι πρωτοβουλίες αυτές, άτυπες και μη, στοχεύοντας στην κατάργηση σε παγκόσμια κλίμακα της εσχάτης των ποινών -με ενδιάμεσο σταθμό μία επίσημη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ εναντίον της θανατικής ποινής και υπέρ της αναστολής των εκτελέσεων- υψώνουν όλο και πιο συχνά τη φωνή τους. Ζητούν την υποστήριξη της Διεθνούς Κοινότητας, και ιδιαίτερα των χωρών όπου η θανατική ποινή έχει καταργηθεί. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Ελλάδα, της οποίας η συμβολή στον αγώνα κατά της θανατικής ποινής, λόγω και της παράδοσής της, θα μπορούσε να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη και συμβολική.

(Από κείμενο της Ελιζαμπέττα Καζαλόττι που δημοσιεύτηκε στον ημερήσιο τύπο).

 Ας υποθέσουμε ότι συμμετέχεις ως εκπρόσωπος της ελληνικής νεολαίας στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. που πρόκειται να αποφασίσει για την κατάργηση της θανατικής ποινής σε παγκόσμιο επίπεδο. Να ετοιμάσεις τη γραπτή εισήγησή σου, στην οποία με στοιχεία από το κείμενο και από τις γνώσεις ή τις εμπειρίες σου, απευθυνόμενος/η στη λογική και στο συναίσθημα των ακροατών σου, θα στηρίξεις τη σχετική πρωτοβουλία του Ο.Η.Ε.(350-400 λέξεις)

Από τα θέματα επαναληπτικών πανελλαδικών στο μάθημα της γλώσσας του 2001